નવી દિલ્હીઃ પેન્શન અને પેન્શનર્સ વેલ્ફેર વિભાગ (ડીઓપીપીડબ્લ્યુ)એ દેશભરના 105 શહેરોમાં 602 સ્થળોએ, 16 પેન્શન વિતરણ બેંકો, તમામ મંત્રાલયો / વિભાગો, 50 પેન્શનર્સ વેલ્ફેર એસોસિએશન, યુઆઈડીએઆઈ, એમઈઆઈટીવાયના સહયોગથી, ડિજિટલ લાઇફ સર્ટિફિકેટ સબમિટ કરવા માટે ડીએલસી / ફેસ ઓથેન્ટિકેશન ટેકનોલોજીના ઉપયોગ માટે કેન્દ્ર સરકારના તમામ પેન્શનર્સ તેમજ પેન્શન વિતરણ સત્તામંડળોમાં જાગૃતિ ફેલાવવાના હેતુથી 1 થી 30 નવેમ્બર, 2023 દરમિયાન રાષ્ટ્રવ્યાપી ડિજિટલ લાઇફ સર્ટિફિકેટ અભિયાનનું આયોજન કર્યું હતું.
આ સંબંધમાં પેન્શન અને પેન્શનર્સ કલ્યાણ વિભાગનાં સચિવએ રાષ્ટ્રવ્યાપી ડિજિટલ લાઇફ સર્ટિફિકેટ અભિયાન 2.0ની પ્રગતિની સમીક્ષા કરી હતી, જેમાં 16 પેન્શન વિતરણ બેંકોનાં 290 નોડલ અધિકારીઓ અને 50 પેન્શનર્સ વેલ્ફેર એસોસિએશનનાં નોડલ અધિકારીઓ સામેલ હતાં. સચિવ (પીએન્ડપીડબલ્યુ)એ પેન્શનર્સ સુધી પહોંચવામાં પેન્શન વિતરણ બેંકો અને પેન્શનર્સ વેલ્ફેર એસોસિએશનોની પેન્શનર્સ સાથેની સેવાઓની પ્રશંસા કરી હતી અને તેમને ખાસ કરીને ફેસ ઓથેન્ટિકેશન ટેકનિક મારફતે ડિજિટલ લાઇફ સર્ટિફિકેટ સુપરત કરવા સક્ષમ બનાવ્યા હતા. બેંક અધિકારીઓ અને પેન્શનર્સ વેલ્ફેર એસોસિએશનોએ પથારીવશ/અશક્ત પેન્શનર્સનાં ઘરો/હોસ્પિટલોની મુલાકાત લીધી છે અને તેમનાં ડીએલસી જનરેટ કર્યા છે, જે આ પેન્શનર્સ માટે ખૂબ જ લાભદાયક છે.
ડીએલસી અભિયાન 2.0 હેઠળ ડિસેમ્બર, 2023 સુધી 1.29 કરોડ પેન્શનર્સે ડીએલસી સુપરત કરી છે, જેમાંથી 41 લાખથી વધારે કેન્દ્ર સરકારનાં પેન્શનર્સ છે. આ ઝુંબેશના પરિણામે, ફેસ ઓથેન્ટિકેશન ટેકનિકનો ઉપયોગ કરીને જનરેટ કરવામાં આવેલા ડીએલસીની સંખ્યા 21.34 લાખથી વધુ છે, બાયો-મેટ્રિક્સનો ઉપયોગ 97.13 લાખ અને આઇરિસનો ઉપયોગ 10.95 લાખ છે. તેમાંથી કેન્દ્ર સરકારના પેન્શનર્સ માટે 10.43 લાખ ફેસ ઓથેન્ટિકેશન, 28.90 લાખ બાયો-મેટ્રિકનો ઉપયોગ અને 2.33 લાખ આઇરિસનો ઉપયોગ કરે છે. ડી.એલ.સી.ની ઉંમર મુજબના સર્જનના વિશ્લેષણમાં જાણવા મળ્યું છે કે 90 વર્ષથી વધુ વયના 27,000 થી વધુ પેન્શનરો અને 80 થી 90 વર્ષની વયજૂથના 2.84 લાખથી વધુ પેન્શનરોએ ડિજિટલનો ઉપયોગ કર્યો છે
મોડ. વિભાગ દ્વારા રચવામાં આવેલા સમર્પિત ડીએલસી પોર્ટલ અનુસાર, ડીએલસી ઉત્પાદન માટે પાંચ અગ્રણી રાજ્યો મહારાષ્ટ્ર, ઉત્તરપ્રદેશ, પશ્ચિમ બંગાળ, તમિલનાડુ અને કેરળમાં અનુક્રમે 5.48 લાખ, 5.03 લાખ, 2.81 લાખ, 2.78 લાખ અને 2.44 લાખ ડીએલસીનું ઉત્પાદન થયું છે. ડીએલસી ઉત્પાદન માટે અગ્રણી પાંચ બેંકોમાં સ્ટેટ બેંક ઓફ ઇન્ડિયા, પંજાબ નેશનલ બેંક, કેનેરા બેંક, બેંક ઓફ ઇન્ડિયા અને સેન્ટ્રલ બેંક ઓફ ઇન્ડિયાનો સમાવેશ થાય છે, જે અનુક્રમે 8.22 લાખ, 2.59 લાખ, 0.92 લાખ, 0.74 લાખ અને 0.69 લાખ ડીએલસી સાથે અગ્રણી પેન્શન વિતરણ બેંકો પણ છે.
સચિવ (પીએન્ડપીડબ્લ્યુ) એ જણાવ્યું હતું કે, અભિયાનના અંત સુધીમાં એટલે કે, 31 માર્ચ, 2024 ના અંત સુધીમાં કેન્દ્ર સરકારના પેન્શનર્સના 50 લાખ ડીએલસીના લક્ષ્યાંકને પ્રાપ્ત કરવા માટે તમામ હિસ્સેદારો દ્વારા 100% સંતૃપ્તિ અભિગમ અપનાવવો જોઈએ. 80 વર્ષથી વધુ વયના પેન્શનરો માટે હાઈ-ફોકસ અભિગમ અપનાવવો જોઈએ. પેન્શનરોનું ડિજિટલ સશક્તિકરણ એ ‘લઘુતમ સરકાર – મહત્તમ શાસન’ ની નીતિ સાથેનું સરકારનું નિર્ધારિત લક્ષ્ય છે.
પેન્શન અને પેન્શનર્સ કલ્યાણ વિભાગના સચિવે જણાવ્યું હતું કે, પેન્શનર્સની એક અપવાદ યાદી, જેમણે અત્યાર સુધી પોતાનું જીવન પ્રમાણપત્ર સુપરત કર્યું નથી, તેમની એક અપવાદ યાદી તમામ પીડબલ્યુએને તમામ પીડબલ્યુએને પ્રદાન કરવામાં આવશે, જેથી એસોસિએશનો 50 લાખ ડીએલસીના લક્ષ્યાંકને હાંસલ કરવા માટે 100 ટકા સંતૃપ્તિ અભિગમ અપનાવી શકે. પેન્શન વિતરણ બેંકો સફળતાની ગાથાઓ અને સુધારણાના ક્ષેત્રોને ઓળખવા માટે તમામ નોડલ અધિકારીઓ સાથે યોજાયેલા શિબિરોની અસંગત સમીક્ષા હાથ ધરશે. સચિવે એમ પણ જણાવ્યું હતું કે 2023માં રાષ્ટ્રવ્યાપી ડીએલસી અભિયાન 2.0ના સફળ અમલીકરણથી, નવેમ્બર, 2024માં વધુ મહત્વાકાંક્ષી રાષ્ટ્રવ્યાપી ડીએલસી અભિયાન 3.0 માટેની અપેક્ષાઓમાં વધારો થાય છે.