અમદાવાદઃ ફાર્માસ્યુટિકલ ક્ષેત્રે દેશમાં ગુજરાત મહત્વનું હબ ગણાય છે. અને રાજ્ય સરકારના પ્રયાસોથી હજુ પણ અનેક ફાર્મા કંપનીઓ ગુજરાતમાં ઉદ્યોગ સ્થાપવામાં રસ દાખવી રહી છે. જેમાં 288 નવા ફાર્માસ્યુટિકલ ઉત્પાદન એકમોને મંજૂરી આપવામાં આવી છે. જેમાંથી 40 ટકા એપીઆઈનું ઉત્પાદન કરશે.
સૂત્રોના જણાવ્યા મુજબ ગુજરાતમાં ઉદ્યોગો સ્થાપવા માટે નવી ફાર્મા કંપનીઓ આવી રહી છે. જુદી જુદી 115 કંપનીઓએ એ.પી.આઈ.એટલે કે, એક્ટીવ ફાર્માસ્યુટિકલ ઇન્ગ્રેડીયંસ યુનિટ સ્થાપવામાં રસ દાખવ્યો છે. આ યુનિટ આવશે એટલે 2000 કરોડ રૂપિયાનું રોકાણ આવશે. આ યુનીટમાં જથ્થાબંધ દવાઓ અને દવાના ઘટકો બનાવવમાં આવશે. હાલમાં રાજ્યમાં કાર્યરત કંપનીઓ ફાર્માસ્યુટિકલ ફોર્મ્યુલેશનમાં મજબૂત આધાર ધરાવે છે અને APIsના ઉત્પાદન માટે તેમના ચીની સમકક્ષો પર આયાત-નિર્ભરતા વધારે છે.
સૂત્રોએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, ગુજરાતમાં કુલ 3,415 ફાર્માસ્યુટિકલ ઉત્પાદન સુવિધાઓ છે જેમાંથી 1,567 જથ્થાબંધ દવાઓ બનાવે છે. છેલ્લા બે વર્ષમાં, વિભાગે લગભગ 288 નવા ફાર્માસ્યુટિકલ ઉત્પાદન એકમોને મંજૂરી આપી છે, જેમાંથી 40% એપીઆઈનું ઉત્પાદન કરશે. ગુજરાત અને ભારતનો ફાર્મા ઉદ્યોગ વિટામિન્સ, એન્ટિબાયોટિક્સ અને સ્ટેરોઇડ્સ માટેની જથ્થાબંધ દવાઓ મેળવવા માટે ચીન પર ખૂબ નિર્ભર છે. નવા એકમો આવતાં આમાં મોટા પાયે ઘટાડો થશે. એકવાર API પાર્ક શરૂ થઈ જાય પછી, મોટી કંપનીઓ પણ અહીં રોકાણ કરશે. ગુજરાત FDCA મુજબ, 2019-20 સુધી, APIsનું ઉત્પાદન કરતા નવા એકમોની સરેરાશ સંખ્યા વાર્ષિક 30 હતી, જે હવે લગભગ બમણી થઈ ગઈ છે.
ફાર્મા ઉદ્યોગના સૂત્રોનું કહેવું છે કે કોવિડ-19 પછી ચીન તરફથી પુરવઠામાં વિક્ષેપને કારણે APIના ભાવમાં અભૂતપૂર્વ વધારો જોવા મળ્યો છે. જો ગુજરાતમાં સ્વદેશી API ઉત્પાદન વધશે તો દવાઓના ભાવ પણ નીચે આવશે. રાજ્યમાં હાલના ફાર્મા ઉત્પાદકો સક્રિય ફાર્મા ઘટકો જેમ કે સેફાલોસ્પોરીન્સ, સ્ટેરોઇડ્સ, અકાર્બનિક ક્ષાર, પ્રોટોન પંપ અવરોધકો, પીડાનાશક દવાઓ, એન્ટિપ્રાયરેટિક્સ અને પેરાસિટામોલ, ડિક્લોફેનાક સોડિયમ, એસેક્લોફેનાક, આઇબુપ્રોફેન, એન્ટિ-હાયપરટેન્સિવ અને એન્ટિ-ઇન્ફ્લેમેટરી દવાઓ બનાવે છે. નવા એકમો આવતાં, ઓન્કોલોજી, હોર્મોન્સ, વિટામિન્સ, સ્ટેરોઇડ્સ અને એન્ટિબાયોટિક્સ માટેના API ગુજરાતમાં સ્થાનિક રીતે બનાવવામાં આવશે, જે અગાઉ મુખ્યત્વે ચીનમાંથી આયાત કરવામાં આવતા હતા.
સૂત્રોએ ઉમેર્યું હતું કે, કેટલાક ફાર્મા સેક્ટરના ખેલાડીઓ API ઉત્પાદનમાં તેમના પ્રવેશ માટે ઉત્સુક છે. હાલમાં લગભગ 1,500 એકમો APIsનું ઉત્પાદન કરી રહ્યાં છે; જો કે, મોટા ભાગના નાના અને મધ્યમ સ્તરના છે. જેમાં API ની મર્યાદિત શ્રેણીનું ઉત્પાદન થઈ રહ્યું છે. આગામી એકમો માત્ર ક્ષમતા વધારશે નહીં પણ ઓફર પણ કરશે. ઓન્કોલોજી અને હોર્મોન દવાઓ માટે API સાથે અહીં વિશાળ શ્રેણી છે. આ API ઉત્પાદન માટે ચીનમાંથી ભારતની આયાત ઘટાડવામાં મદદ કરશે.