નવી દિલ્હીઃ રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુએ બુધવારે ઈન્દિરા ગાંધી નેશનલ ફોરેસ્ટ એકેડમી, દેહરાદૂનમાં આયોજિત દીક્ષાંત સમારોહમાં મુખ્ય અતિથિ તરીકે હાજરી આપી હતી. રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુએ તેમના ભાષણમાં કહ્યું હતું કે, 18મી અને 19મી સદીમાં ઔદ્યોગિક ક્રાંતિને કારણે લાકડા અને અન્ય વન ઉત્પાદનોની માંગમાં વધારો થયો છે. આ વધતી માંગને કારણે, નવા નિયમો, નિયમો અને જંગલોના ઉપયોગની પદ્ધતિઓ અપનાવવામાં આવી. આવા નિયમો અને નિયમોને લાગુ કરવા માટે, રોયલ ફોરેસ્ટ સર્વિસ, ભારતીય વન સેવાની પુરોગામી સેવાની રચના કરવામાં આવી હતી.
તે સેવાના લોકોનો આદેશ આદિવાસી સમાજ અને જંગલ સંપત્તિનું રક્ષણ કરવાનો ન હતો. તેમનો આદેશ ભારતના વન સંસાધનોનો શક્ય તેટલો શોષણ કરીને અને જંગલો પર શાહી નિયંત્રણ સ્થાપિત કરીને બ્રિટિશ રાજના ઉદ્દેશ્યોને પ્રોત્સાહન આપવાનો હતો. રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું હતું કે, એ દુઃખદ હકીકત છે કે 1875થી 1925ના 50 વર્ષના ગાળામાં 80 હજારથી વધુ વાઘ, 1.5 લાખથી વધુ દીપડા અને બે લાખથી વધુ વરુનો લોકોને લાલચ આપીને શિકાર કરવામાં આવ્યો, જે માનવ માટે આફત છે. સંસ્કૃતિના પતનની વાર્તા છે. દિક્ષાંત સમારોહમાં રાષ્ટ્રપતિએ જણાવ્યું હતું કે, પરંપરા અને આધુનિકતા એ વિકાસ રથના બે પૈડા છે. આજે માનવ સમાજ અનેક પર્યાવરણીય સમસ્યાઓનો સામનો કરી રહ્યો છે. તેનું એક મુખ્ય કારણ આધુનિકતા છે, જેના મૂળમાં પ્રકૃતિનું શોષણ છે. આ પ્રક્રિયામાં પરંપરાગત જ્ઞાનની ઉપેક્ષા કરવામાં આવે છે.
તેમણે કહ્યું હતું કે, આદિવાસી સમાજ દ્વારા સદીઓથી સંચિત જ્ઞાનના મહત્વને સમજાય અને પર્યાવરણને સુધારવા માટે તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવે તે અત્યંત જરૂરી છે. તેમનું સામૂહિક શાણપણ આપણને એવા માર્ગ પર આગળ વધવામાં મદદ કરી શકે છે જે પર્યાવરણીય રીતે ટકાઉ, નૈતિક રીતે ઇચ્છનીય અને સામાજિક રીતે ન્યાયી હોય. તેથી, આદિવાસી સમાજના સંતુલિત જીવનશૈલીના આદર્શોમાંથી ઘણી ભ્રામક કલ્પનાઓથી દૂર રહેવું પડશે અને ફરીથી શીખવું પડશે. આપણે આબોહવા ન્યાયની ભાવના સાથે આગળ વધવું પડશે.
રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું હતું કે, નેશનલ ફોરેસ્ટ એકેડમીએ પર્યાવરણના ક્ષેત્રમાં ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે. ગયા અઠવાડિયે સુપ્રીમ કોર્ટે પર્યાવરણ અને જંગલોના મહત્વ વિશે એક મહત્વપૂર્ણ વાત કહી હતી કે જ્યારે જંગલોના મહત્વને સમજવાની વાત આવે છે, ત્યારે માણસ પસંદગીયુક્ત સ્મૃતિભ્રંશમાં વ્યસ્ત રહે છે. તે જંગલની ભાવના છે, જે પૃથ્વીને ચલાવે છે. માનવ સમાજ જાણીજોઈને જંગલોનું મહત્વ ભૂલી જવાની ભૂલ કરી રહ્યો છે. આપણે ભૂલી રહ્યા છીએ કે જંગલો આપણા માટે જીવનદાતા છે. વાસ્તવિકતા એ છે કે જંગલોએ પૃથ્વી પર જીવનનું રક્ષણ કર્યું છે.
