આ લોકસભા ચૂંટણીમાં અંદાજે 1.35 લાખ કરોડ પર પહોંચશે ખર્ચનો આંકડો, એક મત પાછળનો ખર્ચ અંદાજે 700 રૂપિયા
આ લોકસભા ચૂંટણીમાં અંદાજે 1.35 લાખ કરોડ રૂપિયા ખર્ચ થવાની આશા છે. ઉદ્યોગપતિઓનું માનવું છે કે ચૂંટણીમાં ખર્ચવામાં આવેલા મોટા ભાગના નાણાં ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં જવાના છે. એક અભ્યાસ દર્શાવે છે કે ભારતમાં 2019ની લોકસભા ચૂંટણી દરમિયાન ચૂંટણી ખર્ચના લગભગ 35 ટકા માત્ર પ્રચાર અને પ્રસાર પર ખર્ચવામાં આવ્યા હતા.
એક વોટ પાછળ લગભગ 700 રૂપિયાનો ખર્ચ
હાલમાં દેશમાં લોકસભા ચૂંટણી ચાલી રહી છે. દેશમાં ત્રણ તબક્કાની ચૂંટણી પૂર્ણ થઈ ગઈ છે જ્યારે હજું ચાર તબક્કાની ચૂંટણી બાકી છે. જો કે ચૂંટણીને લઈને તમારા મનમાં અનેક સવાલ થતા હશે. જેમાંથી ચૂંટણીમાં દરેક મતદાતા દીઠ કેટલો ખર્ચ થાય તે પણ ક્યારેક સવાલ થયો જ હશે. આ પ્રશ્ન તમારા મગજમાં કોઈક સમયે આવ્યો હશે કે સામાન્ય ચૂંટણીમાં કેટલા પૈસા ખર્ચવામાં આવે છે. ચૂંટણીના આયોજન, પાર્ટીઓના ખર્ચ, ઉમેદવારોની રેલી અને બેનરો અને પોસ્ટરો સહિતના ઘણા ખર્ચાઓ છે. ભારતમાં આ ચૂંટણી વિશ્વમાં સૌથી મોંઘી છે. એક વોટ પાછળ લગભગ 700 રૂપિયાનો ખર્ચ થઈ રહ્યો છે. ભારતમાં 96.90 લાખ મતદારો છે. આ મતદારોને ખાસ લાગે તે માટે રાજકીય પક્ષો ચૂંટણી પહેલા ભારે ખર્ચ કરે છે. ચૂંટણી ખર્ચ પર નજર રાખતા સેન્ટર ફોર મીડિયા સ્ટડીઝ અનુસાર, 2019ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં અંદાજિત ખર્ચ 55,000 થી 60,000 કરોડ રૂપિયા હતો.
1 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુના ખર્ચનો અંદાજ
એક અંદાજ મુજબ આ વખતે ખર્ચ 1 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુ થઈ શકે છે. આ ખર્ચ લગભગ 2020ની યુએસ ચૂંટણી જેટલો છે. આમાં 14.4 અબજ ડોલર એટલે કે 1.2 લાખ કરોડ રૂપિયા ખર્ચવામાં આવ્યા હતા. જો કે, આ ખર્ચ વપરાશમાં વધારો કરશે, ખાસ કરીને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં, જે જીડીપીમાં 0.2 થી 0.3 ટકાનો વધારો કરી શકે છે.
મર્યાદા 25000 થી 95 લાખ સુધી પહોંચી
જ્યાં સુધી ઉમેદવારોના ખર્ચનો સંબંધ છે, દરેક ઉમેદવાર લોકસભાની ચૂંટણી માટે રૂ. 75 થી 95 લાખ (વિસ્તારના આધારે) કરતાં વધુ ખર્ચ કરી શકશે નહીં. તે જ સમયે, તે વિધાનસભા ચૂંટણી માટે 28 થી 40 લાખ રૂપિયાથી વધુ ખર્ચ કરી શકશે નહીં. 1951-52માં યોજાયેલી પ્રથમ ચૂંટણીમાં ચૂંટણી ખર્ચની આ મર્યાદા 25,000 રૂપિયા હતી.
2019 માં કેટલો ખર્ચ થયો
2019ની ચૂંટણીમાં કુલ 55-60 હજાર કરોડ રૂપિયાના ચૂંટણી ખર્ચમાંથી માત્ર 20-25 ટકા અથવા 12-15 હજાર કરોડ રૂપિયા સીધા મતદારો સુધી પહોંચ્યા. 20 થી 25 હજાર કરોડનો મોટો હિસ્સો પ્રચાર અને પ્રચાર પાછળ ખર્ચવામાં આવ્યો હતો. ચૂંટણી પંચ દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલો ઔપચારિક ખર્ચ 10 થી 12 હજાર કરોડ રૂપિયા હતો. લોજિસ્ટિક્સમાં 5000 થી 6000 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ થયો હતો.
