નેશનલ ગ્રીન હાઇડ્રોજન મિશન હેઠળ સ્ટીલ સેક્ટરમાં પાયલોટ પ્રોજેક્ટનો પ્રારંભ
નવી દિલ્હીઃ નેશનલ ગ્રીન હાઇડ્રોજન મિશન હેઠળ, કેન્દ્ર સરકારે સ્ટીલ ઉત્પાદનમાં હાઇડ્રોજનના ઉપયોગ માટે ત્રણ પાયલોટ પ્રોજેક્ટને મંજૂરી આપી છે. અગાઉ, નવી અને પુનઃપ્રાપ્ય ઉર્જા મંત્રાલયે આ મિશન હેઠળ સ્ટીલ ક્ષેત્રમાં પાયલોટ પ્રોજેક્ટના અમલીકરણ માટે માર્ગદર્શિકા જાહેર કરી હતી.
યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય પાયલોટ પ્રોજેક્ટ્સ દ્વારા સ્ટીલ નિર્માણમાં ગ્રીન હાઇડ્રોજનનો ઉપયોગ કરવા માટે અદ્યતન તકનીકોને ઓળખવાનો હતો. આ પાયલોટ પ્રોજેક્ટ ગ્રીન હાઇડ્રોજન આધારિત સ્ટીલ નિર્માણ પ્રક્રિયાઓની સલામત અને સુરક્ષિત કામગીરીનું નિદર્શન કરી શકે છે, તકનીકી શક્યતા અને કામગીરીને માન્ય કરી શકે છે.
નીચા કાર્બન આયર્ન અને સ્ટીલના ઉત્પાદન તરફ દોરી જતા તેમની આર્થિક શક્યતાનું મૂલ્યાંકન કરી શકે છે. તદનુસાર, ત્રણ ઘટકો માટે દરખાસ્તો આમંત્રિત કરવામાં આવી હતી (i) વર્ટિકલ શાફ્ટનો ઉપયોગ કરીને 100 ટકા હાઇડ્રોજનનો ઉપયોગ કરીને DRI ઉત્પન્ન કરવા માટે, (ii) કોલસો/કોકનો વપરાશ ઘટાડવા માટે (iii) બ્લાસ્ટ ફર્નેસમાં હાઇડ્રોજનનો ઉપયોગ અને (iii) ઇન્જેક્શન વર્ટિકલ શાફ્ટ આધારિત ડીઆરઆઈ ઉત્પાદન એકમમાં હાઇડ્રોજન.
પ્રાપ્ત દરખાસ્તોના મૂલ્યાંકનના આધારે, નવી અને નવીનીકરણીય ઉર્જા મંત્રાલયે સ્ટીલ ક્ષેત્રના કુલ ત્રણ પાયલોટ પ્રોજેક્ટને મંજૂરી આપી છે (a) મેટ્રિક્સ ગેસ એન્ડ રિન્યુએબલ્સ લિમિટેડ (કંસોર્ટિયમના સભ્ય જેન્સોલ એન્જિનિયરિંગ લિમિટેડ, ભારતીય સંસ્થા)ને પાયલોટ પ્લાન્ટ ક્ષમતા ટેક્નોલોજી, ભુવનેશ્વર, મેટ્ઝ એબી, સ્વીડન) 50 ટન પ્રતિ દિવસ (TPD), (b) સિમ્પલેક્સ કાસ્ટિંગ્સ લિમિટેડ (કંસોર્ટિયમ સભ્ય BSBK પ્રાઇવેટ લિમિટેડ) મંજૂર કરવામાં આવી છે. પાયલોટ પ્લાન્ટ ક્ષમતા 40 TPD અને (c) સ્ટીલ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા લિમિટેડ (રાંચી), IIT ભિલાઈ સાથે રોકાણ. નાણાકીય સહાય સ્વરૂપે આપવામાં આવશે. ભારત સરકાર તરફથી રૂ. 347 કરોડના આ પાયલોટ પ્રોજેક્ટ્સ આગામી ત્રણ વર્ષમાં શરૂ થવાની સંભાવના છે, જે ભારતમાં આવી ટેક્નોલોજીના વિસ્તરણનો માર્ગ મોકળો કરશે.
