નવી દિલ્હીઃ કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારિતા મંત્રી અમિત શાહ અને કેન્દ્રીય રસાયણ અને ખાતર અને આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રી ડૉ. મનસુખ માંડવિયાએ આજે ”પ્રધાનમંત્રી ભારતીય જન ઔષધિ કેન્દ્ર તરીકે PACS” વિષય પર રાષ્ટ્રીય પરિષદને સંબોધિત કરી હતી. આ પ્રસંગે સહકાર રાજ્ય મંત્રી બી.એલ. વર્મા પણ હાજર રહ્યા હતા. સહકાર મંત્રાલયની ચાવીરૂપ પહેલો અને અત્યાર સુધી પ્રાપ્ત થયેલી પ્રગતિને પ્રકાશિત કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે “સહકાર-થી-સમૃદ્ધિ” ના સૂત્ર સાથે આ પરિષદનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. સહકાર મંત્રાલય દ્વારા અપનાવવામાં આવેલા નવા મોડલ પેટા-નિયમો મુજબ, પ્રાથમિક કૃષિ ધિરાણ મંડળીઓ (PACS) નો કાર્યક્ષેત્ર પાયાના સ્તરે કૃષિ લોન સાથે વ્યવહાર કરવાના તેમના મુખ્ય કાર્યની બહાર વિસ્તરણ કરવામાં આવ્યું છે. PACS હવે જન ઔષધિ કેન્દ્રો ખોલવા જેવી અન્ય ઘણી રીતે પહોંચવામાં સક્ષમ છે.
અમિત શાહે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે PACS ને જન ઔષધિ કેન્દ્રો ખોલવાની મંજૂરી આપવાના નિર્ણયના લાભો માત્ર સહકારી મંડળીઓ સુધી જ નહીં, પરંતુ સમુદાયના સૌથી નીચલા વર્ગ સુધી પણ પહોંચશે. તેમણે કહ્યું કે છેલ્લા 9 વર્ષમાં જન ઔષધિ કેન્દ્રો દ્વારા ગરીબો માટે લગભગ 26,000 કરોડ રૂપિયાની બચત કરવામાં આવી છે. આ કેન્દ્રો પર બજાર કિંમતના 50 થી 90 ટકા ભાવે જેનરિક દવાઓ ઉપલબ્ધ છે, જે સસ્તું આરોગ્ય સંભાળ સુનિશ્ચિત કરે છે.
અમિત શાહે આયુષ્માન ભારત પહેલ, મિશન ઇન્દ્રધનુષ, જલ જીવન મિશન, ડિજિટલ હેલ્થ, મેલેરિયા નાબૂદી મિશન, ટીબી મુક્ત ભારત પહેલ વગેરે જેવી કેન્દ્ર સરકારની અન્ય મહત્વપૂર્ણ પહેલો પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે આ પહેલોએ દેશની હેલ્થકેર લેન્ડસ્કેપને બદલી નાખી છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું હતું કે PM-ABHIM દ્વારા દેશમાં હેલ્થકેર ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં સુધારો કરવા અને AB-PMJAY દ્વારા ગરીબો માટે મફત સ્વાસ્થ્ય વીમો આપવા ઉપરાંત, સરકારે જન ઔષધિ કેન્દ્રોના નેટવર્કને વિસ્તૃત કરીને પણ પ્રયાસો કર્યા છે અને જન ઔષધિ કેન્દ્રોની ખરીદી પર ખર્ચ કર્યો છે. ભારતમાં વૈવિધ્યસભર ઉચ્ચ ગુણવત્તાની દવાઓની ઉપલબ્ધતાને સુનિશ્ચિત કરીને દવાઓમાં ઘણી હદ સુધી ઘટાડો કરવામાં આવ્યો છે. તેમણે કહ્યું, “ડાયાલિસિસ માટેની દવાઓ જેની કિંમત 65 રૂપિયા છે તે જન ઔષધિ કેન્દ્રોમાં માત્ર 5 રૂપિયામાં ઉપલબ્ધ છે.”
કેન્દ્રીય રસાયણ અને ખાતર અને આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રી, ડૉ. મનસુખ માંડવિયાએ જણાવ્યું હતું કે, “પ્રથમ તબક્કામાં PACS દ્વારા 2,000 જન ઔષધિ કેન્દ્રો ખોલવાની યોજના છે”. તેમણે એ પણ માહિતી આપી હતી કે ફાર્માસ્યુટિકલ્સ વિભાગે દેશમાં જન ઔષધિ કેન્દ્રો ખોલવા માટે PACS ની 2,300 થી વધુ અરજીઓને મંજૂરી આપી દીધી છે, જેમાંથી 500 હાલમાં કાર્યરત છે. તેમણે કહ્યું, “PACS દ્વારા જન ઔષધિ કેન્દ્ર ખોલવાથી, PACS દેશમાં દરેક જગ્યાએ ગુણવત્તાયુક્ત અને સસ્તું દવાઓની ઉપલબ્ધતા સાથે સહકારી સંસ્થા તરીકે મજબૂત થશે.”
કેન્દ્રીય મંત્રી ડો. માંડવિયાએ ખાસ કરીને સમાજના ગરીબ વર્ગ માટે જન ઔષધિ યોજનાની યોગ્યતાઓ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે, પ્રધાનમંત્રી ભારતીય જનઔષધિ પરિયોજનાનો ઉદ્દેશ્ય ગ્રાહકોને ગુણવત્તાયુક્ત અને સસ્તી દવાઓ ઉપલબ્ધ કરાવવાની સાથે તેમને રોજગારીની તકો પૂરી પાડવાનો છે. તેમણે કહ્યું, “દેશમાં 10,500 થી વધુ જન ઔષધિ કેન્દ્રો ચાલી રહ્યા છે જે બજારમાં ઉપલબ્ધ બ્રાન્ડેડ દવાઓની કિંમતના 50 થી 90 ટકા ભાવે 1,965 થી વધુ ઉચ્ચ ગુણવત્તાની દવાઓ અને 293 સર્જિકલ અને અન્ય ઉત્પાદનો પ્રદાન કરે છે.” કેન્દ્રીય મંત્રીઓએ જમ્મુ અને કાશ્મીર, આંધ્ર પ્રદેશ, બિહાર, મહારાષ્ટ્ર અને ઉત્તર પ્રદેશના પાંચ PACS પ્રતિનિધિઓને સ્ટોર કોડના પ્રતીકાત્મક પ્રમાણપત્રો અર્પણ કર્યા. દેશભરના વિવિધ PACS ના સહભાગીઓએ PACS માટે અમલમાં આવી રહેલી નીતિઓ પર સંતોષ વ્યક્ત કર્યો અને કોન્ફરન્સમાં નવા અપનાવવામાં આવેલા મોડલ બાયલો હેઠળ તેમના અનુભવો પણ શેર કર્યા.