ડીપીયુ સુપર સ્પેશિયાલિટી હોસ્પિટલ, પિંપરી, પુણેના ઇમરજન્સી મેડિસિન ડાયરેક્ટર ડૉ. તમોરિશ કોલેના જણાવ્યા અનુસાર, ઊંચાઈએ રહેવાથી પર્યાવરણના તમામ જોખમો દૂર થતા નથી. ગ્રાઉન્ડ લેવલ ઓઝોન એ મુખ્ય પ્રદૂષકોમાંનું એક છે, જે હવામાન પરિસ્થિતિઓના આધારે વધુ ઊંચાઈએ વધી શકે છે અને સ્થિર થઈ શકે છે.
તેનાથી ત્યાં રહેતા લોકોને શ્વાસની સમસ્યા પણ થઈ શકે છે. આ ઓઝોન સમય પહેલા મૃત્યુ, ક્ષતિગ્રસ્ત ફેફસાં, હૃદય રોગ, પ્રજનનક્ષમતા અને કેન્સર સહિત પ્રજનન સમસ્યાઓનું કારણ બને છે. વધુમાં, અસ્થિર કાર્બનિક સંયોજનો (VOCs) અને મકાન સામગ્રી અથવા ફિનિશમાંથી મુક્ત થતા ઇન્ડોર પ્રદૂષકો વેન્ટિલેશન વિના કોઈપણ સ્તરે ચાલુ રહે છે.
જ્યારે અમે રૂબી હોલ ક્લિનિકના ENT કન્સલ્ટન્ટ ડૉ. મુરારજી ગાડગે સાથે વાત કરી ત્યારે તેમણે કહ્યું કે એક સામાન્ય માન્યતા છે કે વધુ ઊંચાઈએ હવાની ગુણવત્તા સારી રહેશે કારણ કે વધુ ઊંચાઈએ હવા ઓછી ગીચ હોય છે, પરંતુ મુંબઈ, પુણે જેવા શહેરોમાં અને દિલ્હી, જ્યાં પ્રદૂષણ ખૂબ વધારે હોય ત્યાં આવું વારંવાર થતું નથી.
ફાઇન પાર્ટિક્યુલેટ મેટર (PM2.5) જેવા લાંબા અંતરના પ્રદૂષકો ખૂબ દૂરથી પણ ઊંચા માળ સુધી પહોંચી શકે છે. પ્રદૂષક PM2.5, જે ઉચ્ચ ઊંચાઈએ પણ હવામાં મળી શકે છે, તે શ્વસન સમસ્યાઓ, રક્તવાહિની રોગ અને કેન્સર જેવી ગંભીર આરોગ્ય સ્થિતિઓ સાથે જોડાયેલું છે.
હેલ્થ એક્સપર્ટના મતે, વાહનો અને ઉદ્યોગોમાંથી ઉત્સર્જનના કિસ્સામાં, રજકણ, નાઇટ્રોજન ઓક્સાઇડ, ઓઝોન અને અસ્થિર કાર્બનિક સંયોજનો જેવા પ્રદૂષકો હવાના પ્રવાહ દ્વારા ઇમારતના ઘણા માળ સુધી પહોંચી શકે છે. તેથી, તમે 20મા માળે રહેતા હોઈ શકો છો અને તમે જે હવા શ્વાસ લો છો તે અત્યંત પ્રદૂષિત હોઈ શકે છે.
વાયુ પ્રદૂષણના પ્લુમ્સ સામાન્ય રીતે જમીનની નજીક રહે છે અથવા મોટાભાગે શહેરી વિસ્તારોમાં જોવા મળે છે, જ્યાં વસ્તી વૃદ્ધિ અને ટ્રાફિકની સ્થિતિ વધુ હોય છે. આના કારણે આવી ઇમારતો દિવસના ચોક્કસ સમયે પવન-સંચાલિત ધુમાડાના ઉચ્ચ સ્તરના સંપર્કમાં આવી શકે છે અથવા વાતાવરણમાં હવાના જથ્થાની હિલચાલની દિશાઓના સંબંધમાં ચોક્કસ પેટર્નનું કારણ બની શકે છે.