દિવાળીના તહેવારોની શરૂઆત થઈ છે દરમિયાન તમામ જાગૃતિ ઝુંબેશ છતાં ફટાકડા ફોડવાથી થતા અકસ્માતોની સંખ્યા દર વર્ષે વધી રહી છે. અકસ્માતનો ભોગ બનેલા લોકોમાં માત્ર બાળકો જ નહીં પરંતુ અજાણ્યા રાહદારીઓ અને વૃદ્ધો પણ સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત, આરોગ્ય નિષ્ણાતોના જણાવ્યા મુજબ, ફટાકડામાંથી નીકળતા ધુમાડાને શ્વાસમાં લેવાથી અસ્થમા, બ્રોન્કાઇટિસ અને ન્યુમોનિયા જેવા પહેલાથી અસ્તિત્વમાં રહેલા રોગો વધુ ખરાબ થાય છે.
દિવાળી પર બાળકોથી લઈને વડીલો સુધી દરેક જણ ફટાકડા ફોડે છે. તારામંડળથી લઈને બોમ્બ સુધી, દિવાળી પર તેને ફોડવા એ બાળકો માટે ભારે ઉત્તેજનાનો વિષય છે. પરંતુ આ સમય દરમિયાન વ્યક્તિએ ખૂબ કાળજી રાખવાની જરૂર છે. દિવાળી દરમિયાન ફટાકડા ફોડતી વખતે બનતો નાનો અકસ્માત જીવલેણ બની શકે છે.
નાના ફટાકડા તમારી ત્વચા અને પાંપણ પર બળતરા પેદા કરી શકે છે. રોકેટ અને ભારે ફટાકડા આંખના આગળના ભાગને એટલે કે કોર્નિયાને ગંભીર નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. જો ફટાકડા રેટિના સુધી પહોંચે તો આંખોની રોશની પણ ખોવાઈ શકે છે.
મુખ્યત્વે બેદરકારી અને અજ્ઞાનતાના કારણે ફટાકડા ફોડવાથી થતી ઇજાઓ વધી રહી છે. આંખના નિષ્ણાંતના મતે આંખો નબળી છે અને ફટાકડા ફોડવાથી સરળતાથી ઘાયલ થઈ શકે છે. જો આંખોમાં બળતરા હોય તો તેને સ્વચ્છ કોટન પેડથી ઢાંકી દો અને તરત જ હોસ્પિટલ જાઓ. આંખમાં કોઈ નાનો કણ આવે તો ચોખ્ખા પાણીથી આંખ ધોઈ લો અને નેત્ર ચિકિત્સકની સલાહ લો.
આંખો સિવાય હાથ, પગ કે શરીરના અન્ય કોઈ અંગને પણ ઈજા થઈ શકે છે. તેથી જો તમારામાંથી કોઈને પણ આવું થાય છે, તો કેટલાક ઉપાયો છે જેને તમે તરત જ જોખમ ઘટાડવાનો પ્રયાસ કરી શકો છો.
• ફટાકડા ફોડતી વખતે આ વાતોનું ધ્યાન રાખો
બેદરકારીપૂર્વક ફટાકડા સળગાવવાને કારણે હાથ, ચહેરો અને આંખો સૌથી વધુ પ્રભાવિત થાય છે. આ જોખમોને ટાળવા માટે, ફટાકડા ફોડતી વખતે ગુણવત્તાયુક્ત ફટાકડાનો ઉપયોગ કરવો અને ફટાકડા ફોડવાની જગ્યાથી પર્યાપ્ત અંતર જાળવવા જેવા સલામતીના પગલાંનું પાલન કરવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
દાઝી જવાના કિસ્સામાં તરત જ ઘા પર પાણી રેડવું જોઈએ અને દાઝી ગયેલી જગ્યા પર એન્ટિસેપ્ટિક ક્રીમનો પણ ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
જો તમે સહેજ દાઝી ગયા હોવ તો તે જગ્યા પર તુલસીના પાનનો રસ લગાવો. તેનાથી બર્નિંગ સેન્સેશન ઘટશે અને બળવાના કોઈ નિશાન રહેશે નહીં. જો ઘા ગંભીર હોય તો તેનો વધુ પડતો ઉપયોગ કરવાનું ટાળો.
જો કોઈ વ્યક્તિ ફટાકડાથી બળી જાય છે, તો નારિયેળનું તેલ લગાવવાથી ઠંડકની અસર થાય છે જે બળતરાથી રાહત આપે છે. સાજા થયા પછી પણ નાળિયેરનું તેલ લગાવવાથી કોઈ નિશાન નહીં રહે.
કાચા બટાકાનો રસ દાઝવા પર પણ લગાવવામાં આવે છે. તે ખૂબ જ ઠંડી છે, આ બળતરાને શાંત કરશે અને તમને ઘણી રાહત મળશે.
• ઠંડુ પાણી અથવા બરફ લગાવો
જો ફટાકડા સળગતી વખતે સહેજ પણ બળતરા થાય તો તરત જ અસરગ્રસ્ત જગ્યા પર ઠંડુ પાણી રેડો અથવા તમારા હાથને ઠંડા પાણીની નીચે રાખો. તમે તે જગ્યા પર કોલ્ડ કોમ્પ્રેસ પણ લગાવી શકો છો, આમ કરવાથી ઘા, સોજો અને દુખાવો થવાનું જોખમ ઘટી જાય છે.