નવી દિલ્હીઃ કેન્દ્રીય મત્સ્યોદ્યોગ, પશુપાલન અને ડેરી મંત્રી રાજીવ રંજન સિંહ ઉર્ફે લલન સિંહે શુક્રવારે (25 ઓક્ટોબર) 200 કરોડ રૂપિયાના ખર્ચે 21મી પશુધન ગણતરીની શરૂઆત કરી. કેન્દ્રીય મંત્રીએ કહ્યું કે સચોટ ડેટાની ઉપલબ્ધતા સરકારને પ્રાણીઓના સ્વાસ્થ્ય સુરક્ષાને સુનિશ્ચિત કરવા અને આ ક્ષેત્રમાં ઉચ્ચ વૃદ્ધિ હાંસલ કરવા માટે નીતિઓ બનાવવામાં મદદ કરશે.
કેન્દ્રીય મંત્રી લલન સિંહે ભારતમાં રોગચાળાની તૈયારી અને પ્રતિભાવ માટે પશુ આરોગ્ય સુરક્ષાને મજબૂત કરવા માટે 25 મિલિયન ડોલરનો રોગચાળો ફંડ પ્રોજેક્ટ પણ શરૂ કર્યો છે. એક કાર્યક્રમને સંબોધતા કેન્દ્રીય મંત્રીએ તેમના મંત્રાલયના અધિકારીઓને આ મતગણતરી અભિયાન પર નિયમિતપણે દેખરેખ રાખવા જણાવ્યું, જેનો રિપોર્ટ આવતા વર્ષે આવશે.
21મી પશુધન ગણતરી ઓક્ટોબર 2024 થી ફેબ્રુઆરી 2025 દરમિયાન હાથ ધરવામાં આવશે. અખિલ ભારતીય સ્તરે લગભગ એક લાખ પ્રાદેશિક અધિકારીઓ મતગણતરી પ્રક્રિયામાં સામેલ થશે. તેમાંના મોટા ભાગના પશુચિકિત્સકો અથવા પેરા-પશુચિકિત્સા છે. વસ્તી ગણતરીમાં 16 પ્રજાતિઓની 219 મૂળ જાતિઓનો ડેટા એકત્રિત કરવામાં આવશે.
કેન્દ્રીય મંત્રીએ આ વસ્તી ગણતરીમાં લાવવામાં આવેલી નવીનતાઓનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે ડેટા સંગ્રહ માટે મોબાઇલ એપ્લિકેશન્સ અને વેબ-આધારિત ડેશબોર્ડ્સ દ્વારા રીઅલ-ટાઇમ મોનિટરિંગ માટે આહવાન કર્યું છે, જે આધુનિકીકરણ તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે.
21મી પશુધન વસ્તી ગણતરીમાં તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોના 30 કરોડથી વધુ પરિવારોને સામેલ કરવામાં આવશે. આ વસ્તીગણતરીમાં ગાય, ભેંસ, ઘેટાં, બકરી, ડુક્કર, ઊંટ, ઘોડો, ખચ્ચર, ગધેડો, કૂતરો, સસલું અને હાથી જેવી 15 પ્રજાતિઓ (મરઘાં સિવાય)નો ડેટા એકત્રિત કરવામાં આવ્યો છે. ચિકન, બતક, ટર્કી, હંસ, ક્વેઈલ, શાહમૃગ જેવા પક્ષીઓની પણ દરેક ઘર અને સંસ્થાઓની મુલાકાત લઈને ગણતરી કરવામાં આવશે.
કેન્દ્રીય મંત્રી એસપી સિંહ બઘેલે કહ્યું, “પશુધનની વસ્તી ગણતરી માત્ર ગણતરી નથી. તે એક મહત્વપૂર્ણ કવાયત છે જે ખાદ્ય સુરક્ષા, ગરીબી નાબૂદી અને ગ્રામીણ વિકાસ માટેની અમારી રાષ્ટ્રીય વ્યૂહરચનાઓને સમર્થન આપે છે.”
