નવી દિલ્હીઃ ગૃહ મંત્રાલય સમયાંતરે જેલોમાં અન્ડરટ્રાયલના મુદ્દાને ઉકેલવા માટે વિવિધ પગલાં લઈ રહ્યું છે. આમાં ફોજદારી કાર્યવાહીની સંહિતા (CrPC) માં કલમ 436A દાખલ કરવી, CrPC માં નવા પ્રકરણ XXIA ‘પ્લી બાર્ગેનિંગ’ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. વિવિધ સ્તરે લીગલ સર્વિસ ઓથોરિટી દ્વારા ગરીબ કેદીઓને મફત કાનૂની સહાય પૂરી પાડવામાં આવે છે. બજેટના લાભો સમાજના તમામ ઇચ્છિત વર્ગો સુધી વિસ્તરે છે, બજેટની પ્રાથમિકતાઓમાંની એક છે, એટલે કે માર્ગદર્શક ‘સપ્તરિષીઓ’ એ છેવાડાના લોકો સુધી પહોંચવું છે. આ અંતર્ગત, એક જાહેરાત છે ‘ગરીબ કેદીઓ માટે સમર્થન’. તે ગરીબ વ્યક્તિઓ કે જેઓ જેલમાં છે અને દંડ અથવા જામીનની રકમ પરવડી શકતી નથી તેમને જરૂરી નાણાકીય સહાયની જોગવાઈની કલ્પના કરે છે. આનાથી ગરીબ કેદીઓ, જેમાંથી મોટા ભાગના સામાજિક રીતે વંચિત અથવા હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયેલા જૂથોના નીચા શિક્ષણ અને આવકના સ્તરને જેલમાંથી બહાર કાઢવા સક્ષમ બનાવશે.
સંબંધિત હિતધારકો સાથે પરામર્શ કરીને યોજનાના વ્યાપક રૂપરેખાને આખરી ઓપ આપવામાં આવ્યો છે જે હેઠળ ભારત સરકાર એવા ગરીબ કેદીઓને રાહત આપવા માટે રાજ્યોને નાણાકીય સહાય પૂરી પાડશે જેઓ જામીન મેળવવામાં અસમર્થ હોય અથવા નાણાકીય અવરોધોને કારણે દંડ ચૂકવણી ન થવાને કારણે જેલમાંથી મુક્ત ન થઈ શકે. પ્રક્રિયાને વધુ મજબૂત બનાવવા માટે, ગરીબ કેદીઓ સુધી લાભ પહોંચે તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે ટેકનોલોજી આધારિત ઉકેલો મૂકવામાં આવશે, ઇ-જેલ પ્લેટફોર્મને મજબૂત બનાવવું; જિલ્લા કાનૂની સેવા સત્તામંડળને મજબૂત બનાવવું અને જરૂરિયાતમંદ ગરીબ કેદીઓ વગેરેને ગુણવત્તાયુક્ત કાનૂની સહાય ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવે તેની ખાતરી કરવા હિતધારકોની સંવેદનશીલતા અને ક્ષમતા નિર્માણ,
જેલ ફોજદારી ન્યાય પ્રણાલીનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે અને કાયદાના શાસનને જાળવી રાખવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. ગૃહ મંત્રાલય સમયાંતરે જારી કરવામાં આવતી વિવિધ એડવાઈઝરી દ્વારા રાજ્ય સરકારો સાથે મહત્વપૂર્ણ માર્ગદર્શિકા શેર કરે છે. એમએચએ જેલોમાં સુરક્ષા માળખાને વધારવા અને આધુનિક બનાવવા માટે રાજ્ય સરકારોને નાણાકીય સહાય પણ પ્રદાન કરે છે.
(Photo-File)
