ચાઇલ્ડહુડ કેર એન્ડ એજ્યુકેશન માટે પૂર્વ-શાળા શિક્ષણ અને શાળા શિક્ષણની સાતત્યતા જરૂરી
નવી દિલ્હીઃ શિક્ષણ મંત્રાલયનાં શાળા શિક્ષણ અને સાક્ષરતા સચિવ સંજય કુમારની અધ્યક્ષતામાં આજે આંબેડકર ઇન્ટરનેશનલ સેન્ટર, નવી દિલ્હી ખાતે અર્લી ચાઇલ્ડહૂડ કેર એન્ડ એજ્યુકેશન (ઇસીસીઇ)નાં વિસ્તૃત ઉદ્દેશો પાર પાડવા માટે એક બેઠક યોજાઈ હતી. મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલય (એમઓડબલ્યુસીડી), રાજ્યો અને શાળા શિક્ષણ અને સાક્ષરતા વિભાગ (ડીઓએસઈએન્ડએલ)ની સ્વાયત્ત સંસ્થાઓના પ્રતિનિધિઓએ આ બેઠકમાં ભાગ લીધો હતો. રાષ્ટ્રીય અભ્યાસક્રમ ફ્રેમવર્ક-ફાઉન્ડેશનલ સ્ટેજ (એનસીએસએફ-એફએસ) હેઠળ કલ્પના કરવામાં આવી છે તે મુજબ અવિરત સંક્રમણ અને ગુણવત્તાયુક્ત ઇસીસીઇ માટે પૂર્વ-શાળા શિક્ષણ અને શાળા શિક્ષણની સાતત્યતા જરૂરી છે.
આ પ્રસંગે બોલતા સંજય કુમારે બેઠકનો સંદર્ભ નક્કી કર્યો હતો અને ગુણવત્તાયુક્ત ઇસીસીઇમાં દરેક હિતધારકના મહત્વ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. કુમારે એ વાતનો પુનરોચ્ચાર કર્યો હતો કે, એમઓડબલ્યુસીડી અને વિવિધ રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલી વિવિધ પહેલો જોઈને આનંદ થાય છે. આ બેઠક દરમિયાન ધોરણ 1 ધરાવતા તમામ સીબીએસઇ અને કેન્દ્રીય વિદ્યાલયોમાં પ્રી-પ્રાઇમરી માટે 3થી 6 વર્ષના બાળકો માટે ત્રણ બાલવાટિકાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો. ગામડાઓમાં પ્રાથમિક શાળાઓ સાથે આંગણવાડીઓનું સંકલન કરવાની ભલામણ ડબલ્યુસીડી સાથે સંકલન કરીને કરવામાં આવી હતી, જેનું વિકેન્દ્રીકરણ કરવામાં આવ્યું હતું, જેથી યોગ્ય પૂર્વશાળાનું શિક્ષણ મળી શકે અને ગ્રેડ-1માં સરળતાથી પ્રવેશ મેળવી શકાય.
સારી રીતે સર્વાંગી શિક્ષણના અનુભવ માટે પૂર્વ-પ્રાથમિક વર્ગો ધરાવતી સરકારી શાળાઓમાં જાદુઈ પિટારાનો ઉપયોગ કરવા પણ સૂચન કરવામાં આવ્યું હતું. એવું સૂચન કરવામાં આવ્યું હતું કે એનસીઇઆરટી હાલના લર્નિંગ ટોયઝનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે રાજ્યના અધિકારીઓ સાથે કામ કરી શકે છે, જે એનસીએફ-એફએસ લક્ષ્યો સાથે સુસંગતતા સુનિશ્ચિત કરે છે. એવું પણ સૂચન કરવામાં આવ્યું હતું કે એમઓઇ અને ડબલ્યુસીડીએ પોષણ ટ્રેકર અને યુડીઆઈએસઇ + ડેટાને જોડવા માટે સહયોગ કરવો જોઈએ, જેથી પૂર્વ-પ્રાથમિકથી વર્ગ -1 સંક્રમણને ટ્રેક કરી શકાય. રાજ્યો માપદંડોને વ્યાખ્યાયિત કરી શકે છે અને ખરીદીમાં પારદર્શકતા અને કાર્યદક્ષતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે જાદુઇ પિતારા સામગ્રીઓ માટે રિક્વેસ્ટ ફોર પ્રપોઝલ (આરએફપી)નો ઉપયોગ કરી શકે છે.
વિઝિબિલિટી અને માન્યતા વધારવા માટે તમામ રાજ્યોમાં નિપુણ ભારત, જાદુઈ પિટારા, ઇ જાદુઈ પિટારા અને વિદ્યા પ્રવેશ જેવા કાર્યક્રમો માટે બ્રાન્ડિંગના માનકીકરણ પર પણ ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. એવું સૂચવવામાં આવ્યું હતું કે જાદુઇ પિટારાનું અપનાવવામાં આવેલું અને અનુકૂળ સંસ્કરણ જાદુઇ પિટારા માટે એનસીઇઆરટી દ્વારા ક્યુરેટ કરવામાં આવેલા નિર્ધારિત શિક્ષણ પરિણામો સાથે સુસંગત હોવું જોઈએ. એન.સી.ઇ.આર.ટી.એ નિયુક્ત અધ્યયન પરિણામોને અનુસરવામાં એસ.સી.ઇ.આર.ટી.ને ટેકો આપવો જોઈએ. પૂર્વશાળાના શિક્ષકો અને આંગણવાડી કાર્યકર (એ.ડબ્લ્યુ.ડબ્લ્યુ.)ને યોગ્ય તાલીમ આપવાની જરૂરિયાત અંગે પણ બેઠક દરમિયાન વિસ્તૃત ચર્ચા કરવામાં આવી હતી.
