નવી દિલ્હીઃ “કેન્દ્ર અને રાજ્યોએ કોવિડ-19 નિવારણ અને વ્યવસ્થાપન માટે અગાઉના વધારા દરમિયાન કરવામાં આવ્યું હતું તે રીતે સહયોગી ભાવનાથી કામ કરવાનું ચાલુ રાખવાની જરૂર છે”. કેન્દ્રીય આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રી ડૉ. મનસુખ માંડવિયાએ આજે અહીં રાજ્યના આરોગ્ય મંત્રીઓ અને મુખ્ય સચિવો/અધિક મુખ્ય સચિવો સાથે વર્ચ્યુઅલ રીતે વાતચીત કરતાં આ વાત કહી હતી. તાજેતરના કેટલાક રાજ્યોમાં કેસોનાં ઉછાળાને ધ્યાનમાં રાખીને કોવિડ-19ના નિયંત્રણ અને સંચાલન અને રાષ્ટ્રીય કોવિડ-19 રસીકરણ અભિયાનની પ્રગતિની સમીક્ષા કરવા માટે કેન્દ્રીય આરોગ્ય રાજ્ય મંત્રી ડૉ. ભારતી પ્રવિણ પવારની હાજરીમાં વર્ચ્યુઅલ બેઠક યોજાઈ હતી.
કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રીએ રાજ્યોને એલર્ટ રહેવા અને કોવિડ19 મેનેજમેન્ટ માટે તમામ તૈયારીઓ રાખવાની સલાહ આપી. તેમણે રાજ્યના આરોગ્ય પ્રધાનોને 10મી અને 11મી એપ્રિલ, 2023ના રોજ હોસ્પિટલના તમામ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની મોક ડ્રીલ કરવા અને 8મી અને 9મી એપ્રિલ, 2023ના રોજ જિલ્લા વહીવટી તંત્ર અને આરોગ્ય અધિકારીઓ સાથે આરોગ્યની તૈયારીની સમીક્ષા કરવા વિનંતી કરી. તેમણે રાજ્યોને મોનિટરિંગ દ્વારા ઉભરતા હોટસ્પોટ્સને ઓળખવા પણ વિનંતી કરી. ILI/SARI કેસોના વલણો અને COVID-19 અને ઈન્ફલ્યુએન્ઝાના પરીક્ષણ માટે પૂરતા નમૂના મોકલવા; અને સકારાત્મક નમૂનાઓના સમગ્ર જીનોમ સિક્વન્સિંગને આગળ ધપાવે છે.
એવું અવલોકન કરવામાં આવ્યું હતું કે 23 રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં રાષ્ટ્રીય સરેરાશ કરતા ઓછા પ્રતિ મિલિયન સરેરાશ પરીક્ષણો હતા. ડૉ. માંડવિયાએ જણાવ્યું હતું કે નવા COVID પ્રકારોને ધ્યાનમાં લીધા વિના, ‘ટેસ્ટ-ટ્રેક-ટ્રીટ-વેક્સિનેટ અને કોવિડ યોગ્ય વર્તણૂકનું પાલન’ ની પાંચ ગણી વ્યૂહરચના કોવિડ મેનેજમેન્ટ માટે પરીક્ષણ કરાયેલ વ્યૂહરચના બની રહી છે. આનાથી જાહેર આરોગ્યના યોગ્ય પગલાં લેવામાં મદદ મળશે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું. રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને 7મી એપ્રિલ, 2023ના રોજ પૂરા થતા સપ્તાહે પ્રતિ મિલિયન 100 ટેસ્ટના વર્તમાન દરથી ઝડપથી પરીક્ષણનો દર વધારવા વિનંતી કરવામાં આવી હતી. તેઓને પરીક્ષણોમાં RT-PCRનો હિસ્સો વધારવાની સલાહ આપવામાં આવી હતી.
રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને માહિતી આપવામાં આવી હતી કે ભારતમાં કોવિડ-19ના કેસોમાં સતત વધારો જોવા મળી રહ્યો છે અને 17મી માર્ચ 2023ના રોજ પૂરા થતા સપ્તાહમાં 571થી 07મી એપ્રિલ 2023ના રોજ દરરોજ સરેરાશ કેસ વધીને 4,188 થઈ ગયા છે; અને 07મી એપ્રિલ, 2023ના રોજ પૂરા થતા સપ્તાહમાં 3.02% સુધીની સાપ્તાહિક પોઝિટિવિટી રહી છે. જો કે, તે જ સમયે વૈશ્વિક સ્તરે દૈનિક સરેરાશ 88,503 કેસ નોંધાયા છે, જેમાં ટોચના પાંચ દેશોનું છેલ્લા એક સપ્તાહમાં વૈશ્વિક કેસોમાં 62.6% યોગદાન રહ્યું છે.
રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને વધુમાં જાણ કરવામાં આવી હતી કે હાલમાં WHO વેરિએન્ટ ઓફ ઈન્ટરેસ્ટ (VOI), XBB.1.5 અને અન્ય છ પ્રકારો (BQ.1, BA.2.75, CH.1.1, XBB, XBF અને XBB.1.16) પર નજર રાખી રહ્યું છે. તે હાઇલાઇટ કરવામાં આવ્યું હતું કે જ્યારે ઓમિક્રોન અને તેની પેટા-વંશ પ્રબળ વેરિયન્ટ તરીકે ચાલુ રહે છે, ત્યારે મોટા ભાગના અસાઇન કરેલ વેરિયન્ટ્સમાં ઓછા અથવા કોઈ નોંધપાત્ર ટ્રાન્સમિસિબિલિટી, રોગની તીવ્રતા અથવા રોગપ્રતિકારક શક્તિ નથી. XBB.1.16નો વ્યાપ ફેબ્રુઆરીમાં 21.6%થી વધીને માર્ચ, 2023માં 35.8% થયો. જો કે, હોસ્પિટલમાં દાખલ થવા અથવા મૃત્યુદરમાં વધારો થયો હોવાના કોઈ પુરાવા નોંધાયા નથી. જ્યારે ભારતે પ્રાથમિક રસીકરણનું 90% કવરેજ પ્રાપ્ત કર્યું છે, ત્યારે પ્રિકોશન ડોઝનું કવરેજ ખૂબ જ ઓછું છે. કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રીએ રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને તમામ પાત્ર વસ્તી, ખાસ કરીને વૃદ્ધ અને સંવેદનશીલ વસ્તી જૂથનું રસીકરણ વધારવાની સલાહ આપી.
એવું પણ અવલોકન કરવામાં આવ્યું હતું કે ભારતના આઠ રાજ્યોમાં કોવિડના વધુ કેસ નોંધાઈ રહ્યા છે જેમાં કેરળ, મહારાષ્ટ્ર અને દિલ્હીમાં 10 કે તેથી વધુ જિલ્લાઓમાં 10%થી વધુ પોઝિટિવ કેસો અને 5થી વધુ જિલ્લાઓમાં કર્ણાટક, કેરળ, મહારાષ્ટ્ર, દિલ્હી, હિમાચલ પ્રદેશ, તમિલનાડુ અને હરિયાણા રાજ્યોમાં 5%થી વધુ પોઝિટિવ કેસો નોંધાયા છે. ડૉ. માંડવિયાએ કોવિડ યોગ્ય વર્તણૂકના પાલન અંગે જનજાગૃતિ અભિયાનને વધારવાના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે તમામ રાજ્યના આરોગ્ય પ્રધાનોને પર્યાપ્ત નિયુક્ત હોસ્પિટલ બેડની ઉપલબ્ધતા સહિત તમામ લોજિસ્ટિક્સ અને માળખાકીય સુવિધાઓની તૈયારીની વ્યક્તિગત રીતે દેખરેખ રાખવા અને સમીક્ષા કરવા અને આવશ્યક દવાઓનો પૂરતો સ્ટોક છે તેની ખાતરી કરવા વિનંતી કરી. રાજ્યોને કોવિડ ઈન્ડિયા પોર્ટલ પર તેમના કોવિડ ડેટાને નિયમિતપણે અપડેટ કરવાનું પણ કહેવામાં આવ્યું હતું.
રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને વૈશ્વિક COVID-19 પરિસ્થિતિ અને સ્થાનિક પરિદ્રશ્ય વિશે માહિતી આપવામાં આવી હતી. તેઓને યાદ અપાવી હતી કે કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલય અને ICMR દ્વારા 25મી માર્ચ 2023ના રોજ તમામ રાજ્યોને જારી કરવામાં આવેલી સંયુક્ત સલાહ, જેમાં શંકાસ્પદ અને શંકાસ્પદ વ્યક્તિઓની વહેલાસર તપાસ, આઇસોલેશન, પરીક્ષણ અને સમયસર વ્યવસ્થાપન દ્વારા મોસમી ઈન્ફલ્યુએન્ઝા અને કોવિડ-19 કેસના વધારાને રોકવા માટે પુનઃજીવિત જાહેર આરોગ્ય પ્રતિસાદની હાકલ કરવામાં આવી છે. નવા SARS-CoV-2 વેરિઅન્ટના ફાટી નીકળેલાને શોધવા અને સમાવિષ્ટ કરવા માટે પુષ્ટિ થયેલ કેસો. કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રીએ રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને તેનો અસરકારક અમલીકરણ સુનિશ્ચિત કરવા વિનંતી કરી. કોવિડ મેનેજમેન્ટના વિવિધ પાસાઓ પર વ્યાપક અને વિગતવાર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી જેમાં હોસ્પિટલના ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને વધારવાનો અને પરીક્ષણ વધારવાનો સમાવેશ થાય છે.
ડૉ. ભારતી પ્રવિણ પવારે COVID-19 ની સમયસર તૈયારી અને વ્યવસ્થાપનના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો. તેણીએ રાજ્યોને અગ્રતાના આધારે આરોગ્ય માળખાને સુધારવા માટે ECRP-II ના તેમના હિસ્સાનો અમલ કરવા વિનંતી કરી. તેણીએ રાજ્યોને તેમના મોનિટરિંગ મિકેનિઝમને મજબૂત કરવા અને પ્રવાસનના વધારાને ધ્યાનમાં રાખીને સાવચેત રહેવા પણ કહ્યું. રાજ્યોએ કેન્દ્રીય આરોગ્ય પ્રધાનની અધ્યક્ષતામાં સમયસર સમીક્ષા બેઠકો અને કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલયની સલાહની પ્રશંસા કરી. તેઓએ ખાતરી આપી કે તેઓ કોવિડ-19ના અસરકારક નિવારણ અને સંચાલન માટે કેન્દ્ર સાથે કામ કરશે. તેઓએ માહિતી આપી કે તેઓ તકેદારી જાળવી રહ્યા છે અને વર્તમાન પરિસ્થિતિની સમીક્ષા કરી રહ્યા છે. રાજ્યોએ એ પણ ખાતરી આપી છે કે તેઓ 10મી અને 11મી એપ્રિલ, 2023ના રોજ જાહેર અને ખાનગી બંને આરોગ્ય સુવિધાઓમાં હોસ્પિટલના માળખાકીય સુવિધાઓની તૈયારી માટે મોક ડ્રીલ યોજશે.
