મદરેસામાં બાળકોને આપવામાં આવતું શિક્ષણ વ્યાપક નથીઃ NCPCR
- નેશનલ કમિશન ફોર પ્રોટેક્શન ઓફ ચાઈલ્ડ રાઈટ્સએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં રજુ કર્યું એફિડેવીટ
- તંદુરસ્ત વાતાવરણ અને વિકાસની સારી તકોથી વંચિત
નવી દિલ્હીઃ નેશનલ કમિશન ફોર પ્રોટેક્શન ઓફ ચાઈલ્ડ રાઈટ્સ (NCPCR) એ અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટના 22 માર્ચના નિર્ણયને પડકારતી અરજી પર સુપ્રીમ કોર્ટમાં એફિડેવિટ દાખલ કરી હતી. હાઈકોર્ટે ‘યુપી બોર્ડ ઓફ મદરેસા એજ્યુકેશન એક્ટ 2004’ને રદ્દ કરી દીધો હતો. આ નિર્ણયને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકારવામાં આવ્યો છે. NCPCRનું કહેવું છે કે, મદરેસામાં બાળકોને આપવામાં આવતું શિક્ષણ વ્યાપક નથી અને તેથી તે રાઈટ ટુ એજ્યુકેશન એક્ટ (RTE એક્ટ), 2009ની જોગવાઈઓ વિરુદ્ધ છે. કમિશને વધુમાં કહ્યું કે મદરેસાઓમાં બાળકોને ઔપચારિક અને સારી ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ નથી મળી રહ્યું નથી. મદરેસાઓ શિક્ષણ અધિકાર કાયદા હેઠળ પણ આવતા નથી, તેથી ત્યાંના બાળકો RTE કાયદા હેઠળના લાભો મેળવી શકતા નથી.
નેશનલ કમિશન ફોર પ્રોટેક્શન ઓફ ચાઈલ્ડ રાઈટ્સએ જણાવ્યું હતું કે બાળકો માત્ર યોગ્ય શિક્ષણથી જ નહીં પરંતુ તંદુરસ્ત વાતાવરણ અને વિકાસની સારી તકોથી પણ વંચિત રહે છે. તેમને મધ્યાહન ભોજન, ગણવેશ અને પ્રશિક્ષિત શિક્ષકો જેવી સુવિધાઓ મળતી નથી. મદરેસાઓમાં ઘણા શિક્ષકો છે, જેમની નિમણૂક કુરાન અને ધાર્મિક ગ્રંથોના જ્ઞાનના આધારે કરવામાં આવે છે. તેઓએ પોતે શિક્ષક બનવા માટે જરૂરી તાલીમ લીધી નથી.
એફિડેવીટમાં જણાવ્યું હતું કે, “આવી સંસ્થાઓ બિન-મુસ્લિમોને ઇસ્લામિક ધાર્મિક શિક્ષણ પણ પ્રદાન કરી રહી છે, જે ભારતના બંધારણની કલમ 28 (3) નું ઉલ્લંઘન છે.” મદરેસામાં શિક્ષણ મેળવનાર બાળક શાળામાં ભણાવવામાં આવતા અભ્યાસક્રમના મૂળભૂત જ્ઞાનથી વંચિત રહેશે.
કમિશને કહ્યું કે, મદરેસાઓ માત્ર શિક્ષણનું અસંતોષકારક અને અપૂરતું મોડલ જ પ્રદાન કરે છે, પરંતુ તેમની કામગીરીની પદ્ધતિ પણ મનસ્વી છે જેમાં શિક્ષણ અધિકાર અધિનિયમ, 2009ની કલમ 29 હેઠળ નિર્ધારિત અભ્યાસક્રમ અને મૂલ્યાંકન પ્રક્રિયાનો સંપૂર્ણ અભાવ છે.
22 માર્ચે અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટની લખનૌ બેન્ચે યુપી બોર્ડ ઓફ મદરેસા એજ્યુકેશન એક્ટ 2004ને ગેરબંધારણીય જાહેર કર્યો હતો. કોર્ટે કહ્યું હતું કે આ અધિનિયમ ધર્મનિરપેક્ષતાના સિદ્ધાંતનું ઉલ્લંઘન કરે છે એટલે કે તે તેની વિરુદ્ધ છે. જ્યારે બિનસાંપ્રદાયિકતા એ બંધારણના મૂળભૂત માળખાનો એક ભાગ છે. કોર્ટે રાજ્ય સરકારને મદરેસામાં ભણતા વિદ્યાર્થીઓને તાત્કાલિક ધોરણે મૂળભૂત શિક્ષણ પ્રણાલીમાં સમાવવાનો આદેશ આપ્યો હતો. સરકારને એ પણ સુનિશ્ચિત કરવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો હતો કે 6 થી 14 વર્ષની વયના બાળકો માન્ય સંસ્થાઓમાં પ્રવેશથી વંચિત ન રહે.
