રૂમેટોઈડ આર્થરાઈટિસના સંચાલનમાં આયુર્વેદિક સંપૂર્ણ પ્રણાલી અસરકારકઃ અભ્યાસ
નવી દિલ્હીઃ એક નવા વૈજ્ઞાનિક અધ્યયનમાં જાણવા મળ્યું છે કે વિશ્વભરમાં લાખો લોકોને અસર કરતી ક્રોનિક ઓટોઇમ્યુન ડિસઓર્ડર રૂમેટોઇડ આર્થરાઇટિસ (આરએ) ના સંચાલનમાં આયુર્વેદિક સંપૂર્ણ સિસ્ટમ (એડબલ્યુએસ) ની નોંધપાત્ર અસરકારકતા જોવા મળી છે. આ અગ્રણી સંશોધન દર્શાવે છે કે એડબલ્યુએસ (AWS) માત્ર આરએના લક્ષણોને જ દૂર કરતું નથી, પરંતુ દર્દીઓમાં સામાન્યીકરણ તરફ ચયાપચયના બદલાવને પણ પ્રેરિત કરે છે, જે પરંપરાગત સારવાર માટે આશાસ્પદ પૂરક અભિગમ પૂરો પાડે છે.
આ અભ્યાસ પ્રતિષ્ઠિત સંશોધન સંસ્થાઓના વરિષ્ઠ સંશોધકોના જૂથ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવ્યો હતો, જેમાં સંધિવાની સારવાર અને એડવાન્સ્ડ રિસર્ચ સેન્ટર (એ-એટીએઆરસી), કાયા ચિકિત્સા વિભાગ, સ્ટેટ આયુર્વેદિક કોલેજ એન્ડ હોસ્પિટલ, લખનૌ યુનિવર્સિટી, સેન્ટર ઓફ બાયોમેડિકલ રિસર્ચ (સી.બી.એમ.આર.), એસ.જી.પી.જી.આઈ.એમ.એસ. કેમ્પસ, લખનૌ; એકેડમી ઓફ સાયન્ટિફિક એન્ડ ઇનોવેટિવ રિસર્ચ (એસીએસઆઇઆર), ગાઝિયાબાદનો સમાવેશ થાય છે.
“સમગ્ર સિસ્ટમ આયુર્વેદ અભિગમ સાથે આરએની સારવાર કરવામાં આવે તેવા કિસ્સામાં સંભવિત પેથોલોજી રિવર્સલના પરિપ્રેક્ષ્યમાં આ અભ્યાસ નોંધપાત્ર છે. આ ‘સાંપ્રપ્તી વિઘાટન’ ની આયુર્વેદિક વિભાવનાઓને સમર્થન આપે છે, જ્યાં પેથોજેનેસિસ – રોગ સંકુલને નાબૂદ કરવામાં આવે છે અને ‘દોષો’ ને ફરીથી સામાન્યતામાં લાવવામાં આવે છે. “, પ્રથમ લેખક ડો. સંજીવ રસ્તોગીએ જણાવ્યું હતું.
જર્નલ ઓફ આયુર્વેદ એન્ડ ઇન્ટિગ્રેટેડ મેડિસિન (જેઆઇએમ)ના પબમેડ-ઇન્ડેક્સ્ડ રિસર્ચ જર્નલમાં પ્રકાશિત થયેલા આ અભ્યાસમાં એડબલ્યુએસ (AWS) હસ્તક્ષેપ માંથી પસાર થયેલા આરએના દર્દીઓમાં ચાવીરૂપ ક્લિનિકલ માપદંડોમાં નોંધપાત્ર સુધારો દર્શાવવામાં આવ્યો છે. ડિસીઝ એક્ટિવિટી સ્કોર-28 એરિથ્રોસાઇટ સેડિમેન્ટેશન રેટ (ડીએએસ-28 ઇએસઆર)માં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો હતો, તેમજ સોજો અને કોમળ સાંધાની કુલ સંખ્યામાં ઘટાડો થયો હતો. વધુમાં, અમા એક્ટિવિટી મેઝર (એએએમ) સ્કોર, જે શરીરમાં ઝેરની હાજરીનું મૂલ્યાંકન કરે છે, તેમાં પણ હસ્તક્ષેપ પછી નોંધપાત્ર ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો.
આ સંશોધનમાં આરએના દર્દીઓની મેટાબોલિક પ્રોફાઇલની વધુ તપાસ કરવામાં આવી હતી અને તેમની તુલના તંદુરસ્ત નિયંત્રણો સાથે કરવામાં આવી હતી. અભ્યાસની શરૂઆતમાં, આરએ (RA) ના દર્દીઓએ ચોક્કસ ચયાપચયના ઊંચા સ્તરનું પ્રદર્શન કર્યું હતું, જેમાં સક્સિનેટ, લાઇસિન, મેનોઝ, ક્રિએટિન અને 3-હાઇડ્રોક્સિબ્યુટિરેટ (3-એચબી)નો સમાવેશ થાય છે, સાથે સાથે એલનાઇનના સ્તરમાં ઘટાડો થયો હતો. જો કે, એડબલ્યુએસ (AWS) સારવાર બાદ, આ મેટાબોલિક માર્કર્સ તંદુરસ્ત વ્યક્તિઓમાં જોવા મળતા સ્તર તરફ વળવાનું શરૂ થયું હતું, જે વધુ સંતુલિત ચયાપચયની સ્થિતિ તરફ પાછા ફરવાનો સંકેત આપે છે.
સંશોધકોના જણાવ્યા અનુસાર, આ અભ્યાસ આરએના સંચાલનમાં એડબલ્યુએસની ક્લિનિકલ અસરકારકતા સ્પષ્ટપણે દર્શાવવા માટેનો આ પ્રકારનો પ્રથમ અભ્યાસ છે. આ હસ્તક્ષેપથી માત્ર ચિહ્નોમાં જ ઘટાડો થયો ન હતો, પરંતુ હોમિયોસ્ટેસિસ માટે અનુકૂળ મેટાબોલિક વાતાવરણને પણ પ્રોત્સાહન મળ્યું હતું, જે આરએના દર્દીઓ માટે લાંબા ગાળાના લાભો તરફ દોરી જવાની સંભાવના ધરાવે છે.
આ તારણો આશાસ્પદ હોવા છતાં, અભ્યાસના લેખકો આ પ્રાથમિક પરિણામોની પુષ્ટિ કરવા માટે વધુ સંશોધનની જરૂરિયાત અને એડબલ્યુએસ (AWS) તેની રોગનિવારક અસરો કરે છે તે પદ્ધતિઓને વધુ સારી રીતે સમજવા પર ભાર મૂકે છે. આ પ્રગતિ રૂમેટોઇડ આર્થરાઇટિસ જેવી લાંબી પરિસ્થિતિઓમાં દર્દીના પરિણામોને સુધારવા માટે આધુનિક તબીબી અભિગમો સાથે પરંપરાગત આયુર્વેદિક પદ્ધતિઓને એકીકૃત કરવાની સંભાવનાને રેખાંકિત કરે છે.
