‘ચંદ્ર પરથી સલ્ફર, એલ્યુમિનિયમ, કેલ્શિયમના પુરાવા મળ્યા, હાઈડ્રોજનની શોધ શરૂ’, ઈસરોએ આપી નવી અપડેટ

બેંગલુરુ:ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ઈસરો) એ મંગળવારે કહ્યું કે ચંદ્રયાન-3ના રોવર પ્રજ્ઞાન પર લગાવેલા એક ઈન્સ્ટ્રુમેન્ટે ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવની નજીકની સપાટીમાં સલ્ફરની હાજરીની સ્પષ્ટ પુષ્ટિ કરી છે. ઇસરોએ એમ પણ કહ્યું કે ઉપકરણએ ઉમ્મીદ મુજબ એલ્યુમિનિયમ, કેલ્શિયમ, આયર્ન, ક્રોમિયમ, ટાઇટેનિયમ, મેંગેનીઝ, સિલિકોન અને ઓક્સિજન પણ મળી આવ્યા છે.

ISRO એ સોશિયલ મીડિયા પર એક પોસ્ટમાં જણાવ્યું હતું કે, “વૈજ્ઞાનિક પ્રયોગો પ્રગતિમાં છે… રોવર પરના લેસર સંચાલિત બ્રેકડાઉન સ્પેક્ટ્રોસ્કોપ (LIBS) ઉપકરણએ ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવની નજીકની સપાટી પર સલ્ફરની હાજરીની સ્પષ્ટ પુષ્ટિ કરી છે.”બેંગલુરુમાં ISROના મુખ્યમથકે જણાવ્યું હતું કે, “ઉમ્મીદ મુજબ, એલ્યુમિનિયમ, કેલ્શિયમ, આયર્ન, ક્રોમિયમ, ટાઇટેનિયમ, મેંગેનીઝ, સિલિકોન અને ઓક્સિજન પણ મળી આવ્યા છે. હાઈડ્રોજનની શોધ શરૂ છે”LIBS ઉપકરણને ઈલેક્ટ્રો-ઓપ્ટિક્સ સિસ્ટમ્સ (LEOS)/ISRO, બેંગલુરુની લેબોરેટરીમાં વિકસિત કરવામાં આવ્યા છે.

અગાઉ, ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંસ્થા (ઇસરો) એ રવિવારે ચંદ્રની સપાટી પર તાપમાનમાં ફેરફારનો ગ્રાફ જાહેર કર્યો હતો અને અવકાશ એજન્સીના એક વરિષ્ઠ વૈજ્ઞાનિકે ચંદ્ર પર નોંધાયેલા ઊંચા તાપમાન પર આશ્ચર્ય વ્યક્ત કર્યું હતું.

રાષ્ટ્રીય અવકાશ એજન્સીના જણાવ્યા મુજબ, ચંદ્ર સપાટીના થર્મો શારીરિક પ્રયોગ (ચેસ્ટ) એ ચંદ્રની સપાટીના થર્મલ વર્તનને સમજવા માટે દક્ષિણ ધ્રુવની આસપાસ ચંદ્રના આવરણની ‘તાપમાન પ્રોફાઇલ’ માપી હતી. X (અગાઉ ટ્વિટર) પરની એક પોસ્ટમાં, ISROએ કહ્યું, “અહીં વિક્રમ લેન્ડર પર  ચેસ્ટ પેલોડના પ્રથમ અવલોકનો છે. ચંદ્રની સપાટીની થર્મલ વર્તણૂકને સમજવા માટે CHEST એ ધ્રુવોની આસપાસના ચંદ્રના આવરણની તાપમાન પ્રોફાઇલને માપી.

ઈસરોના વૈજ્ઞાનિક બી.કે. એચ.એમ. દારુકેશાએ કહ્યું, “અમે બધા માનતા હતા કે સપાટીનું તાપમાન 20 ડિગ્રી સેન્ટિગ્રેડથી 30 ડિગ્રી સેન્ટિગ્રેડની આસપાસ હોઈ શકે છે, પરંતુ તે 70 ડિગ્રી સેન્ટિગ્રેડ છે. આ આશ્ચર્યજનક રીતે અમારી અપેક્ષા કરતાં વધુ છે.” સ્પેસ એજન્સીએ કહ્યું કે પેલોડમાં તાપમાન માપવાનું સાધન છે જે સપાટીથી નીચે 10 સેન્ટિમીટરની ઊંડાઈ સુધી પહોંચવામાં સક્ષમ છે.