નવરાત્રીના નવ દિવસે માતાના વિવિધ સ્વરૂપોની પૂજા કરવામાં આવે છે. જ્યારે નવરાત્રિના છઠ્ઠા દિવસે મા કાત્યાનીની પૂજા કરવામાં આવે છે. દેવી કાત્યાનીને મા દુર્ગાના છઠ્ઠા સ્વરૂપ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. શાસ્ત્રો અનુસાર, કાત્યાયન ઋષિના ઘરે તેમની પુત્રી તરીકે દેવીનો જન્મ થયો હતો, તેથી તેનું નામ કાત્યાની રાખવામાં આવ્યું હતું. માતાની વિધિ-વિધાનથી પૂજા કરવાથી ભક્તોને ધર્મ, કામ અને મોક્ષ મળે છે.તો ચાલો તમને જણાવીએ કે તમે માતાને કેવી રીતે પ્રસન્ન કરી શકો છો.
આવું છે માતાનું સ્વરૂપ
માતા કાત્યાનીનું સ્વરૂપ સોના જેવું તેજસ્વી છે. માતાને ચાર હાથ છે અને તેનું વાહન સિંહ છે. માતાના એક હાથમાં તલવાર, બીજા હાથમાં માતાનું પ્રિય ફૂલ કમળ, એક હાથમાં વરમુદ્રા અને એકમાં અભ્યમુદ્રા છે.
માતાની પૂજા કેવી રીતે કરવી?
સવારે સ્નાન કર્યા પછી પીળા વસ્ત્રો પહેરો. આ પછી માતાને પીળા ફૂલ ચઢાવો. મધ માતાને પણ ખૂબ જ પ્રિય છે, તેથી આ દિવસે તેને મધ અર્પણ કરવું શુભ માનવામાં આવે છે. માતાને સુગંધિત પુષ્પો અર્પણ કરવાથી વહેલા લગ્નની શક્યતાઓ બને છે. આ સિવાય માતાને લાલ ફૂલ, અક્ષત, કુમકુમ અને સિંદૂર ચઢાવો. આ પછી ઘી અને કપૂર પ્રગટાવીને માતાની આરતી કરો.
માતા કાત્યાનીની વાર્તા
પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર,ઋષિ કાત્યાયનની માતા આદિશક્તિની પ્રખર ભક્ત હતી. તેમની ઈચ્છા હતી કે દેવી તેમની પુત્રીના રૂપમાં તેમના ઘરે આવે. આ માટે કાત્યાયન ઋષિએ વર્ષો સુધી કઠોર તપસ્યા કરી. તેમની તપસ્યાથી પ્રસન્ન થઈને દેવીએ એક ઋષિની પુત્રી તરીકે જન્મ લીધો. દેવ કાત્યાયનની પુત્રી હોવાને કારણે માતાનું નામ કાત્યાની હતું. સૌ પ્રથમ તો કાત્યાયન ઋષિ દ્વારા પણ માતાની પૂજા કરવામાં આવી હતી. ત્રણ દિવસ સુધી ઋષિની ઉપાસના સ્વીકાર્યા પછી, દેવીએ ઋષિને વિદાય આપી અને મહિષાસુરને યુદ્ધમાં પડકાર આપીને મારી નાખ્યો.