આ દિવસોમાં શારદીય નવરાત્રીનો તહેવાર ચાલી રહ્યો છે. આ દિવસોમાં દેવી માના તમામ ભક્તો તેમની પૂજા કરવા માટે માતાના મંદિરોમાં જઈ રહ્યા છે. તેમાના કેટલાક દેવી માતાના પ્રખ્યાત મંદિરો છે જેને શક્તિપીઠ કહેવામાં આવે છે. હિંદુ ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર, માતા દેવીની ઘણી શક્તિપીઠોનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે, પરંતુ મુખ્યત્વે લગભગ 52 શક્તિપીઠો સૌથી પ્રસિદ્ધ છે.દેવી માના ભક્તો ઘણીવાર જાણવા માટે ઉત્સુક હોય છે કે દેવી માના 52 શક્તિપીઠો કેવી રીતે અસ્તિત્વમાં આવ્યા, તો ચાલો આજે તમને જણાવીએ કે આ 52 શક્તિપીઠો કેવી રીતે અસ્તિત્વમાં આવ્યો.
દેવી શક્તિપીઠને લગતી પૌરાણિક કથા
હિંદુ ધાર્મિક ગ્રંથોની પૌરાણિક માન્યતા અનુસાર, દેવી માતા સતી તરીકે જન્મ્યા હતા, જે રાજા દક્ષની પુત્રી અને ભગવાન શિવના અર્ધભાગ હતા. એક સમય હતો જ્યારે રાજા દક્ષે પોતાના મહેલમાં એક વિશાળ યજ્ઞનું આયોજન કર્યું હતું અને તેમાં તમામ દેવી-દેવતાઓને આમંત્રણ આપ્યું હતું.
પરંતુ ભગવાન શિવ અને માતા સતીને આવવાનું આમંત્રણ નહોતું. સતીજી એ યજ્ઞમાં જવા માટે બેચેન હતા અને તેમણે ભગવાન શિવને કહ્યું કે તેમણે પણ યજ્ઞમાં જવું જોઈએ. ત્યારે શિવજીએ કહ્યું કે આપણ ને ત્યાં આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું નથી. આ કારણથી આપણે બંને માટે યજ્ઞસ્થળ પર જવું યોગ્ય નથી. માતા સતી યજ્ઞમાં જવા માટે મક્કમ હતા અને ભગવાન શિવની સલાહનો અનાદર કરીને તે તેના પિતા દક્ષ દ્વારા આયોજિત ભવ્ય યજ્ઞ સ્થળ પર પહોંચી ગયા.
રાજા દક્ષે યજ્ઞ સ્થળ પર સભાની સામે ભગવાન શિવનું અપમાન કર્યું. જાહેર સભામાં પોતાના પતિ પ્રત્યે રાજા દક્ષના અપમાનજનક શબ્દો સાંભળીને માતા સતી એ સહન ન કરી શક્યા અને યજ્ઞસ્થળની યજ્ઞવેદીમાં પોતાની જાતને અગ્નિમાં ભસ્મ કરી. જ્યારે ભગવાન શિવને આ વાતની જાણ થઈ તો તેઓ ક્રોધિત થઈ ગયા અને યજ્ઞસ્થળ પર પહોંચ્યા પછી તેમણે માતા સતીના મૃતદેહને પોતાના હાથ વડે ઉપાડ્યો અને નૃત્ય કરવા લાગ્યા.
ભગવાન શિવના તાંડવના કારણે બ્રહ્માંડનું સંચાલન ડગમગવા લાગ્યું, ત્યારે ભગવાન વિષ્ણુજીએ તેમના સુદર્શન ચક્રથી માતા સતીના મૃત શરીર પર પ્રહાર કર્યો અને પ્રહાર કરતાની સાથે જ માતા સતીના મૃત શરીરના ટુકડા થઈ ગયા અને જ્યાં પણ તે પડ્યા, તે સ્થાનો શક્તિપીઠ તરીકે પૂજનીય બન્યા.
શાસ્ત્રો અનુસાર માતા દેવીની શક્તિપીઠોની સંખ્યા
માતા દેવી સાથે સંબંધિત ઘણા ધાર્મિક ગ્રંથોમાં વિવિધ શક્તિપીઠોનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. જો ધાર્મિક ગ્રંથોની વાત કરીએ તો ભાગવત પુરાણ અનુસાર 108, શિવચરિત્ર અનુસાર 51, દુર્ગા સપ્તશતી અનુસાર 52, કાલિકા પુરાણ અનુસાર 26 અને તંત્ર ચૂડામણિ અનુસાર કુલ 52 શક્તિપીઠોનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. પરંતુ સામાન્ય રીતે 52 શક્તિપીઠોને વધુ મહત્વ આપવામાં આવે છે અને દેવી કાના ભક્તોની શ્રદ્ધા 52 શક્તિપીઠો પ્રત્યે અતૂટ છે.
દેવી માતાના કેટલાક મુખ્ય શક્તિપીઠ મંદિરો
મા કામાખ્યા દેવી મંદિર – ગુવાહાટી, આસામ
દેવી પાટણ મંદિર – બલરામપુર, ઉત્તર પ્રદેશ
નૈના દેવી મંદિર – બિલાસપુર, હિમાચલ પ્રદેશ
જ્વાલા જી મંદિર – કાંગડા, હિમાચલ પ્રદેશ
અંબાજી મંદિર – બનાસકાંઠા, ગુજરાત
કાલીઘાટ મંદિર – આદિ ગંગા નહેરના કિનારે, કોલકાતા
મા વિંધ્યવાસિની મંદિર – મિર્ઝાપુર, ઉત્તર પ્રદેશ
અવંતિકા દેવી મંદિર – ઉજ્જેન, મધ્ય પ્રદેશ
ત્રિપુરા સુંદરી મંદિર – ઉદયપુર, ત્રિપુરા