લોકસભા ચૂંટણી માટેના મતદાનની વચ્ચે સુપ્રીમ કોર્ટ VVPAT સાથે EVM મારફત પડેલા મતોના 100 ટકા મેચિંગની માંગ કરતી અરજી નામંજુર કરી ચૂકી છે… આ સાથે બેલેટ પેપરથી મતદાન કરાવવાની અરજી પણ ફગાવી દેવાઇ ચૂકી છે.. ત્યારે સવાલ એ થાય છે ઇવીએમમાં મતગણતરી કઇ રીતે થતી હોય છે.. અને શું એ ભરોસાપાત્ર છે કે નહીં.. ચાલો જાણી આની સાથે જોડાયેલી તમામ માહિતી
.ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન (EVM)નો ઉપયોગ ભારતમાં 1998થી ચૂંટણીમાં થઈ રહ્યો છે. ઈવીએમએ મતદાન પ્રક્રિયાને વધુ પારદર્શક, કાર્યક્ષમ અને વિશ્વસનીય બનાવી છે.
ઈવીએમ દ્વારા મત ગણતરી કેવી રીતે થાય છે તેની સંપૂર્ણ પ્રક્રિયા નીચે મુજબ છે.
1. મતદાન પછી:
મતદાન પૂર્ણ થયા બાદ ઈવીએમને સીલ કરીને મતદાન મથકની બહાર સલામત સ્થળે લઈ જવામાં આવે છે.
બધા EVM એક નિર્ધારિત સ્થળે એકત્રિત કરવામાં આવે છે, જેને ‘કાઉન્ટિંગ સેન્ટર’ કહેવામાં આવે છે.
2. મતગણતરી કેન્દ્ર પર:
મતગણતરી કેન્દ્ર પર, ચૂંટણી અધિકારીઓ ઈવીએમની સીલ ખોલે છે અને તેને ‘કંટ્રોલ યુનિટ’ અને ‘બેલેટ યુનિટ’માં અલગ પાડે છે.
‘કંટ્રોલ યુનિટ’ ‘રીડિંગ મશીન’ સાથે જોડાયેલ છે.
‘રીડિંગ મશીન’ ઈવીએમમાં પડેલા મતોની સંખ્યા વાંચે છે અને તેને ‘કાઉન્ટિંગ શીટ’ પર રેકોર્ડ કરે છે.
3. મતોની ગણતરી:
‘ગણતરી શીટ’ પર નોંધાયેલા મતોની સંખ્યા વિવિધ ઉમેદવારોને મળેલા મતોની સંખ્યા સાથે જોડવામાં આવે છે.
આ મેચિંગ ‘વોટિંગ ઓફિસર’ અને ‘પાર્ટી એજન્ટ’ની હાજરીમાં કરવામાં આવે છે.
મત ગણતરી પૂર્ણ થયા પછી, ‘ગણતરી અધિકારી’ પરિણામોની જાહેરાત કરે છે.
4. VVPAT નો ઉપયોગ
2010 થી, ભારતમાં ઇલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીનો (EVM) સાથે ‘વોટર વેરિફાઇડ પેપર ઓડિટ ટ્રેઇલ’ (VVPAT) નો પણ ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે.
VVPAT એ એક સ્વતંત્ર ઈલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણ છે જે મતદાર દ્વારા આપવામાં આવેલા મતની સ્લિપ પ્રિન્ટ કરે છે અને તેને સુરક્ષિત બોક્સમાં રાખે છે.
VVPAT નો ઉપયોગ EVM માં પડેલા મતોના રેકોર્ડને ચકાસવા માટે થાય છે.
EVM ગણતરી સચોટ કેમ માની શકાય ?
ઈવીએમ એ ઈલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણો છે જે માનવીય ભૂલની શક્યતાને ઘટાડે છે.
VVPAT નો ઉપયોગ EVM માં પડેલા મતોના રેકોર્ડને ચકાસવા માટે થાય છે.
મત ગણતરી પ્રક્રિયા ‘કાઉન્ટિંગ ઓફિસર’, ‘પાર્ટી એજન્ટ’ અને અન્ય અધિકારીઓની દેખરેખ હેઠળ થાય છે.
નિષ્કર્ષ:
EVMએ ભારતમાં ચૂંટણીઓને વધુ પારદર્શક, કાર્યક્ષમ અને વિશ્વસનીય બનાવી છે. EVM ગણતરી એ એક સચોટ પ્રક્રિયા છે જે ચૂંટણી પરિણામોને ચોક્કસ રીતે પ્રતિબિંબિત કરે છે.