ટેકનોલોજીથી વીજળીના વપરાશમાં શું ફેર પડે છે, જાણો….
નવી દિલ્હીઃ દુનિયામાં રોજ નવી નવી ટેકનોલોજીની શોધ થઈ રહી છે. જયારે પૈડાની શોધ થઇ હશે ત્યારે તે સમયના લોકો માટે તે એક ટેકનોલોજી જ હશે. તમામ ક્ષેત્રમાં આજે ટેકનોલોજી દિવસે ના વધે તેટલી રાત્રે વધે છે. આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ પણ તેમાંની જ એક છે જે ધડમૂળથી વૈશ્વિક પરિવર્તન લાવી શકે છે. ત્યારે તે ટેકનોલોજીથી વીજળીના વપરાશમાં શું ફેર પડશે તે આપડે જાણીએ.
ટેકનોલોજી આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ દુનિયાને ઘણી રીતે બદલી શકે છે, પરંતુ તેની સૌથી મોટી અસર વીજળીના વપરાશમાં વધારો થવાના સ્વરૂપમાં જોવા મળી રહી છે. જનરેટિવ AI વિશ્વભરના ડેટા સેન્ટર્સમાં ચાલતા હજારો કમ્પ્યુટર્સ દ્વારા સંચાલિત છે. ઈન્ટરનેશનલ એનર્જી એજન્સી (IEA)નો અંદાજ છે કે 2022ની સરખામણીમાં 2026માં સમગ્ર વિશ્વમાં ડેટા સેન્ટરોમાં વીજળીની માંગ બમણી થઈ જશે. AI ઈન્ડસ્ટ્રી સાથે જોડાયેલા લોકોનું કહેવું છે કે દુનિયામાં વીજળીની વધતી માંગને પહોંચી વળવા માટે પૂરતી ક્ષમતા છે. બીજી તરફ, કેટલાક નિષ્ણાતો કહે છે કે AI માં વીજળીની માંગ આબોહવા પરિવર્તનનો સામનો કરવાના પ્રયત્નોને અસર કરશે. અશ્મિભૂત ઇંધણ (કોલસો, ગેસ)માંથી ઉત્પન્ન થતી વીજળીનો પણ AI માં વધુ ઉપયોગ કરવામાં આવશે.
જ્યારે કોઈનો ફોન ડેટા ક્લાઉડ પર જાય છે, ત્યારે તે ડેટા સેન્ટર્સમાં સંગ્રહિત થાય છે. આમાં હજારો કોમ્પ્યુટર સર્વર સતત ચાલે છે. 5G અને ક્લાઉડ સ્ટોરેજના સમયમાં, ડેટા સેન્ટરો નાણાકીય વ્યવહારો, સોશિયલ મીડિયા, સરકારી કામકાજ સહિત તમામ કાર્યો માટે મહત્વપૂર્ણ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર બની ગયા છે. ડેટા કેન્દ્રોને સતત સ્થિર પાવર સપ્લાયની જરૂર હોય છે. IEA મુજબ, ડેટા સેન્ટર્સ વિશ્વની 1% થી વધુ વીજળીનો ઉપયોગ કરે છે.
આમાં બિટકોઈન ખાણકામ ઉદ્યોગની પણ ભૂમિકા છે. એનર્જી ઇન્ફોર્મેશન એડમિનિસ્ટ્રેશનના એક અહેવાલમાં સૂચવવામાં આવ્યું છે કે બિટકોઇન માઇનિંગ 2023 માં કુલ યુએસ વીજળીની માંગના 2%નો વપરાશ કરી શકે છે. AI મોડલ્સને તાલીમ આપવા માટે ઘણી વીજળીનો વપરાશ થાય છે. ઇલેક્ટ્રિક પાવર રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટના વાઇસ પ્રેસિડેન્ટ ડેવિડ પોર્ટર કહે છે કે ChatGPT પરની એક ક્વેરી સામાન્ય Google સર્ચ કરતાં દસ ગણી વધુ વીજળી વાપરે છે. હાલમાં, અમેરિકામાં ડેટા સેન્ટરોમાં વપરાતી વીજળીમાંથી 10-20% AI માટે વપરાય છે.
સંશોધકોએ શોધી કાઢ્યું છે કે AI મોડલ્સને તાલીમ આપવા માટે જરૂરી કોમ્પ્યુટેશનલ પાવરનો ખર્ચ દર નવ મહિને વધે છે. IEAનો અંદાજ છે કે બે વર્ષમાં ડેટા સેન્ટર સ્વીડન અથવા જર્મની જેટલી વીજળીનો વપરાશ કરશે. વૈશ્વિક AI માંગને કારણે 2027 સુધીમાં ડેટા સેન્ટર્સ એક ટ્રિલિયન ગેલન પાણીનો ઉપયોગ કરશે.
વિશ્વમાં આઠ હજાર ડેટા સેન્ટર છે, જેમાંથી લગભગ 75% અમેરિકામાં છે. યુરોપમાં 16% અને ચીનમાં 10% છે. થિંક ટેન્ક ચાઇના વોટર રિસ્કનો અંદાજ છે કે ચીનમાં ડેટા સેન્ટર દર વર્ષે 1.3 બિલિયન ક્યુબિક મીટર પાણીનો ઉપયોગ કરે છે. આ 13.7 મિલિયનની વસ્તી ધરાવતા તિયાનજિન શહેરના વપરાશ કરતા લગભગ બમણો છે. હવે ડેટા સેન્ટરને નિયમોના દાયરામાં લાવવામાં આવી રહ્યા છે. ત્યારે હવે જોવાનું એ રહ્યું કે બુદ્ધિજીવી કહેવતો માણસ આ મુદ્દાનું શું સમાધાન લાવશે.
