નવી દિલ્હીઃ સ્ટીલ મંત્રાલય અને કોલસા મંત્રાલય વચ્ચેના સહયોગી પ્રયાસોએ સ્થાનિક કોકિંગ કોલસાની ઉપલબ્ધતા વધારવા અને આયાત પરની નિર્ભરતા ઘટાડવામાં સકારાત્મક પરિણામો આપ્યા છે. સ્થાનિક કાચા કોકિંગ કોલસાનું ઉત્પાદન 2030 સુધીમાં 140 MT સુધી પહોંચવાનો અંદાજ છે, જે ધોવા પછી લગભગ 48 MT ઉપયોગ કરી શકાય એવો કોકિંગ કોલ પ્રાપ્ત કરશે. કોકિંગ કોલસાની ઉપલબ્ધતામાં વધારો થયો છે, જે સ્ટીલ ઉત્પાદન માટે મહત્વપૂર્ણ છે, જે દેશમાં સ્ટીલ ઉત્પાદન દ્વારા સંચાલિત ઔદ્યોગિક વિકાસની ગતિને જાળવી રાખવા માટે મહત્વપૂર્ણ છે.
કોલસા મંત્રાલયે નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં રાષ્ટ્રીય સ્ટીલ નીતિ 2017માં અંદાજિત કોકિંગ કોલની વધતી જતી સ્થાનિક માંગને પહોંચી વળવા “મિશન કોકિંગ કોલ” શરૂ કર્યું હતું. “આત્મનિર્ભર ભારત” મિશન હેઠળ પરિવર્તનકારી પગલા દ્વારા કોકિંગ કોલસાની આયાતમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો કરવાની કલ્પના કરવામાં આવી છે. આ પગલાંઓમાં સંશોધન, સુધારેલ ઉત્પાદન, ટેક્નોલોજી અપનાવવા, કોકિંગ કોલ બ્લોક્સમાં ખાનગી ક્ષેત્રની ભાગીદારી, નવી વોશરીઝની સ્થાપના, આર એન્ડ ડી પ્રવૃત્તિઓમાં વધારો અને ગુણવત્તા વધારવાનો સમાવેશ થાય છે.
સ્ટીલ સેક્ટરમાં સ્વદેશી કોકિંગ કોલસાના પુરવઠાને મજબૂત કરવા અને વધતી માંગને પહોંચી વળવા માટે અનેક વ્યૂહાત્મક પગલાં લેવામાં આવ્યા છે. કોકિંગ કોલસાની પહેલને પ્રોત્સાહન આપવા માટે કેટલાક મહત્વના પગલા લેવામાં આવ્યાં છે.
- કોકિંગ કોલ બ્લોક્સની હરાજી: કોલસા મંત્રાલયે 16 કોકિંગ કોલ બ્લોક્સની ફાળવણી સાથે નોંધપાત્ર સીમાચિહ્ન હાંસલ કર્યું. જેમાંથી 2022-23માં 4 બ્લોકની હરાજી કરવામાં આવી હતી, જેમાં JSWને બે બ્લોક મળ્યા હતા. આ કોકિંગ કોલસાના ઉત્પાદનમાં 1.54 મેટ્રિક ટનનું મહત્ત્વપૂર્ણ યોગદાન અપેક્ષિત છે.
- બંધ ખાણોનું પુનરુત્થાન: ભારત કોકિંગ કોલ લિમિટેડ (BCCL) એ એજન્સીઓ અને કંપનીઓને BCCLની માલિકીની બંધ ખાણોમાંથી કોકિંગ કોલસો કાઢવા માટે આમંત્રિત કરીને નવા રસ્તા ખોલ્યા છે. રેવન્યુ શેરિંગ મોડલ દ્વારા, આ પહેલ 8 ઓળખાયેલી બંધ ખાણોને પુનઃજીવિત કરે તેવી શક્યતા છે. નોંધપાત્ર રીતે, 4 ખાણો માટે સંમતિ પત્ર (LOA) પહેલેથી જ જારી કરવામાં આવ્યો છે, જ્યારે વધુ ચાર ખાણો ટેન્ડરિંગ પ્રક્રિયાના વિવિધ તબક્કામાં છે.
- SAIL સાથે વ્યૂહાત્મક સહયોગઃ સ્ટીલ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા લિમિટેડ (SAIL) અને ભારત કોકિંગ કોલ લિમિટેડ (BCCL) એ કોકિંગ કોલસાની ઉપલબ્ધતા વધારવા માટે 1.8 MT વોશ્ડ કોકિંગ કોલના સપ્લાય માટે કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. બીસીસીએલ દ્વારા નિર્માણાધીન 4 નવી કોકિંગ કોલ વોશરી શરૂ થવાથી ધોવાઈ ગયેલા કોકિંગ કોલનો પુરવઠો વધુ વધશે.
- રો કોકિંગ કોલની હરાજી: BCCL અને સેન્ટ્રલ કોલફિલ્ડ્સ લિમિટેડ (CCL) એ જૂન 2023માં હરાજી હાથ ધરી હતી. સ્થાનિક સોર્સિંગ માટે તેની પ્રતિબદ્ધતા પર ભાર મૂકતા, ટાટા સ્ટીલે CCL ખાણોમાંથી 50,000 ટન કાચા કોકિંગ કોલની હરાજી જીતી.
- નવીન ગ્રીનફિલ્ડ વોશરીઝ: કોલસો મંત્રાલય કોકિંગ કોલની ઉપલબ્ધતા વધારવા માટે ગ્રીનફિલ્ડ વોશરી સ્થાપવા અથવા હાલની બીસીસીએલ વોશરીઓના નવીનીકરણને પ્રોત્સાહિત કરે છે. બીસીસીએલ દ્વારા નિયુક્ત ટ્રાન્ઝેક્શન એડવાઈઝર હાલની વોશરીઓના નવીનીકરણ માટે ખંતપૂર્વક કાર્ય કરી રહ્યા છે.