સરકાર દેશની બહાર કાચા તેલનો વ્યૂહાત્મક ભંડાર બનાવવા પર વિચાર કરી રહી છે. આ માટે જાપાન, દક્ષિણ કોરિયા અને સિંગાપોર જેવા દેશોના વિકલ્પો પર વિચાર કરવામાં આવી રહ્યો છે. જો કે આ અંગે હજુ અંતિમ નિર્ણય લેવાયો નથી.
આ 4 દેશો વિશે વિચારણા ચાલી રહી છે
એક અહેવાલ મુજબ, ક્રૂડ ઓઇલના વ્યૂહાત્મક ભંડાર બનાવવા માટે જાપાન, દક્ષિણ કોરિયા અને સિંગાપોરમાં સ્થાનો પર નજર કરવામાં આવી રહી છે. અંતિમ નિર્ણય લેતા પહેલા આ પરિબળને ધ્યાનમાં લેવામાં આવશે કે દેશના હિતોને અનુરૂપ સાઇટ કેટલી વ્યવહારુ છે. વ્યૂહાત્મક સ્ટોરેજ માટે સ્થાન પસંદ કરતી વખતે, સ્ટોરેજનું ભાડું પરિવહન ખર્ચ કરતાં વધુ ન હોય તેની ખાતરી કરવા માટે અત્યંત કાળજી લેવામાં આવશે. સંયુક્ત આરબ અમીરાતને પણ એક વિકલ્પ તરીકે જોવામાં આવી રહ્યું છે.
અમેરિકા સાથે કરાર કરવામાં આવ્યો છે
આ પહેલીવાર નથી જ્યારે ભારત તેના ક્રૂડ ઓઈલને દેશની બહાર સ્ટોર કરવાનો વિકલ્પ જોઈ રહ્યું છે. આ પહેલા ભારત અમેરિકા સાથે આ પ્રકારના કરાર કરી ચૂક્યું છે. વર્ષ 2020માં ભારત અને અમેરિકાએ સ્ટ્રેટેજિક પેટ્રોલિયમ રિઝર્વને લઈને એક કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. આ કરારમાં અમેરિકામાં ભારતીય તેલનો સંગ્રહ કરવાની શક્યતાઓ પણ જોવાનો સમાવેશ થાય છે.
ક્ષમતા લગભગ 12 મિલિયન ટન હશે
દેશની બહાર ક્રૂડ ઓઈલનો વ્યૂહાત્મક ભંડાર બનાવવો એ લાંબા ગાળે દેશની ઉર્જાની જરૂરિયાતોને સુરક્ષિત કરવાની વ્યૂહરચનાનો એક ભાગ છે. ભારતમાં હાલમાં 5.3 મિલિયન ટન ક્રૂડ ઓઈલનો સંગ્રહ કરવાની જોગવાઈ છે. આ માટે વિશાખાપટ્ટનમ, મેંગલુરુ અને પાદુરમાં સ્ટોર બનાવવામાં આવ્યા છે. ચંદીખોલ અને પાદુરમાં પણ નવા ભંડારો બનાવવામાં આવી રહ્યા છે, જેમાં 6.5 મિલિયન ટન ક્રૂડ ઓઈલનો સંગ્રહ કરવાની ક્ષમતા હશે.
આટલા દિવસોની જરૂરિયાત જેટલો સ્ટોક
ઈન્ટરનેશનલ એનર્જી એજન્સી (IEA) અનુસાર, તમામ દેશોએ તેમની 90 દિવસની ચોખ્ખી આયાત જેટલો જ ક્રૂડ ઓઈલનો ભંડાર જાળવી રાખવો જોઈએ. ભારત આ શરત પૂરી કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. હાલમાં, ભારતના વ્યૂહાત્મક ભંડારમાં 9.5 દિવસની આયાત જેટલી અનામત છે. તેલ વેચતી કંપનીઓના ભંડાર ઉમેર્યા પછી, તે 74 દિવસની જરૂરિયાત સુધી વધે છે. આ કારણે સરકાર ક્રૂડ ઓઈલના વ્યૂહાત્મક અનામતને વધારવા માટે વિવિધ વિકલ્પો પર વિચાર કરી રહી છે.