નવી દિલ્હીઃ કેન્દ્રીય આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ અને રસાયણ અને ખાતર મંત્રી ડૉ. મનસુખ માંડવિયાએ વિજ્ઞાન ભવન, નવી દિલ્હી ખાતે બિલ્ડીંગ બ્રાન્ડ ઈન્ડિયા પર વરિષ્ઠ IFS અધિકારીઓ સાથે રાઉન્ડ ટેબલ કોન્ફરન્સને સંબોધન કર્યું હતું. આ પ્રસંગે ડૉ. મનસુખ માંડવિયાએ જણાવ્યું હતું કે, ભારત તેની ઉચ્ચ સ્તરની હેલ્થકેર ઇકોસિસ્ટમ અને વિશ્વ કક્ષાની તબીબી સુવિધાઓ ધરાવતું સમગ્ર વિશ્વ માટે આકર્ષણનું કેન્દ્ર બન્યું છે. “આજે વિશ્વના વિવિધ દેશોમાંથી લોકો મોટી સંખ્યામાં સારવાર માટે ભારત આવી રહ્યા છે. મેડિકલ ટુરીઝમને વધુ પ્રોત્સાહન આપવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે, ભારત સરકારે પીએમના નેતૃત્વ હેઠળ ‘હીલ ઇન ઈન્ડિયા’ કાર્યક્રમ શરૂ કર્યો છે. એ જ રીતે, અમે ‘હીલ બાય ઈન્ડિયા’ પ્રોગ્રામ શરૂ કર્યો છે. આ અમારા તબીબી કર્મચારીઓને સમગ્ર વિશ્વમાં મુસાફરી કરવાની અને તંદુરસ્ત વૈશ્વિક સમાજમાં યોગદાન આપવાની તક પૂરી પાડશે.” “અમે અમારા પરંપરાગત દવા ઉદ્યોગને વધુ મજબૂત કરીને અને ‘હીલ ઈન ઈન્ડિયા’ અને ‘હીલ બાય ઈન્ડિયા’ પહેલને વેગ આપીને ભારતને વૈશ્વિક મેડિકલ વેલ્યુ હબ બનાવવા માટે પ્રતિબદ્ધ છીએ”.
કેન્દ્રીય મંત્રી ડૉ. મનસુખ માંડવિયાએ સારવાર માટે ભારતની મુસાફરી કરવા માગતા લોકો માટે વિશ્વભરમાં ભારતીય દૂતાવાસોમાં સુવિધા કેન્દ્રો સ્થાપવાનું સૂચન કર્યું. વધુમાં, ભારતમાં સારવાર લઈ રહેલા લોકો પાસેથી પ્રતિસાદ/પ્રશંસાપત્રો મેળવવા માટેની સિસ્ટમની સ્થાપના કરી શકાય છે. આ આપણને મેડિકલ ટુરિઝમ, ‘બ્રાન્ડ ઈન્ડિયા’ બનાવવામાં મદદ કરશે. વિદેશમાંથી ભારતમાં સારવાર લેવા માગતા લોકો માટે વિશ્વસનીય માહિતીની સુવિધા અને સરળતા માટે એક ‘વન સ્ટેપ’ પોર્ટલ બનાવવામાં આવી રહ્યું છે.
તેમણે વધુમાં કહ્યું હતું કે, કુશળ નર્સો પ્રદાન કરવા માટે અમે જાપાન સાથે કરાર કર્યો છે. કુશળ તબીબી માનવશક્તિ માટે અન્ય દેશો સાથે પણ આવા કરાર કરવામાં આવ્યા છે. તબીબી મૂલ્યના પ્રવાસનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે આ પ્રકારની શક્યતાઓ શોધવી જોઈએ. “છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, તબીબી મૂલ્યની મુસાફરીએ ઘણી લોકપ્રિયતા મેળવી છે અને ભારત હવે એશિયામાં સૌથી ઝડપથી વિકસતા તબીબી પ્રવાસન કેન્દ્રોમાંનું એક છે”. “ભારતે પોતાને આયુષના કેન્દ્રબિંદુ તરીકે સ્થાપિત કર્યા છે. તાજેતરમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ‘આયુષ ચિહ્ન’ શરૂ કરવાની જાહેરાત કરી છે. આ ભારતમાં આયુષ ઉત્પાદનોને પ્રમાણભૂતતા પ્રદાન કરશે અને પરંપરાગત દવા ઉદ્યોગને પ્રોત્સાહન આપશે. આયુર્વેદ સારવાર માટે અન્ય દેશોમાંથી ભારત આવતા લોકો માટે વિશેષ વિઝા શ્રેણી બનાવવામાં આવી છે. આયુર્વેદ સારવાર મેળવવા માટે 165 દેશો સાથે મેડિકલ વિઝા અને મેડિકલ એટેન્ડન્ટ વિઝાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે.
ડૉ. મનસુખ માંડવિયાએ દરેકને તબીબી પ્રવાસન ક્ષેત્રને મજબૂત કરવા અને ‘અતિથિ દેવો ભવ’ની ભાવનાને અનુરૂપ ભારતને ‘ગ્લોબલ મેડિકલ હબ’ બનાવવા સૂચનો શેર કરવા વિનંતી કરી. આનાથી માત્ર મેડિકલ ટુરિઝમ અને હેલ્થકેર સેક્ટરને જ નહીં, પણ આપણા સર્વિસ ઈન્ડસ્ટ્રીને પણ ફાયદો થશે. મેડિકલ ટુરિઝમ એસોસિએશન દ્વારા મેડિકલ ટુરિઝમ ઈન્ડેક્સ 2020-21 જારી કરવામાં આવ્યો છે. આ મુજબ, ભારત હાલમાં ટોચના 46 દેશોમાં 10મા સ્થાને છે, વિશ્વના ટોચના 20 વેલનેસ ટૂરિઝમ માર્કેટમાં 12મું છે, એશિયા-પેસિફિક ક્ષેત્રના 10 વેલનેસ ટૂરિઝમ માર્કેટમાં 5મું છે. ભારતમાં સારવારનો ખર્ચ અમેરિકામાં સારવારના ખર્ચ કરતાં 65 થી 90% ઓછો છે. ભારતમાં, 39 JCI અને 657 NABH માન્યતા પ્રાપ્ત હોસ્પિટલો છે, જે વૈશ્વિક ગુણવત્તાના ધોરણો અને બેન્ચમાર્કની બરાબર અથવા વધુ સારી છે.