નવી દિલ્હીઃ પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે પબ્લિક ટ્રાન્સપોર્ટ ઓથોરિટીઝ (PTAs) દ્વારા ઈ-બસની ખરીદી અને સંચાલન માટે રૂ. 3,435.33 કરોડ છે. આ યોજના નાણાકીય વર્ષ 2024-25 થી નાણાકીય વર્ષ 2028-29 સુધી 38,000 થી વધુ ઈલેક્ટ્રિક બસો (ઈ-બસો)ની જમાવટને સમર્થન આપશે. આ યોજના જમાવટની તારીખથી 12 વર્ષ સુધીના સમયગાળા માટે ઈ-બસોના સંચાલનને સમર્થન આપશે.
હાલમાં, પબ્લિક ટ્રાન્સપોર્ટ ઓથોરિટીઝ (PTAs) દ્વારા સંચાલિત મોટાભાગની બસો ડીઝલ/CNG પર ચાલે છે, જે પર્યાવરણને પ્રતિકૂળ અસર કરે છે. બીજી તરફ, ઈ-બસ પર્યાવરણને અનુકૂળ છે અને તેની સંચાલન કિંમત ઓછી છે. જો કે, એવી ધારણા હતી કે પબ્લિક ટ્રાન્સપોર્ટ ઓથોરિટીઝ (PTAs)ને ઈ-બસની ખરીદી અને સંચાલન કરવું પડકારજનક લાગશે કારણ કે તેમની ઊંચી અપફ્રન્ટ કિંમત અને કામગીરીમાંથી આવકની ઓછી વસૂલાત હશે.
ઈ-બસોના ઊંચા મૂડી ખર્ચને સંબોધવા માટે, પબ્લિક ટ્રાન્સપોર્ટ ઓથોરિટીઝ (PTAs) આ બસોને ગ્રોસ કોસ્ટ કોન્ટ્રાક્ટ (GCC) મોડલ પર જાહેર ખાનગી ભાગીદારી દ્વારા સામેલ કરે છે. PTA એ GCC મોડલ હેઠળ બસની અપફ્રન્ટ કિંમત ચૂકવવાની જરૂર નથી, તેના બદલે OEM/ઓપરેટરો માસિક ચૂકવણી સાથે PTA માટે ઈ-બસો ખરીદે છે અને ચલાવે છે. જો કે, સંભવિત ચુકવણી ડિફોલ્ટની ચિંતાને કારણે OEM/ઓપરેટરો આ મોડેલમાં જોડાવા માટે અચકાય છે.
આ યોજના સમર્પિત ફંડ દ્વારા OEM/ઓપરેટરોને સમયસર ચૂકવણીની ખાતરી કરીને આ ચિંતાને દૂર કરે છે. PTAs દ્વારા ચૂકવણીમાં ડિફોલ્ટના કિસ્સામાં, CESL, અમલીકરણ એજન્સી, યોજનાના ભંડોળમાંથી જરૂરી ચુકવણી કરશે જે પાછળથી PTAs/રાજ્ય/UTs દ્વારા પુનઃપ્રાપ્ત કરવામાં આવશે.
આ પહેલ ખાનગી ક્ષેત્રની ભાગીદારીને પ્રોત્સાહિત કરીને ઈ-બસો અપનાવવાની સુવિધા આપવાનો પ્રયાસ કરે છે. આ યોજના ગ્રીનહાઉસ ગેસના ઉત્સર્જનમાં પણ નોંધપાત્ર ઘટાડો તરફ દોરી જશે અને અશ્મિભૂત ઇંધણના વપરાશમાં પણ ઘટાડો કરશે. આ યોજના રાજ્ય/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં હાજર તમામ પબ્લિક ટ્રાન્સપોર્ટ ઓથોરિટી (PTAs)ને લાભ આપશે જેઓ આ યોજનાની પસંદગી કરે છે.