નવી દિલ્હીઃ લગભગ બે દાયકાની વાટાઘાટો પછી, વિશ્વ બૌદ્ધિક સંપદા સંગઠન (WIPO)ના સભ્ય દેશોએ સીમાચિહ્નરૂપ ડિઝાઇન કાયદો સંધિ (DLT) અપનાવી છે. રિયાધ ડિઝાઇન કાયદા સંધિના અંતિમ અધિનિયમ પર હસ્તાક્ષર કરીને, ભારત તેની પ્રગતિનું નિર્માણ કરે છે અને સર્વસમાવેશક વૃદ્ધિને ઉત્તેજન આપવા અને બૌદ્ધિક સંપદા સંરક્ષણની સમાન પહોંચ સુનિશ્ચિત કરવા પોતાની પ્રતિબદ્ધતાની પુનઃપુષ્ટી કરે છે.
આ સંધિ ઔદ્યોગિક ડિઝાઇન સંરક્ષણ માટેના પ્રક્રિયાગત માળખાને સુમેળ સાધવાનો પ્રયાસ કરે છે, બહુવિધ અધિકારક્ષેત્રોમાં નોંધણી પ્રક્રિયાઓની કાર્યક્ષમતા અને સુલભતામાં સુધારો કરે છે. પ્રક્રિયાગત આવશ્યકતાઓને પ્રમાણિત કરીને, DLT વહીવટી બોજો ઘટાડે છે, જેનાથી ડિઝાઇનમાં વૈશ્વિક સર્જનાત્મકતાને પ્રોત્સાહન મળે છે. તેનો ધ્યેય એ સુનિશ્ચિત કરવાનો છે કે સુવ્યવસ્થિત ડિઝાઇન સંરક્ષણના લાભો તમામ હિતધારકો માટે સુલભ છે, જેમાં નાના અને મધ્યમ કદના સાહસો (SME), સ્ટાર્ટઅપ્સ અને સ્વતંત્ર ડિઝાઇનરો પર વિશેષ ભાર મૂકવામાં આવે છે.
ડીએલટી ડિઝાઇન અરજદારોને લાભ આપવાના હેતુથી કેટલીક મુખ્ય જોગવાઈઓ રજૂ કરે છે, જેમાં સમય મર્યાદામાં છૂટ, ખોવાયેલા અધિકારોને પુનઃસ્થાપિત કરવા, પ્રાથમિકતાના દાવાઓને સુધારવા અથવા ઉમેરવાનો વિકલ્પ, અસાઇનમેન્ટ અને લાઇસન્સ રેકોર્ડ કરવા માટેની સરળ પ્રક્રિયાઓ અને એકમાં બહુવિધ ડિઝાઇન ફાઇલ કરવાનો વિકલ્પ સામેલ છે. અરજી આ ફેરફારો ડિઝાઇન અરજદારો માટે વધુ સુગમતા પ્રદાન કરે છે. વધુમાં, સંધિ કરાર કરનાર પક્ષોને ઇલેક્ટ્રોનિક ઔદ્યોગિક ડિઝાઇન પ્રણાલીના અમલીકરણ તરફ કામ કરવા અને પ્રાથમિકતા દસ્તાવેજોના ઇલેક્ટ્રોનિક વિનિમયની સુવિધા આપવા માટે પ્રોત્સાહિત કરે છે. જ્યારે સ્ટાર્ટઅપ ઈન્ડિયા પ્રોગ્રામ અને સ્ટાર્ટઅપ્સ ઈન્ટેલેક્ચ્યુઅલ પ્રોપર્ટી પ્રોટેક્શન (SIPP) સ્કીમ જેવી પહેલ સાથે જોડવામાં આવે છે, ત્યારે આ જોગવાઈઓ સ્ટાર્ટઅપ્સ અને SMEsને વૈશ્વિક સ્તરે ડિઝાઈન અધિકારો સુરક્ષિત કરવા, તેમની સ્પર્ધાત્મકતા વધારવા અને બજાર વૃદ્ધિને સમર્થન આપવા માટે સશક્તિકરણ કરવામાં મદદ કરશે.
સર્જનાત્મકતા અને કારીગરીના સમૃદ્ધ વારસા સાથે ભારતે લાંબા સમયથી ટકાઉ આર્થિક વિકાસને ચલાવવામાં ડિઝાઇનની નિર્ણાયક ભૂમિકાને માન્યતા આપી છે. નવીનતા માટે ઉત્પ્રેરક તરીકે ડિઝાઇન સંરક્ષણ પર દેશની નીતિએ પ્રભાવશાળી પરિણામો આપ્યા છે. છેલ્લા એક દાયકામાં, ભારતમાં ડિઝાઇન નોંધણીઓ ત્રણ ગણી વધી છે, માત્ર છેલ્લા બે વર્ષમાં સ્થાનિક ફાઇલિંગમાં 120%નો વધારો થયો છે. નોંધનીય છે કે, ગયા વર્ષે ડિઝાઇન એપ્લિકેશન્સમાં 25%નો વધારો થયો છે.