નવી દિલ્હીઃ કોરોના મહામારીએ ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાને ઘણી અસર કરી છે. જો કે હવે પરિસ્થિતિ બદલાતી જોવા મળી રહી છે. ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં ભારતના ગ્રોસ ડોમેસ્ટિક પ્રોડક્ટ (જીડીપી)માં ડબલ ડિજિટ વૃદ્ધિ જોવા મળી છે. આ આંકડો હવે વધીને 13.5% થઈ ગયો છે. ભારત માટે રાહતની વાત છે કે જ્યારે વિશ્વની મુખ્ય અર્થવ્યવસ્થાઓ સંઘર્ષ કરી રહી હોય તેવા સમયે તેની જીડીપીમાં સુધારો થયો છે. બીજી તરફ ચીન મંદી તરફ આગળ વધી રહ્યું છે.
નિષ્ણાતો કહે છે કે, માર્ચ 2020 માં દેશની અર્થવ્યવસ્થા રોગચાળા દ્વારા ફટકો પડ્યો તે પછી, નરેન્દ્ર મોદી સરકારે નાણાકીય અને નાણાકીય પગલાંના ઘણા માપાંકિત ડોઝ આપ્યા, જેની સકારાત્મક અસરો હવે દેખાઈ રહી છે.
સરકારી અધિકારીઓ અને નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે, પીએમ ગરીબ કલ્યાણ યોજના, સૂક્ષ્મ, નાના અને મધ્યમ ઉદ્યોગો (એમએસએમઈ) માટે સરળ લોન, મૂડી ખર્ચ માટે જાહેર ભંડોળમાં વધારો અને ખાનગી રોકાણને પ્રોત્સાહિત કરવાના સરકારના પગલાંએ ઘણી મદદ કરી છે.
“નાણાકીય વર્ષ 2022-23 ના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળા દરમિયાન મોદી સરકારનો મૂડી ખર્ચ રૂ. 1.75 લાખ કરોડ છે, જે કોંગ્રેસની આગેવાની હેઠળની સંયુક્ત પ્રગતિશીલ ગઠબંધન (યુપીએ) સરકાર દરમિયાનના સમગ્ર 2013-14 ના નાણાકીય વર્ષના મૂડી ખર્ચ કરતાં વધુ છે. ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં ભારતનો ખાનગી અંતિમ વપરાશ ખર્ચ (PFCE) 22 લાખ કરોડ છે. મહામારી પહેલા એટલે કે 2019-20માં તે 20 લાખ કરોડની નજીક હતી. તેમાં પણ 10%નો વધારો થયો છે.
તેમણે વધુમાં કહ્યું કે, “ભારતીય જીડીપી રૂ. 36.85 લાખ કરોડ છે, જે માત્ર કોવિડ પહેલાના સ્તરને ઓળંગી જ નથી, પરંતુ તે પ્રી-પેન્ડેમિક સ્તર કરતાં 3.83% વધુ છે. તે સરકારની વિવેકપૂર્ણ આર્થિક નીતિનું પરિણામ છે કે ભારત અન્ય મુખ્ય અર્થતંત્રોની તુલનામાં ફુગાવાની ન્યૂનતમ અસર સાથે વિશ્વમાં સૌથી ઝડપથી વિકસતું અર્થતંત્ર છે. ઓર્ગેનાઈઝેશન ફોર ઈકોનોમિક કો-ઓપરેશન એન્ડ ડેવલપમેન્ટ (OECD) અનુસાર, આ સમયે વિશ્વના કેટલાક પસંદગીના દેશોની અર્થવ્યવસ્થાની સ્થિતિ ખૂબ જ ખરાબ છે.
એપ્રિલ-જૂન 2022માં ચીન (0.4%), જર્મની (1.7%), યુએસ (1.7%), ફ્રાન્સ (4.2%), ઈટાલી (4.6%) અને કેનેડા (4.8%)ની જીડીપી ખરાબ સ્થિતિમાં હતી. ચીનનું બેન્કિંગ અને રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્ર ગંભીર આર્થિક સંકટનો સામનો કરી રહ્યું છે. કોરોના રોગચાળા બાદ દેશમાં લાગુ કરવામાં આવેલ કડક શૂન્ય કોવિડ લોકડાઉન તેનું કારણ હોવાનું કહેવાય છે. શી જિનપિંગ શાસને તાઇવાન અને ક્વાડ દેશો સામેની તેની મુત્સદ્દીગીરી વડે આર્થિક પ્રભાવ વધુ બગડ્યો છે. બીજીંગના બેલ્ડ રોડ ઇનિશિએટીવમાં સામેલ શ્રીલંકા, પાકિસ્તાન, મ્યાંમાર અને કેન્યા જેવા દેશ આર્થિક મુશ્કેલીઓનો સામનો કરી રહ્યું છે.