હિન્દુ ધર્મમાં પૂજા દરમિયાન ઉપયોગમાં લેવાતી સામગ્રીનું પણ વિશેષ મહત્વ છે. આ ઘટકોની યાદીમાં સોપારીના પાનનો સમાવેશ થાય છે. સોપારીના પાનનો ઉપયોગ પૂજામાં કોઈ એક રીતે નહીં પરંતુ અલગ અલગ રીતે કરવામાં આવે છે
સોપારીના પાનને તાજગી અને સમૃદ્ધિનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. પૂજામાં પણ સોપારીના પાનનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, એવું માનવામાં આવે છે કે સોપારીમાં દેવતાઓનો વાસ હોય છે. જાણો સોપારીનો ઉપયોગ કરતા પહેલા કઈ મહત્વની બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ.
ધાર્મિક પરંપરા મુજબ સોપારીના ઉપરના ભાગમાં ઈન્દ્ર અને શુક્રનો વાસ હોય છે, મધ્યમાં માતા સરસ્વતીનો વાસ હોય છે, નીચેના ખૂણામાં મહાલક્ષ્મીનો વાસ થાય છે,સોપારીના પાનમાં ભગવાન વિષ્ણુનો પણ વાસ છે.પાનની બહાર ભગવાન શિવ તેમજ કામદેવ નિવાસ કરે છે.આ સિવાય સોપારીની ડાબી બાજુ મા પાર્વતી માતાનું સ્થાન અને જમણી બાજુ ભૂમિદેવીનું સ્થાન માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આખા પાન પર સૂર્યનારાયણનો વાસ છે.
સોપારીના પાનનો પ્રથમ ઉપયોગ
સ્કંદ પુરાણ અનુસાર, સોપારીના પાનની ઉત્પત્તિ સમુદ્ર મંથન દરમિયાન થઈ હતી અને તેનો ઉપયોગ સૌપ્રથમ સમુદ્ર દેવની પૂજામાં કરવામાં આવ્યો હતો. ત્યારથી આ પ્રથા સતત ચાલી રહી છે.
આ વાતનું રાખો ધ્યાન
ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર વિશ્વના તમામ દેવી-દેવતાઓ સોપારીમાં વાસ કરે છે. તેથી જ દરેક પૂજામાં તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે સોપારી પર કપૂર રાખીને ભગવાનની આરતી કરવાથી ઘરની નકારાત્મક ઉર્જા સમાપ્ત થાય છે અને ઘરમાં સમૃદ્ધિ આવે છે. જો કે પૂજા માટે સોપારીના પાન ખરીદતા પહેલા એ વાતનું ધ્યાન રાખો કે તેમાં કાણાં કે ફાટેલા ન હોવા જોઈએ અને પાંદડા સૂકા ન હોવા જોઈએ, નહીં તો વ્યક્તિની પૂજા પૂર્ણ નહીં થાય.