NIA, NSG અને FSL સહિતની એજન્સીઓ વચ્ચે શું છે અંતર અને કેવી કરે છે કામગીરી, જાણઓ
દેશમાં ગુનાખોરીને ડામવા માટે વિવિધ સુરક્ષા એજન્સીઓ કામગીરી કરી રહી છે, વિવિધ સુરક્ષા એજન્સીઓ ગુનાની ગંભીરતાને અનુસાર કામગીરી કરતી હોય છે. આતંકવાદ જેવા ગંભીર ગુનામાં નેશનલ ઈન્વેસ્ટીંગ જેવી એજન્સી તપાસ કરે છે. જ્યારે નાણાના સંબંધિત કેસમાં ઈડી અને સીબીઆઈ સહિતની એજન્સીઓ કામગીરી કરે છે.
NIA: 2008ના મુંબઈ હુમલા પછી, ભારત સરકારે નેશનલ ઈન્વેસ્ટીંગ એજન્સી એટલે કે NIAની રચના કરી હતી. ભારતમાં આતંકવાદી ગતિવિધિઓની તપાસ માટે ભારત સરકારે એક અલગ એજન્સીની રચના કરી હતી. NIA એ ભારતની મુખ્ય એજન્સી છે જે આતંકવાદ અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સંબંધિત તમામ ગુનાઓની તપાસ કરે છે. NIA આતંકવાદ, નક્સલવાદ, ક્રોસ બોર્ડર ગુનાઓ, હથિયારોની દાણચોરી અને માનવ તસ્કરી જેવા તમામ ગુનાઓની તપાસ કરે છે. જો કોઈ મામલો દેશની સુરક્ષા સાથે સંબંધિત હોય કે આતંકવાદ સાથે સંબંધિત હોય તો NIAને રાજ્ય સરકારની પરવાનગી વિના કોઈપણ રાજ્યમાં તપાસ કરવાનો અધિકાર છે. NIA દિલ્હી હુમલાની પણ તપાસ કરી રહી છે.
NSG: વર્ષ 1984માં જ્યારે ભારતના તત્કાલીન વડાપ્રધાન ઈન્દિરા ગાંધીની હત્યા કરવામાં આવી હતી. તે પછી જ સરકારે એક વિશેષ સુરક્ષા જૂથ એટલે કે નેશનલ સિક્યુરિટી ગાર્ડની સ્થાપના કરી હતી. NSG એક ખાસ પ્રકારનું સુરક્ષા દળ છે. જેનો ઉપયોગ આતંકવાદ વિરોધી કામગીરી અને બંધકની પરિસ્થિતિ અથવા કોઈપણ હાઈપ્રોફાઈલ સુરક્ષા મિશન માટે થાય છે. એનએસજી કમાન્ડો પણ વીવીઆઈપીને સુરક્ષા પૂરી પાડે છે. તેમને બ્લેક કેટ કમાન્ડો પણ કહેવામાં આવે છે. અર્ધલશ્કરી દળો અને ભારતીય સેનામાંથી પસંદ કરાયેલા સૈનિકોની NSGમાં ભરતી કરવામાં આવે છે. NSG પાસે કાર્યવાહી માટે સ્પેશિયલ એક્શન ગ્રુપ અને સ્પેશિયલ રેન્જર્સ ગ્રુપ છે. જ્યાં NIA આતંકવાદી ઘટનાઓ અને ગતિવિધિઓની તપાસ કરે છે. જ્યારે NSG આતંકવાદી ઘટનાઓને રોકવા અને આતંકવાદીઓ સામે લડવાનું કામ કરે છે.
ફોરેન્સિક સાયન્સ લેબોરેટરી (FSL) : ભારતમાં પ્રથમ ફોરેન્સિક સાયન્સ લેબોરેટરીની સ્થાપના પશ્ચિમ બંગાળના કોલકાતામાં વર્ષ 1952માં કરવામાં આવી હતી. હાલમાં ભારતમાં કુલ સાત ફોરેન્સિક સાયન્સ લેબોરેટરીઓ છે. ફોરેન્સિક સાયન્સ લેબોરેટરી વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિઓ દ્વારા ગુનાઓની તપાસ કરે છે અને પુરાવા એકત્રિત કરે છે અને તેની તપાસ કરે છે. ફોરેન્સિક સાયન્સ લેબોરેટરી ગુનાના સ્થળેથી પુરાવા એકત્રિત કરે છે. જેમાં લોહી, વાળ, ડીએનએ, હથિયારો, ડીજીટલ સાધનો અને બીજું જે કંઈ મળે છે. તેનું વિશ્લેષણ કરે છે, આ સિવાય તે ક્રાઈમ સીન પરથી ફિંગરપ્રિન્ટ્સ અને દસ્તાવેજોની પણ તપાસ કરે છે. ફોરેન્સિક સાયન્સ લેબોરેટરીમાં અલગ અલગ વિભાગો છે. જેમાં બેલેસ્ટિક્સ, ડીએનએ અને દવાઓ જેવી બાબતોની તપાસ કરવા માટે અલગ-અલગ નિષ્ણાતો હોય છે. NIA અને FSLનું કામ વધુ તપાસનું છે. તેથી NSG ત્યાં ફિલ્ડ એક્શન વર્ક કરે છે. ત્રણેય એજન્સીઓનો ઉદ્દેશ્ય દેશની સુરક્ષાને મજબૂત કરવાનો છે.
