નવી દિલ્હીઃ ભારત અને ચીન વચ્ચે છેલ્લા લાંબા સમયથી સીમાને લઈને વિવાદ ચાલી રહ્યો છે. હાલ સમસ્યાનો ઉકેલ લાવવા માટે બંને દેશના અધિકારીઓ વચ્ચે બેઠકોનો દોર ચાલી રહ્યો છે. દરમિયાન ભારતીય સેના ચીની ભાષા મેન્ડરિન શીખવા પર ધ્યાન આપી રહી છે. આ સિવાય સૈનિકોને ચીન વિશે માહિતી આપવામાં આવશે જેથી તેઓ તેની કામ કરવાની પદ્ધતિ અને વ્યૂહરચના વિશે જાણી શકે. હાઇબ્રિડ યુદ્ધના યુગમાં માહિતીને એક મહત્વપૂર્ણ હથિયાર તરીકે જોવામાં આવી રહી છે, તેથી ભારતીય સેના આ મોરચે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહી છે. સેનાના આ પ્રયાસને લદ્દાખમાં ચીનના આક્રમણ સાથે જોડવામાં આવી રહ્યો છે. લગભગ બે વર્ષ પહેલા પૂર્વી લદ્દાખમાં ભારત અને ચીનના સૈનિકો વચ્ચે અથડામણ થઈ હતી, જેમાં 20 સૈનિકો શહીદ થયા હતા. આ સિવાય ચીની સૈનિકો પણ મોટી સંખ્યામાં માર્યા ગયા હતા.
આર્મી ચીફ એમએમ નરવણેને તાજેતરમાં એક કાર્યક્રમમાં મેન્ડરિન શીખવાની વાત કહેવામાં આવી હતી. આ અંતર્ગત સૈનિકોને મેન્ડરિનમાં ટ્રેનિંગ આપવામાં આવશે. આ સિવાય યુનિવર્સિટીઓ અને અન્ય સંસ્થાઓમાં પણ મેન્ડરિન શીખવવામાં આવશે જેથી ચીનની ભાષા સમજનારા લોકોને તૈયાર કરી શકાય. અત્યાર સુધી ચીન તરફથી પૂર્વી લદ્દાખમાં સૈનિકોની તૈનાતી ઘટાડવાના કોઈ સંકેત મળ્યા નથી. આ મુદ્દે તાજેતરમાં ભારતની મુલાકાતે આવેલા ચીનના વિદેશ મંત્રી વાંગ યીને પણ કડક સંદેશ આપવામાં આવ્યો હતો. વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકરે કહ્યું હતું કે જ્યાં સુધી સૈનિકોની તૈનાતી અને સરહદ પર તણાવ ઓછો નહીં થાય ત્યાં સુધી બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો સામાન્ય થઈ શકશે નહીં.
18 થી 22 એપ્રિલ દરમિયાન આર્મી કમાન્ડરોની કોન્ફરન્સ યોજાવા જઈ રહી છે. આ દરમિયાન આર્મી ચીફ ઓપરેશનની સ્થિતિની સમીક્ષા કરશે. આ સિવાય 3,488 કિલોમીટર લાંબી LAC બોર્ડર પર ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ડેવલપમેન્ટ વિશે પણ ચર્ચા થશે. આ કોન્ફરન્સમાં યુક્રેન અને રશિયા વચ્ચેના યુદ્ધમાંથી શીખેલા પાઠ પર પણ ચર્ચા કરવામાં આવશે. રશિયા અને યુક્રેન જેવી યુદ્ધની સ્થિતિ ઉભી થાય તો ભારતે શું પગલાં ભરવા જોઈએ. તેને લઈને એક પ્લાન પણ તૈયાર કરવામાં આવશે. ગયા વર્ષે જ સેના દ્વારા તેના કેટલાક સૈનિકો માટે તિબેટોલોજીનો કોર્સ શરૂ કરવામાં આવ્યો હતો.
(Photo-File)
