દેશની 75 ટકાથી વધુ નદીઓના જળમાં જોવા મળે છે ઘાતુ પ્રદુષણ -રિપોર્ટ
સામાન્ય રીતે દેશના ઉદ્યાગોને લઈને જળાશયો ગંદા થી રહ્યા છે,અનેક કેમિકલ અને ઘઆતુઓ નદીના પાણીમાં ભળી રહી છે જેને કારણે પીવાલાયક પાણી પણ પ્રદુષિત થઈ રહ્યું છે ત્યારે આ મામલે તૈયાર કરેલા રિપોર્ટમાં આ વાત સામે આવી છે કે 75 ટકા નદીઓ ઘાતુથી પ્રરદુષશિત જોવા મળે છે.
ભાત, ચીન અને નેપાળમાં 25 હિમનદી સરોવરો અને જળાશયોએ 2009 થી તેમના વોટરશેડ વિસ્તારોમાં 40 ટકાથી વધુ વધારો નોંધાવ્યો છે. એક નવા રિપોર્ટ પ્રમાણે જળાશયોમાં આ ફેરફારો ભારતના પાંચ રાજ્યો અને બે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો માટે ગંભીર ખતરો સાબિત થઈ રહ્યો છે.
આ બાબતે સેન્ટર ફોર સાયન્સ એન્ડ એન્વાયર્નમેન્ટના રિપોર્ટ તૈયાર કર્યો છે આ રિપોર્ટ પ્રમાણે સાત રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો જે જોખમમાં છે તેમાં આસામ, અરુણાચલ પ્રદેશ, સિક્કિમ, બિહાર, હિમાચલ પ્રદેશ, જમ્મુ અને કાશ્મીર અને લદ્દાખ છે. જો કે, તે માત્ર પાણીનું પરિભ્રમણ વધારવાની બાબત નથી.
સ્ટેટ ઓફ ઈન્ડિયાઝ એન્વાયરમેન્ટ 2022: ઈન ફિગર્સ’ રિપોર્ટમાં પ્રકાશિત થયેલા આંકડા ચિંતાજનક સ્થિતિ જણાવે છે. રિપોર્ટ અનુસાર, 1990 અને 2018 વચ્ચે ભારતના એક તૃતીયાંશથી વધુ દરિયાકિનારામાં અમુક અંશે ધોવાણ થયું છે. આ કિસ્સામાં, પશ્ચિમ બંગાળ વધુ અસરગ્રસ્ત છે, કારણ કે અહીં દરિયાકાંઠાનું ધોવાણ 60 ટકાથી વધુ છે.
ભારતમાં દર ચારમાંથી ત્રણ નદી-નિરીક્ષણ મથકોએ લીડ, આયર્ન, નિકલ, કેડમિયમ, આર્સેનિક, ક્રોમિયમ અને કોપર જેવી મોટી ઝેરી ધાતુઓનું જોખમી સ્તર નોંધ્યું છે. 117 નદીઓ અને ઉપનદીઓમાં ફેલાયેલા મોનિટરિંગ સ્ટેશનોમાંથી એક ચતુર્થાંશમાં બે કે તેથી વધુ ઝેરી ધાતુઓનું ઉચ્ચ સ્તર જોવા મળ્યું હતું. ખાસ કરીને ગંગા નદીના 33 માંથી 10 મોનિટરિંગ સ્ટેશનોમાં પ્રદૂષણનું સ્તર ઘણું ઊંચું છે.રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે 2030 સુધીમાં ભારતના 45 થી 64 ટકા ફોરેસ્ટ કવર ક્લાઈમેટ હોટસ્પોટ બનવાની સંભાવના છે.
ક્લાઈમેટ હોટસ્પોટ એવો વિસ્તાર છે જે આબોહવા પરિવર્તનની ગંભીર અસરોનો સામનો કરી શકે છેરિપોર્ટમાં એ પણ ખુલાસો થયો છે કે ભારતે 2019-20માં જનરેટ થયેલા 3.5 મિલિયન ટન પ્લાસ્ટિક વેસ્ટમાંથી 12 ટકા રિસાયકલ કર્યું અને 20 ટકા બળી ગયું. જ્યારે બાકીના 68 ટકા પ્લાસ્ટિક કચરા વિશે કોઈ માહિતી નથી, તે ડમ્પસાઈટ્સ અને લેન્ડફિલ્સમાં સમાપ્ત થઈ શકે છે.
