નવી દિલ્હીઃ બુધવારે ઇદ-અલ-ફિત્રના અવસર પર, પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ માલદીવના રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ મુઇઝ્ઝુ, સરકાર અને ટાપુ રાષ્ટ્રના લોકોને શુભેચ્છા પાઠવી. તેમણે બંને રાષ્ટ્રો વચ્ચે લાંબા સમયથી ચાલતા સાંસ્કૃતિક સંબંધો પર પણ ભાર મૂક્યો હતો.
પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, ” જેમ આપણે પરંપરાગત ઉત્સાહ સાથે ઈદ અલ-ફિત્રની ઉજવણી કરીએ છીએ, વિશ્વભરના લોકોને કરુણા, ભાઈચારો અને એકતાના મૂલ્યોની યાદ અપાવવામાં આવે છે, જે શાંતિપૂર્ણ અને સર્વસમાવેશક વિશ્વના નિર્માણ માટે જરૂરી છે જે આપણે સૌ ઈચ્છીએ છીએ.” માલદીવ, સાઉદી અરેબિયા, UAE, કતાર અને પાકિસ્તાન જેવા ઘણા દેશો બુધવારે તહેવારની ઉજવણી કરી રહ્યા છે.
પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ માલદીવ અને ભારત વચ્ચે લાંબા સમયથી ચાલતા સાંસ્કૃતિક અને સભ્યતાના સંબંધો પર પણ ભાર મૂક્યો હતો. ભારત અને માલદીવ વચ્ચેના સંબંધો વણસેલા છે કારણ કે રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ મુઇઝુ, જેમને સામાન્ય રીતે ચીન તરફી વ્યક્તિ તરીકે ગણવામાં આવે છે, તેમણે આગ્રહ કર્યો છે.
ભારત-માલદીવના સંબંધો તણાવ હેઠળ આવ્યા છે કારણ કે મુઇઝુ, જેને વ્યાપકપણે ચીન તરફી નેતા તરીકે જોવામાં આવે છે, નવેમ્બરમાં પ્રમુખ તરીકેનો ચાર્જ સંભાળ્યા પછી જાળવી રાખ્યું હતું કે તેઓ તેમના દેશમાંથી ભારતીય સૈન્ય કર્મચારીઓને હાંકી કાઢવાના તેમના ચૂંટણી વચનનું પાલન કરશે. માલદીવમાં ત્રણ એવિએશન પ્લેટફોર્મનું સંચાલન કરતા 88 ભારતીય સૈન્ય કર્મચારીઓ હતા. 26 ભારતીય સૈન્ય કર્મચારીઓની પ્રથમ બેચમાં નાગરિક કર્મચારીઓની બદલી કરવામાં આવી છે.
ગયા અઠવાડિયે, મુઇઝુએ જાળવી રાખ્યું હતું કે બીજા ઉડ્ડયન પ્લેટફોર્મ પરના ભારતીય સૈન્ય કર્મચારીઓને “વર્તમાન મહિનામાં” પાછી ખેંચી લેવામાં આવશે જ્યારે સમગ્ર પ્રક્રિયા 10 મે સુધીમાં પૂર્ણ કરવામાં આવશે.
પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ લક્ષદ્વીપ ટાપુઓના ફોટા અને વિડિયો પોસ્ટ કર્યા પછી માલદીવના ત્રણ અધિકારીઓએ ક્રૂર ટિપ્પણી કરી ત્યારે સંબંધો વધુ બગડ્યા, જેના પરિણામે ઘણી હસ્તીઓ સહિત ભારતીયો તરફથી ભારે પ્રતિક્રિયા આવી. #BoycottMaldives અભિયાનના પરિણામે ટાપુ રાષ્ટ્રમાં પણ ભારતીય પ્રવાસીઓમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો.
નવેમ્બરમાં રાષ્ટ્રપતિ તરીકેનો કાર્યભાર સંભાળ્યા પછી, મુઇઝુએ જાન્યુઆરીમાં બેઇજિંગનો પ્રવાસ કર્યો અને પુરુષ-બેઇજિંગ સંબંધોને મજબૂત કરવા ચીનના ટોચના નેતૃત્વને મળ્યા. તેમની સરકારે ચીની સૈન્ય સાથે સંરક્ષણ કરાર પર પણ હસ્તાક્ષર કર્યા છે જેના હેઠળ પીપલ્સ લિબરેશન આર્મી માલદીવના સુરક્ષા અને સંરક્ષણ દળોને મદદ કરશે.
આ હોવા છતાં, ભારત ટાપુ રાષ્ટ્રની વિનંતી બાદ માલદીવને આવશ્યક ચીજવસ્તુઓની સપ્લાય કરવા સંમત થયું છે. ભારત સરકાર અને સરકાર વચ્ચેના દ્વિપક્ષીય વેપાર કરાર હેઠળ સરકાર 2024-2025 દરમિયાન માલદીવમાં ઇંડા, બટાકા, ડુંગળી, ચોખા, ઘઉં, લોટ, ખાંડ, દાળ, પથ્થરની એકંદર અને નદીની રેતી સહિતની આવશ્યક ચીજવસ્તુઓની ચોક્કસ માત્રામાં નિકાસ કરશે.
માલદીવ્સ હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્ર (IOR)માં ભારતનો મુખ્ય દરિયાઈ પડોશી છે અને મોદી સરકારની ‘SAGAR’ (પ્રદેશમાં બધા માટે સુરક્ષા અને વૃદ્ધિ) અને ‘નેબરહુડ ફર્સ્ટ પોલિસી’ જેવી તેની પહેલોમાં વિશેષ સ્થાન ધરાવે છે.