નવી દિલ્હીઃ દેશમાં માનસિક સ્વાસ્થ્ય સેવાઓની ઉપલબ્ધતાને મજબૂત કરવા માટે સરકાર દ્વારા નેશનલ ટેલિ મેડિસિન હેલ્થ પ્રોગ્રામ (ટેલિ મેન્ટલ હેલ્થ આસિસ્ટન્સ એન્ડ નેટવર્કિંગ એક્રોસ સ્ટેટ્સ: ટેલિ-માનસ – ‘ડિસ્ટ્રિક્ટ મેન્ટલ હેલ્થ પ્રોગ્રામ‘નું ડિજિટલ સંસ્કરણ) સરકાર દ્વારા શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. હવે આ પહેલ મહત્વના તબક્કામાં પહોંચી ગઈ છે. આ કાર્યક્રમ શરૂ થયા બાદ ટોલ-ફ્રી સેવાને દેશના વિવિધ ભાગોમાંથી બે લાખથી વધુ કોલ મળ્યા છે. આ દર્શાવે છે કે તેના કામમાં સતત પ્રગતિ થઈ રહી છે. ત્રણ મહિનાના ટૂંકા ગાળામાં કોલ્સની સંખ્યામાં ભારે વધારો નોંધવામાં આવ્યો હતો. આ દરમિયાન કોલ્સની સંખ્યા એક લાખ (એપ્રિલ 2023માં)થી વધીને બે લાખ થઈ ગઈ છે.
ટેલી-માનસમાં 31 રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં 42 થી વધુ કોષો કાર્યરત છે. દરરોજ 20 ભાષાઓમાં 1,300 થી વધુ કોલર્સને સેવા આપે છે. નોંધનીય છે કે 1900 થી વધુ કાઉન્સેલર્સને તાલીમ આપવામાં આવી છે, જેઓ પ્રથમ લાઇન સેવાઓ પ્રદાન કરી રહ્યા છે. સૌથી સામાન્ય ફરિયાદોમાં હતાશા, અનિદ્રા, દબાણ અને તણાવનો સમાવેશ થાય છે. કાઉન્સેલરોએ લગભગ સાત હજાર લોકોને ફરીથી બોલાવીને તેમની તબિયત પૂછી હતી. આ એવા લોકો હતા જેમની સેવા કરવામાં કાઉન્સેલરો સફળ રહ્યા હતા. કૉલર્સ કે જેમને વિશિષ્ટ સંભાળની જરૂર હતી તેઓ સફળતાપૂર્વક DMHP અને અન્ય નજીકની આરોગ્ય સુવિધાઓ સાથે જોડાયેલા હતા.
પરીક્ષા દરમિયાન પરીક્ષાના તણાવને લગતા કોલ્સમાં વધારો નોંધાયો છે. કાઉન્સેલરોએ આ ફોન કરનારાઓને મદદ કરી છે. તેમને મદદરૂપ સલાહ આપી અને પોતાને કેવી રીતે મદદ કરવી તે પણ બતાવ્યું છે. આ રીતે તે તે તમામ કોલ કરનારને મદદ કરવામાં સક્ષમ હતો. વિવિધ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં વધુમાં વધુ વિદ્યાર્થીઓ/કિશોરો સુધી પહોંચવાના પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્યા છે.
ટેલિ-માનસ કોલર્સને મૂળભૂત કાઉન્સેલિંગ અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય સેવાઓ પ્રદાન કરવાનું ચાલુ રાખશે. આ કામ હાલની મહત્વની સેવાઓ અને સંસાધનોને ઉમેરીને કરવામાં આવશે. આગામી દિવસોમાં તમામ સેવાઓને પણ ઈ-સંજીવની સાથે જોડવામાં આવશે. ટેલિ-માનસ નવ મહિનામાં બે લાખ લોકો સુધી પહોંચી ચૂક્યું છે. ટેલિ-માનસે દેશભરમાં એક સર્વગ્રાહી ડિજિટલ આરોગ્ય પ્રણાલી બનાવવા અને પહોંચેલા લોકો સુધી પહોંચવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે તેની યાત્રા શરૂ કરી છે.