દર વર્ષે શ્રાદ્ધ પર્વ પૂર્ણ થયા બાદ બીજા દિવસે શારદીય નવરાત્રિનો પ્રારંભ થાય છે. હિન્દુ પંચાગ અનુસાર ભાદરવા સુદ અમાસના દિવસે સર્વ પિતૃ અમાવસ્યાનો પર્વ ઉજવવાની સાથે શ્રાદ્ધ પક્ષ પૂર્ણ થાય છે. જે બાદ આસો સુદ-1થી નવરાત્રિનો પ્રારંભ થાય છે. તેમજ 9 દિવસ સુધી નવરાત્રિ પર્વની ભક્તિભાવથી ઉજવણી કરવામાં આવે છે. આ નવ દિવસ માતાજીના નવ અલગ-અલગ સ્વરૂપોની પૂજા-અર્ચના કરવામાં આવે છે. હિન્દુ ધર્મમાં શારદીય નવરાત્રિમાં નવ દિવસની ધાર્મિક માહોલમાં ઉજવણી થાય છે.
હિન્દુ કેલેન્ડર અનુસાર વર્ષમાં ચાર વાર નવરાત્રિ મહોત્સવ આવે છે જેમાં શારદીય અને ચૈત્ર નવરાત્રિનું વિશેષ મહત્વ છે. નવરાત્રિ પર, પ્રતિપદા તિથિથી નવમી તિથિ સુધી કલશ સ્થાપિત કરીને દેવી દુર્ગાની પૂજા કરવામાં આવે છે. શારદીય નવરાત્રીના પ્રથમ દિવસે દેવી મા શૈલપુત્રીના પ્રથમ સ્વરૂપની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ વર્ષે મા દુર્ગા હાથી પર સવાર થઈને ધરતી પર આવી રહી છે.
હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, આ વર્ષે અશ્વિન મહિનાના શુક્લ પક્ષની પ્રતિપદા તિથિ 14 ઓક્ટોબરે રાત્રે 11:24 વાગ્યાથી શરૂ થશે, જે 16 ઓક્ટોબરની સવારે 1:13 વાગ્યા સુધી રહેશે. આ રીતે, ઉદયા તિથિના આધારે, શારદીય નવરાત્રી 15 ઓક્ટોબર 2023 થી શરૂ થશે. તે 23 ઓક્ટોબરે સમાપ્ત થશે અને 24 ઓક્ટોબરે દશમી તિથિના રોજ વિજયાદશમી ઉજવવામાં આવશે.
નવરાત્રિના પ્રથમ દિવસે શુભ મુહૂર્તને ધ્યાનમાં રાખીને કલશની સ્થાપના કરવામાં આવે છે અને ત્યારબાદ 9 દિવસ સુધી સતત દેવી પૂજાનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે શારદીય નવરાત્રિ 15 ઓક્ટોબરથી શરૂ થવા જઈ રહી છે અને આ દિવસે કલશની સ્થાપના કરવાનો શ્રેષ્ઠ સમય સવારે 11:44 થી બપોરે 12:30 સુધીનો છે. શાસ્ત્રો અનુસાર શુભ સમયે કરવામાં આવેલ કાર્ય અને પૂજા વિધિ હંમેશા સફળ થાય છે.
આ વર્ષે શારદીય નવરાત્રીનો તહેવાર 15 ઓક્ટોબર, રવિવારથી શરૂ થઈ રહ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં, માતા દુર્ગા હાથી પર સવાર થઈને સ્વર્ગમાંથી પૃથ્વી પર આવશે. શાસ્ત્રો અનુસાર નવરાત્રિના દિવસોમાં માતા દુર્ગા પૃથ્વી પર વાસ કરે છે. માતા દુર્ગા કોઈ ને કોઈ વાહન પર સવાર થઈને સ્વર્ગમાંથી પૃથ્વી પર આવે છે. વાર મુજબ જે દિવસે નવરાત્રિની પ્રતિપદા તિથિ આવે છે તે દિવસે માની યાત્રા નક્કી કરવામાં આવે છે. રવિવારે આવતી નવરાત્રિની પ્રતિપદા તિથિને કારણે માતા હાથી પર સવારી કરશે. હાથીને સુખ, સમૃદ્ધિ અને જ્ઞાનનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે, આવી સ્થિતિમાં મા દુર્ગા પૃથ્વી પર સુખ, સમૃદ્ધિ લાવશે.
- શારદીય નવરાત્રી 2023 તારીખો
નવરાત્રિનો પ્રથમ દિવસ માતા શૈલપુત્રીની પૂજા 15 ઓક્ટોબર 2023
નવરાત્રિના બીજા દિવસ માતા બ્રહ્મચારિણીની પૂજા 16 ઓક્ટોબર 2023
નવરાત્રિના ત્રીજા દિવસ માતા ચંદ્રઘંટાનું પૂજન 17 ઓક્ટોબર 2023
નવરાત્રિનો ચોથો દિવસ માતા કુષ્માંડાની પૂજા 18 ઓક્ટોબર 2023.
નવરાત્રિનો પાંચમો દિવસ માતા સ્કંદમાતાની પૂજા 19 ઓક્ટોબર 2023
નવરાત્રિનો છઠ્ઠો દિવસ માતા કાત્યાયનીની પૂજા 20 ઓક્ટોબર 2023.
નવરાત્રીનો સાતમો દિવસ મા કાલરાત્રીની પૂજા 21 ઓક્ટોબર 2023
નવરાત્રીનો આઠમો દિવસ મા સિદ્ધિદાત્રીની પૂજા 22 ઓક્ટોબર 2023
નવરાત્રીનો નવમો દિવસ માતા મહાગૌરીની પૂજા 23 ઓક્ટોબર 2023
દશમી તિથિ વિજયાદશમી તહેવાર 24 ઓક્ટોબર 2023