નવી દિલ્હીઃ કાયદા અને ન્યાય રાજ્ય મંત્રી અર્જુન રામ મેઘવાલે જણાવ્યું હતું કે ભારતીય ન્યાય સંહિતા, ભારતીય સુરક્ષા સંહિતા અને ભારતીય પુરાવા અધિનિયમ નામના ત્રણ નવા ફોજદારી કાયદા 1 જુલાઈ, 2024 થી અમલમાં આવશે. આઈપીસી, સીઆરપીસી અને ઈન્ડિયન એવિડન્સ એક્ટમાં ફેરફાર થઈ રહ્યા છે. ભારતના કાયદા પંચના યોગ્ય પરામર્શ પ્રક્રિયા અને અહેવાલોને ધ્યાનમાં રાખીને ત્રણેય કાયદાઓમાં ફેરફારો કરવામાં આવ્યા છે.
આ ત્રણ કાયદા ભારતીય ન્યાય સંહિતા, ભારતીય સુરક્ષા સંહિતા અને ભારતીય પુરાવા અધિનિયમના નામથી 1 જુલાઈથી અમલમાં આવશે. તેમણે કહ્યું કે આ ત્રણ નવા કાયદા માટે તમામ રાજ્યોમાં તાલીમની સુવિધા આપવામાં આવી રહી છે. તેમણે હાઇલાઇટ કર્યું કે બ્યુરો ઑફ પોલીસ રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ (BPRD) આ માટે તાલીમ આપી રહ્યું છે. તેમણે કહ્યું, “આપણી ન્યાયિક અકાદમીઓ, રાષ્ટ્રીય કાયદા યુનિવર્સિટીઓ પણ આ માટે તાલીમ આપી રહી છે. નોંધનીય છે કે ભારતીય નાગરિક સંરક્ષણ સંહિતા હેઠળ, સામાન્ય ફોજદારી કાયદા હેઠળ પોલીસ કસ્ટડીનો સમયગાળો ગુનાની પ્રકૃતિના આધારે 15 દિવસથી વધારીને 90 દિવસ કરવામાં આવ્યો છે.
ભારતીય ન્યાયિક સંહિતામાં આઈપીસીમાં 511 કલમોને બદલે 358 કલમો હશે અને બિલમાં કુલ 20 નવા ગુના ઉમેરવામાં આવ્યા છે અને તેમાંથી 33ની જેલની સજા વધારવામાં આવી છે. 83 ગુનાઓમાં દંડની રકમમાં વધારો કરવામાં આવ્યો છે અને 23 ગુનામાં ફરજિયાત લઘુત્તમ સજા દાખલ કરવામાં આવી છે. સામુદાયિક સેવાનો દંડ છ ગુનાઓ માટે રજૂ કરવામાં આવ્યો છે અને બિલમાંથી 19 કલમો રદ કરવામાં આવી છે અથવા દૂર કરવામાં આવી છે. ભારતીય નાગરિક સંરક્ષણ સંહિતામાં હવે CrPCના 484 વિભાગોને બદલે 531 કલમો હશે. બિલમાં કુલ 177 જોગવાઈઓ બદલવામાં આવી છે અને તેમાં નવ નવા વિભાગો તેમજ 39 નવા પેટા-વિભાગો ઉમેરવામાં આવ્યા છે. ડ્રાફ્ટ એક્ટમાં 44 નવી જોગવાઈઓ અને સ્પષ્ટતાઓ ઉમેરવામાં આવી છે. 35 વિભાગોમાં સમય મર્યાદા ઉમેરવામાં આવી છે અને 35 સ્થળોએ ઓડિયો-વિડિયોની જોગવાઈ ઉમેરવામાં આવી છે. બિલમાંથી કુલ 14 કલમો રદ કરવામાં આવી છે અને દૂર કરવામાં આવી છે.
જ્યારે ભારતીય પુરાવા અધિનિયમમાં મૂળ 167 જોગવાઈઓને બદલે કુલ 170 જોગવાઈઓ હશે અને કુલ 24 જોગવાઈઓમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે. બિલમાં બે નવી જોગવાઈઓ અને છ પેટા જોગવાઈઓ ઉમેરવામાં આવી છે અને છ જોગવાઈઓ રદ કરવામાં આવી છે અથવા દૂર કરવામાં આવી છે. ભારતમાં તાજેતરના ફોજદારી ન્યાય સુધારણાની પ્રાથમિકતાઓમાં નોંધપાત્ર ફેરફારો થયા છે. જેમાં મહિલાઓ, બાળકો અને રાષ્ટ્ર સામેના ગુનાઓને મોખરે રાખવામાં આવ્યા છે. આ વસાહતી યુગના કાયદાઓથી તદ્દન વિપરીત છે, જ્યાં રાજદ્રોહ અને તિજોરીના ગુનાઓ જેવી ચિંતાઓ સામાન્ય નાગરિકોની જરૂરિયાતો પર અગ્રતા ધરાવે છે.
