દિલ્હી:વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ‘ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર એન્ડ ઇન્વેસ્ટમેન્ટઃ ઇમ્પ્રૂવિંગ લોજિસ્ટિક એફિશિયન્સી વિથ પીએમ ગતિશક્તિ નેશનલ માસ્ટર પ્લાન’ વિષય પર પોસ્ટ બજેટ વેબિનારને સંબોધન કર્યું હતું. કેન્દ્રીય બજેટ 2023માં જાહેર કરાયેલી પહેલોને અસરકારક રીતે અમલમાં મૂકવા માટેના વિચારો અને સૂચનો મેળવવા માટે સરકાર દ્વારા આયોજિત 12 બજેટ પછીના વેબિનારની શ્રેણીની આ આઠમી છે.
સભાને સંબોધતા, વડાપ્રધાનએ ખુશી વ્યક્ત કરી કે સેંકડો હિતધારકો આજના વેબિનારમાં 700 થી વધુ CEO અને MDs સાથે ભાગ લઈ રહ્યા છે અને તેનું મહત્વ ઓળખી રહ્યા છે.વડાપ્રધાનએ વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે તમામ ક્ષેત્રના નિષ્ણાતો અને વિવિધ હિતધારકો આ વેબિનારને સફળ અને અસરકારક બનાવશે.
વડાપ્રધાનએ કહ્યું કે,આ વર્ષનું બજેટ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને નવી ઊર્જા આપશે. વડાપ્રધાનએ નિષ્ણાતો અને મોટા મીડિયા ગૃહો દ્વારા બજેટ અને તેના વ્યૂહાત્મક નિર્ણયોની પ્રશંસાની નોંધ લીધી.તેમણે માહિતી આપી હતી કે 2013-14ની સરખામણીમાં ભારતનું કેપેક્સ 5 ગણું વધ્યું છે અને સરકાર નેશનલ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પાઈપલાઈન હેઠળ 110 લાખ કરોડ રૂપિયાના રોકાણના લક્ષ્ય સાથે આગળ વધી રહી છે.”આ દરેક હિસ્સેદાર માટે નવી જવાબદારીઓ, નવી શક્યતાઓ અને બોલ્ડ નિર્ણયોનો સમય છે.”એવો વડાપ્રધાનએ ભાર મૂક્યો હતો.
“કોઈપણ દેશના ટકાઉ વિકાસમાં વિકાસની સાથે સાથે ભવિષ્યની જરૂરિયાતોને ધ્યાનમાં રાખીને ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા હોય છે”,એવી વડાપ્રધાનએ ટિપ્પણી કરી.તેમણે રેખાંકિત કર્યું કે જેઓ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સંબંધિત ઈતિહાસનું જ્ઞાન ધરાવે છે તેઓ આ હકીકતથી સારી રીતે વાકેફ છે.તેમણે ચંદ્રગુપ્ત મૌર્ય દ્વારા ઉત્તરાપથના નિર્માણનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો જેને અશોક દ્વારા આગળ ધપાવવામાં આવ્યો હતો અને બાદમાં શેર શાહ સૂરી દ્વારા અપગ્રેડ કરવામાં આવ્યો હતો.તેમણે માહિતી આપી હતી કે અંગ્રેજોએ જ તેને જીટી રોડમાં ફેરવી દીધું હતું. “ભારતમાં સદીઓથી હાઇવેનું મહત્વ સ્વીકારવામાં આવ્યું છે”, એમ વડાપ્રધાનએ કહ્યું. રિવરફ્રન્ટ્સ અને જળમાર્ગોનો ઉલ્લેખ કરતા,વડાપ્રધાનએ બનારસના ઘાટનું ઉદાહરણ આપ્યું જે કોલકાતા સાથે સીધા જળમાર્ગ દ્વારા જોડાયેલા હતા. વડાપ્રધાનએ તમિલનાડુના 2 હજાર વર્ષ જૂના કલ્લાનાઈ ડેમનું ઉદાહરણ પણ આપ્યું જે હજુ પણ કાર્યરત છે.
અગાઉની સરકારો દ્વારા દેશના માળખાકીય વિકાસમાં રોકાણના માર્ગમાં આવેલા અવરોધોની નોંધ લેતા વડાપ્રધાનએ પ્રવર્તમાન માનસિકતા પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો કે ગરીબી એ એક ગુણ છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે વર્તમાન સરકાર માત્ર આ માનસિકતાને દૂર કરવામાં જ સફળ નથી રહી પરંતુ આધુનિક માળખાકીય સુવિધાઓમાં રેકોર્ડ રોકાણ કરવામાં પણ સફળ રહી છે.
વડાપ્રધાનએ આ પરિસ્થિતિમાં થયેલા સુધારા અંગે વિસ્તારપૂર્વક જણાવ્યું અને કહ્યું કે રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગોનું સરેરાશ બાંધકામ 2014 પહેલાની સરખામણીમાં લગભગ બમણું થઈ ગયું છે. તેવી જ રીતે, 2014 પહેલા પ્રતિવર્ષ માત્ર 600 રૂટ કિમી રેલવે ટ્રેકનું વિદ્યુતીકરણ થતું હતું જે હવે વધીને 4000 પ્રતિ વર્ષ કિ.મી. સુધી પહોંચી ગયું છે. તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું હતું કે એરપોર્ટની સંખ્યા અને બંદરની ક્ષમતા પણ બમણી થઈ ગઈ છે.
“ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર વિકાસ એ દેશની અર્થવ્યવસ્થાનું પ્રેરક બળ છે”,એવી વડાપ્રધાનએ ટિપ્પણી કરી હતી.તેમણે નિર્દેશ કર્યો હતો કે ભારત આ જ માર્ગને અનુસરીને 2047 સુધીમાં વિકસિત રાષ્ટ્ર બનવાનું લક્ષ્ય પ્રાપ્ત કરશે. “હવે આપણે આપણી ઝડપ સુધારવાની છે અને ટોપ ગિયરમાં આગળ વધવું પડશે”, એમ તેમણે કહ્યું. પ્રધાનમંત્રી ગતિ શક્તિ માસ્ટર પ્લાન એ એક મહત્વપૂર્ણ સાધન છે જે આર્થિક અને માળખાકીય આયોજનને વિકાસ સાથે સાંકળે છે તેની નોંધ લેતા, વડાપ્રધાનએ કહ્યું, “ગતિ શક્તિ રાષ્ટ્રીય માસ્ટર પ્લાન ભારતના ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને તેના મલ્ટિમોડલ લોજિસ્ટિક્સનો ચહેરો બદલી નાખશે.”
વડાપ્રધાનએ નોંધ્યું કે પીએમ ગતિ શક્તિ માસ્ટર પ્લાનના પરિણામો દેખાઈ રહ્યા છે. “અમે એવા ગાબડાઓને ઓળખી કાઢ્યા છે જે લોજિસ્ટિક્સ કાર્યક્ષમતાને અસર કરી રહ્યા હતા. તેથી જ, આ વર્ષના બજેટમાં, 100, જટિલ પ્રોજેક્ટ્સને પ્રાથમિકતા આપવામાં આવી છે અને 75,000 કરોડ રૂપિયાની ફાળવણી કરવામાં આવી છે. “ગુણવત્તા અને મલ્ટિમોડલ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સાથે, અમારી લોજિસ્ટિક કિંમત આવનારા દિવસોમાં વધુ ઘટશે. આનાથી ભારતમાં બનેલા સામાન પર, આપણા ઉત્પાદનોની ક્ષમતા પર સકારાત્મક અસર પડશે. લોજિસ્ટિક્સ ક્ષેત્રની સાથે સાથે, જીવનની સરળતા અને વ્યવસાય કરવાની સરળતામાં ઘણો સુધારો થશે”, એમ તેમણે આ ક્ષેત્રમાં ખાનગી ક્ષેત્રની ભાગીદારીને આમંત્રિત કરતાં ઉમેર્યું હતું.
રાજ્યોની ભૂમિકા વિશે વિગત આપતા, વડાપ્રધાનએ 50 વર્ષ સુધીની વ્યાજમુક્ત લોનના એક વર્ષના વિસ્તરણ વિશે માહિતી આપી હતી અને તેના માટે બજેટરી ખર્ચ વધારીને 30 ટકા કરવામાં આવ્યો છે.
વડાપ્રધાનએ સહભાગીઓને તેમના ક્ષેત્રોની જરૂરિયાતોની અદ્યતન આગાહી માટે મિકેનિઝમ વિકસાવવાના માર્ગો શોધવા કહ્યું કારણ કે માળખાકીય વિકાસ માટે વિવિધ સામગ્રીની જરૂર છે. “અમને એક સંકલિત અભિગમની જરૂર છે જેથી કરીને ભવિષ્ય માટેનો રોડમેપ સ્પષ્ટ રહે. પીએમ ગતિ-શક્તિ નેશનલ માસ્ટર પ્લાનની આમાં મોટી ભૂમિકા છે”,એમ તેમણે પરિપત્ર અર્થતંત્રની વિભાવનાને ક્ષેત્ર સાથે સાંકળવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકતા જણાવ્યું હતું.
વડાપ્રધાનએ કચ્છમાં આવેલા ભૂકંપ પછીના તેમના અનુભવને યાદ કર્યા હતા અને બચાવ કાર્ય બાદ કચ્છના વિકાસ માટે સંપૂર્ણપણે નવો અભિગમ અપનાવ્યો હતો તે સમજાવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે આ પ્રદેશના માળખાકીય વિકાસને બદલે રાજકીય રીતે યોગ્ય ઝડપી સુધારાને બદલે તેને આર્થિક પ્રવૃત્તિના વાઇબ્રન્ટ હબમાં ફેરવી દીધું છે.
વડાપ્રધાનએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે દેશના સામાજિક માળખાને મજબૂત કરવા માટે ભારતના ભૌતિક માળખાકીય માળખાની મજબૂતતા પણ એટલી જ મહત્વપૂર્ણ છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે એક મજબૂત સામાજિક માળખાકીય સુવિધા વધુ પ્રતિભાશાળી અને કુશળ યુવાનો તરફ દોરી જશે જેઓ રાષ્ટ્રની સેવા કરવા માટે આગળ આવશે. વડાપ્રધાનએ આ ધ્યેયને સિદ્ધ કરવા માટે કૌશલ્ય વિકાસ, પ્રોજેક્ટ મેનેજમેન્ટ, નાણાકીય કૌશલ્ય અને સાહસિકતાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે કૌશલ્યની આગાહી માટે એક મિકેનિઝમ વિકસાવવાની જરૂરિયાતને પણ સંબોધિત કરી જે દેશના માનવ સંસાધન પૂલને લાભ આપતા વિવિધ ક્ષેત્રોના નાના અને મોટા ઉદ્યોગોને મદદ કરશે. તેમણે સરકારોના વિવિધ મંત્રાલયોને આ દિશામાં ઝડપી ગતિએ કામ કરવા પણ વિનંતી કરી હતી.
આ વેબિનારમાં દરેક હિતધારકના સૂચનોના મહત્વની નોંધ લેતા,વડાપ્રધાનએ સ્પષ્ટ કર્યું કે તેઓ માત્ર રાષ્ટ્રના વિકાસમાં યોગદાન નથી આપી રહ્યા પરંતુ ભારતના વિકાસના એન્જિનને ગતિ પણ આપી રહ્યા છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે માળખાકીય વિકાસ હવે રેલ, માર્ગ, બંદરો અને એરપોર્ટ પૂરતો મર્યાદિત નથી પરંતુ આ વર્ષના બજેટના ભાગરૂપે, ગામડાઓમાં ખેડૂતોની ઉપજને સંગ્રહિત કરવા માટે વિશાળ પ્રોજેક્ટ હાથ ધરવામાં આવ્યા છે. તેમણે શહેરો અને ગામડાઓમાં વિકસિત થઈ રહેલા વેલનેસ સેન્ટરો, નવા રેલવે સ્ટેશનો અને દરેક પરિવારને પાકાં મકાનો આપવાના ઉદાહરણો પણ આપ્યા હતા.
સંબોધન સમાપ્ત કરતા, વડાપ્રધાનએ વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે તમામ હિતધારકોના મંતવ્યો, સૂચનો અને અનુભવો આ વર્ષના બજેટના ઝડપી અને અસરકારક અમલીકરણમાં મદદ કરશે.