પુરાણોમાં રૂદ્રાક્ષને ભગવાન શિવનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. પૌરાણિક કથા અનુસાર રુદ્રાક્ષની ઉત્પત્તિ ભગવાન શિવના આંસુમાંથી થઈ હતી. એવું માનવામાં આવે છે કે રુદ્રાક્ષ ધારણ કરવાથી વ્યક્તિની માનસિક અને શારીરિક સમસ્યાઓ દૂર થઈ જાય છે. જે ધારણ કરીને ભોલેનાથની પૂજા કરે છે તેને જીવનનું અનંત સુખ મળે છે. રુદ્રાક્ષના દરેક મુખનું અલગ-અલગ મહત્વ છે, ચાલો જાણીએ.
એક મુખી રુદ્રાક્ષ
એક મુખી તેને સાક્ષાત શિવનું સ્વરૂપ કહેવામાં આવ્યું છે. તેને ધારણ કરવાથી જીવનમાં કોઈ કમી નથી આવતી. એકમુખી રુદ્રાક્ષ દુર્લભ માનવામાં આવે છે કે તેને ધારણ કરવાથી વ્યક્તિ પ્રસિદ્ધિ મેળવે છે.
બે મુખી રુદ્રાક્ષ
પુરાણોમાં બે મુખવાળા રુદ્રાક્ષને શિવ-શક્તિનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. તેને ધારણ કરવાથી આત્મવિશ્વાસ અને માનસિક શાંતિ મળે છે અને તેને પહેરવાથી અનેક પ્રકારના પાપો દૂર થાય છે.
ત્રણ મુખી રુદ્રાક્ષ
આ રૂદ્રાક્ષમાં બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશની ત્રિવિધ શક્તિઓ છે. આ રુદ્રાક્ષ છે જે પરમ શાંતિ અને સુખ લાવે છે. તેને ધારણ કરવાથી ઘરમાં સુખ, ધન, કીર્તિ અને સૌભાગ્ય આવે છે.
ચાર મુખી રુદ્રાક્ષ
તેને બ્રહ્માનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. તે જ માણસને જીવન, કાર્ય અને મોક્ષનો હેતુ આપે છે. ચામડીના રોગો, માનસિક ક્ષમતા, એકાગ્રતા અને સર્જનાત્મકતામાં તેનો વિશેષ લાભ છે.
પાંચ મુખી રુદ્રાક્ષ
તેને રુદ્રનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ ગણાવ્યું છે. તે પર્યાપ્ત માત્રામાં ઉપલબ્ધ છે. આ રૂદ્રાક્ષનો ઉપયોગ માળા માટે થાય છે. તેને ધારણ કરવાથી મંત્ર શક્તિ અને જ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થાય છે.
છ મુખી રુદ્રાક્ષ
તેને ભગવાન કાર્તિકેયનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. તે જ્ઞાન અને આત્મવિશ્વાસ માટે વિશેષ માનવામાં આવે છે. તે જમણા હાથ પર પહેરવું જોઈએ.
સાત મુખી રુદ્રાક્ષ
આ સપ્તર્ષિઓનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. આ ધારણ કરવાથી આર્થિક સમૃદ્ધિ મળે છે. આને ધારણ કરવાથી મંત્રોના જાપનું ફળ મળે છે.
અષ્ટમુખી રુદ્રાક્ષ
આ રુદ્રાક્ષ અષ્ટભુજા ભગવાન ગણેશનું સ્વરૂપ છે જે દેવી અને દેવતાઓમાં સૌથી પહેલા પૂજવામાં આવે છે. તેને ધારણ કરવાથી દિવ્ય જ્ઞાનની પ્રાપ્તિ અને મુકદ્દમામાં સફળતા મળે છે. અષ્ટમુખી રુદ્રાક્ષ અનેક પ્રકારના શારીરિક રોગોને પણ દૂર કરે છે.