ગુજરાતમાં શાળા છોડવાનો દર છેલ્લા બે દાયકામાં 22 ટકાથી ઘટીને 1.37 ટકા થયોઃ રાષ્ટ્રપતિ
અમદાવાદઃ ભારતના રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુએ ગુજરાત યુનિવર્સિટીનું સ્ટાર્ટ-અપ પ્લેટફોર્મ ‘herSTART’ લોન્ચ કર્યું હતું. તેમણે શિક્ષણ અને આદિજાતિ વિકાસને લગતી ગુજરાત સરકારની વિવિધ યોજનાઓ માટે ગુજરાત યુનિવર્સિટીમાંથી વર્ચ્યુઅલ રીતે ઉદ્ઘાટન / શિલાન્યાસ પણ કર્યો હતો.
આ પ્રસંગે રાષ્ટ્રપતિએ જણાવ્યું હતું કે ગુજરાત યુનિવર્સિટી માટે એ ગૌરવની વાત છે કે માત્ર વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી જ નહીં પરંતુ ભારતના અવકાશ કાર્યક્રમના જનક ડૉ. વિક્રમ સારાભાઈ; ISRO ના ભૂતપૂર્વ અધ્યક્ષ, ડૉ. કે. કસ્તુરીરંગન; અને કેન્દ્રીય ગૃહ પ્રધાન, અમિત શાહ આ યુનિવર્સિટીના ભૂતપૂર્વ વિદ્યાર્થીઓ છે. રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે, જે સંસ્થામાં ડૉ. વિક્રમ સારાભાઈ જેવા ભૂતપૂર્વ વિદ્યાર્થીઓ હોય, તે વિજ્ઞાન, સંશોધન અને નવીનતામાં અગ્રેસર હોય તે સ્વાભાવિક છે. ગુજરાત યુનિવર્સિટીના કેમ્પસમાં 450થી વધુ સ્ટાર્ટ-અપ્સ કાર્યરત છે અને આ યુનિવર્સિટી દ્વારા 125 થી વધુ મહિલાઓની આગેવાની હેઠળના સ્ટાર્ટ-અપ્સને સક્રિયપણે સમર્થન આપવામાં આવી રહ્યું છે. તેમજ આ પહેલ સાથે લગભગ 15,000 મહિલા સાહસિકો ઓનલાઈન અથવા ઓફલાઈન સંકળાયેલી છે.
તેમણે કહ્યું કે આવી સ્ટાર્ટ-અપ મૈત્રીપૂર્ણ યુનિવર્સિટીમાં મહિલા ઉદ્યોગ સાહસિકોને સમર્પિત સ્ટાર્ટ-અપ પ્લેટફોર્મનું ઉદ્ઘાટન કરીને તેઓ ખુશ છે. તેમણે વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે આ પ્લેટફોર્મ માત્ર મહિલા સાહસિકોના ઈનોવેશન અને સ્ટાર્ટ-અપ પ્રયાસોને વેગ આપશે એટલું જ નહીં પરંતુ મહિલા સાહસિકોને વિવિધ સરકારી અને ખાનગી સાહસો સાથે જોડવામાં અસરકારક પ્લેટફોર્મ સાબિત થશે.
રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે, તેઓ ગુજરાતમાં શિક્ષણ, ખાસ કરીને કન્યાઓ અને આદિજાતિ શિક્ષણ સાથે સંબંધિત સૈનિક શાળા, કન્યા સાક્ષરતા નિવાસી શાળા અને એકલવ્ય મોડેલ રેસિડેન્શિયલ સ્કૂલ જેવા પ્રોજેક્ટ્સનું ઉદ્ઘાટન કરીને તેઓ ખુશ છે કારણ કે વિજ્ઞાન, સંશોધન અને ઈનોવેશનમાં ભારતની સ્થિતિને વધુ મજબૂત કરવા માટેનો પાયો શાળા શિક્ષણ દ્વારા બનાવવામાં આવશે.
રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે ગુજરાતે અન્ય ક્ષેત્રોની સાથે શિક્ષણ ક્ષેત્રે પણ નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરી છે. રાજ્યમાં શાળા છોડવાનો દર છેલ્લા બે દાયકામાં 22 ટકાથી ઘટીને 1.37 ટકા થયો છે. શિક્ષક-વિદ્યાર્થીનો ગુણોત્તર પણ 40 થી વધીને 26 થયો છે. આજે, ‘વિદ્યા સમીક્ષા કેન્દ્ર’ દ્વારા, લગભગ 55,000 શાળાઓમાં વિદ્યાર્થીઓ અને શિક્ષકોનું વાસ્તવિક-સમયનું મોનિટરિંગ કરવામાં આવી રહ્યું છે, જેના પરિણામે વિદ્યાર્થીઓના ભણતરના પરિણામમાં વધારો થઈ રહ્યો છે. તેણીએ નોંધ્યું હતું કે ‘મિશન સ્કૂલ ઓફ એક્સેલન્સ’ હેઠળ, આગામી પાંચ વર્ષમાં રાજ્યની લગભગ 20,000 શાળાઓના ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને અપગ્રેડ કરવાનો લક્ષ્યાંક નક્કી કરવામાં આવ્યો છે.
રાષ્ટ્રપતિએ નોંધ્યું હતું કે ગુજરાતે ઉચ્ચ શિક્ષણ ક્ષેત્રે પણ નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરી છે. જ્યારે 2001-02માં રાજ્યમાં કોલેજોની સંખ્યા 775 હતી, 2020-21માં આ સંખ્યા વધીને 3,100થી વધુ થઈ ગઈ છે. ઉચ્ચ શિક્ષણના મૂલ્યાંકન માટે આ રાજ્યમાં ભારતનો પ્રથમ શિક્ષણ ગુણવત્તા અને દેખરેખ સેલ ‘ગરિમા સેલ’ની સ્થાપના કરવામાં આવી છે. તેમણે કહ્યું કે ‘વન બંધુ-કલ્યાણ યોજના’ના અસરકારક અમલીકરણથી આદિવાસી સમાજમાં સાક્ષરતા દરમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. આ યોજનાએ આદિવાસી વિદ્યાર્થીઓમાં શાળા છોડવાના દરમાં પણ સુધારો કર્યો છે.
રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે, ગુજરાત વિકાસના અનેક માપદંડો પર છેલ્લા બે દાયકામાં અગ્રેસર રહ્યું છે. તેણે ઉદ્યોગ, નવીનતા અને ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના સમાવેશી વિકાસમાં ઘણા માપદંડો રજૂ કર્યા છે.
રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે દરેક રાજ્ય પાસે વિકાસનું પોતાનું મોડલ છે જે રાજ્યના સંસાધનો અને જરૂરિયાતો દ્વારા નક્કી કરવામાં આવે છે. પરંતુ ગુજરાતે જે રીતે સર્વાંગી વિકાસ કર્યો છે, તેણે અન્ય રાજ્યોને સર્વસમાવેશક વિકાસનો માર્ગ બતાવ્યો છે. તેમણે વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો કે જો તમામ રાજ્યો એકબીજા પાસેથી શીખીને અને તેમના સફળ મોડલને અપનાવીને આગળ વધે તો ભારત અમૃત-કાળ દરમિયાન એક વિકસિત દેશ તરીકે તેનું સ્થાન સુરક્ષિત કરશે.
