કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી અને સહકારિતા મંત્રી અમિત શાહે આજે નવી દિલ્હીમાં ભારતીય પોલીસ સેવા (આઈપીએસ)ની 2023 બેચ (76 આરઆર)ના પ્રોબેશનર્સ સાથે વાતચીત કરી હતી. આ વાતચીત દરમિયાન તાલીમાર્થી આઈપીએસ અધિકારીઓએ કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી સાથે તાલીમ સાથે સંબંધિત પોતાનાં અનુભવો વહેંચ્યાં હતાં. આ પ્રસંગે કેન્દ્રીય ગૃહ સચિવ, ઇન્ટેલિજન્સ બ્યુરો (આઇબી)ના ડિરેક્ટર અને સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ નેશનલ પોલીસ એકેડેમી (એસવીપીએએનપીએ)ના ડિરેક્ટર સહિત અનેક મહાનુભાવો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.
આ વાતચીત દરમિયાન કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અને સહકારિતા મંત્રીએ કહ્યું કે, વર્ષ 2047માં પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીનું વિકસિત ભારત આતંક મુક્ત અને નશામુક્ત દેશ હશે, જેની પાસે આંતરિક સુરક્ષા હશે અને તે માનવ અધિકારોનું રક્ષણ અને નાગરિકોના અધિકારોનું રક્ષણ સુનિશ્ચિત કરશે. અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, તાલીમાર્થી આઈપીએસ અધિકારીઓએ તેઓ જે સમયે આઈપીએસ અધિકારી બન્યા છે તેના પર ચિંતન કરવું જોઈએ અને ચિંતન કરવું જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે તાલીમાર્થી અધિકારીઓએ વિચારવું જોઈએ કારણ કે આ વખતે જે બેચ આઈપીએસ અધિકારી તરીકે ઉભરી આવશે તેની અગાઉની 75 બેચ કરતા મોટી જવાબદારી રહેશે. શાહે ઉમેર્યું હતું કે, તાલીમાર્થી અધિકારીઓએ ચિંતન કરવું જોઈએ, કારણ કે તે સંપૂર્ણપણે તેમના પર અને તેમની પછી આવતી ટુકડીઓ પર નિર્ભર છે કે આપણો દેશ સ્કેલ બદલશે અને આગામી પેઢીની પોલીસિંગમાં પ્રવેશ કરશે કે નહીં.
અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, દેશના ગૃહમંત્રી તરીકે તેઓ ચોક્કસપણે કહી શકે છે કે હવે આપણી સરહદો અને આપણી સેનાનું અપમાન કરવાની હિંમત કોઈનામાં નથી. તેમણે કહ્યું કે અમે અમારી સરહદોને કડક સુરક્ષા પૂરી પાડવા માટે ઘણું કર્યું છે અને બાકીનું કામ કરવામાં આવી રહ્યું છે. શાહે ઉમેર્યું હતું કે, અગાઉ જમ્મુ અને કાશ્મીર, પૂર્વોત્તર અને ડાબેરી ઉગ્રવાદથી અસરગ્રસ્ત વિસ્તારો ત્રણ ઘા હતાં, પણ હવે અમે આ ત્રણ સ્થળોએ હિંસામાં 70 ટકાનો ઘટાડો કરવામાં સફળ થયા છીએ. તેમણે કહ્યું કે આજે આ ત્રણ હૉટસ્પૉટમાં ભારતીય એજન્સીઓનું સંપૂર્ણ પ્રભુત્વ છે. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, હવે લોકશાહી પ્રક્રિયા મારફતે પરિવર્તનની માગણીઓ અને આકાંક્ષા બંને કરવાની સંસ્કૃતિ તળિયે પહોંચી છે, જેના કારણે અગાઉ જોવા મળતા મોટા વિરોધોનો હવે અંત આવ્યો છે.
કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અને સહકારિતા મંત્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, હવે સમય આવી ગયો છે કે આપણા નાગરિકોના મૂળભૂત અધિકારોના રક્ષણ માટે પોલીસ તંત્ર આગળ આવે, દેશની સરહદોની અંદર થતા ગુનાઓને ઓછામાં ઓછા થાય તે માટે પોલીસ તંત્રએ સતર્ક રહેવું જોઈએ અને હવે સમય આવી ગયો છે કે આપણે ઓછામાં ઓછા સમયમાં નાગરિકને ન્યાય આપી શકીએ.
અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, અત્યારે ક્રાઇમ એન્ડ ક્રિમિનલ ટ્રેકિંગ નેટવર્ક એન્ડ સિસ્ટમ્સ (સીસીટીએનએસ)નાં માધ્યમથી દેશનાં 99 ટકા પોલીસ સ્ટેશનો ઓનલાઇન બન્યાં છે, ઓનલાઇન ડેટા જનરેટ થયા છે અને ત્રણ નવા કાયદા મારફતે ઘણી જોગવાઈઓમાં ધરમૂળથી ફેરફારો કરવામાં આવ્યા છે. નવા કાયદાઓમાં, સમયસર ન્યાય, પ્રતીતિના પુરાવામાં વધારો અને તકનીકીના મહત્તમ ઉપયોગ પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે. કારણ કે અમે વૈજ્ઞાનિક પુરાવાઓને ફરજિયાત બનાવ્યા છે, તેથી ફરિયાદી પક્ષે એકથી વધુ સાક્ષીઓ રજૂ કરવાની જરૂર નથી, અને હવે વૈજ્ઞાનિક પુરાવાના આધારે અપરાધ સાબિત થઈ શકે છે.
કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અને સહકારિતા મંત્રીએ કહ્યું કે નવા કાયદાઓમાં ન્યાયિક પ્રક્રિયાને સમયબદ્ધ બનાવવામાં આવી છે. 5 વર્ષમાં દેશભરના દરેક પોલીસ સ્ટેશનમાં નવા કાયદાઓનો સંપૂર્ણ અમલ કરવામાં આવશે, જેમાં ટેકનોલોજીની સ્થાપના, સોફ્ટવેરનો વિકાસ અને તાલીમનો સમાવેશ થાય છે. ત્યાર બાદ એફઆઇઆર નોંધાયા બાદ 3 વર્ષની અંદર ન્યાયની પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરવામાં આવશે. શાહે જણાવ્યું હતું કે, નવા કાયદાઓમાં અત્યાધુનિક ટેકનોલોજીનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે અને આ કાયદાઓ આગામી 100 વર્ષમાં ટેકનોલોજીમાં થનારા ફેરફારોને ધ્યાનમાં રાખીને બનાવવામાં આવ્યા છે. ઈ-સમન્સનું ઉદાહરણ આપતા તેમણે કહ્યું કે, તેમાં આવનારા 100 વર્ષોની ટેકનોલોજીને સામેલ કરવાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. ડાયરેકટર ઓફ પ્રોસીકયુશન અને ફોરેન્સીક સાયન્સ લેબ (એફએસએલ) માટે જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. કોઈ પણ વ્યક્તિ કોઈની તરફેણ કરી શકે નહીં કારણ કે જો કોઈ અધિકારી તેની ફરજો સાથે સમાધાન કરે, વૈજ્ઞાનિક પુરાવાઓને કારણે, તે કોર્ટની સામે કંઈ પણ કરી શકશે નહીં. એફએસએલ રિપોર્ટ સીધો કોર્ટમાં જશે અને તેની કોપી પણ પોલીસમાંથી આવશે.
અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, અમે ત્રણ નવા કાયદાઓમાં નાગરિકોના અધિકારો પણ સુરક્ષિત કર્યા છે. પોલીસ કસ્ટડીમાં રહેલા લોકોની સંખ્યા ઓનલાઇન જાહેર કરવાની રહેશે. ચાર્જશીટ ૯૦ દિવસની અંદર દાખલ કરવાની રહેશે અને શોધ અને જપ્તીની વીડિયોગ્રાફી કરવાની રહેશે. નેશનલ ઓટોમેટેડ ફિંગરપ્રિન્ટ આઇડેન્ટિફિકેશન સિસ્ટમ (NAFIS)ના ફિંગરપ્રિન્ટ ડેટાની સાથે આતંકવાદ અને નાર્કોટિક્સ અંગેના ડેટા અલગથી તૈયાર કરવામાં આવ્યા છે. નેશનલ ક્રાઇમ રેકોર્ડ બ્યૂરો (એનસીઆરબી) પણ તમામ સીસીટીએનએસ ડેટાનું સંચાલન અલગ રીતે કરી રહ્યું છે. રાષ્ટ્રીય સ્તરે ડેટા બેંક બનાવવાનું કામ ઘણા ડેટા સાથે કરવામાં આવ્યું છે. તેમણે કહ્યું કે હવે ગૃહ મંત્રાલયની ટીમ આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સનો ઉપયોગ કરીને સોફ્ટવેર બનાવીને તમારા કામને સરળ બનાવવા માટે પણ કામ કરી રહી છે જે વિશ્લેષણમાં મદદ કરશે.
કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અને સહકારિતા મંત્રીએ કહ્યું કે, દેશની સુરક્ષાનો અર્થ માત્ર સરહદની સુરક્ષા નથી. દેશ તેના નાગરિકોનો બનેલો છે. નાગરિકની સુરક્ષા એ રાષ્ટ્રની સુરક્ષાનો આધાર છે. તેમણે કહ્યું કે, જ્યારે તેઓ સુરક્ષાની વાત કરે છે, ત્યારે તે જીવન-માલની સુરક્ષા સુધી સીમિત નથી, પરંતુ આપણા બંધારણ દ્વારા નાગરિકોને આપવામાં આવેલા અધિકારોની સુરક્ષા પણ તેના હેઠળ આવે છે. દેશના પ્રધાનમંત્રીને પણ જે અધિકાર મળે છે તે જ રીતે સૌથી ગરીબ વ્યક્તિને બંધારણે સમાન અધિકાર આપ્યા છે અને પોલીસ અધિકારીઓની ઘણી જવાબદારી છે કે તેઓ પોતાના અધિકારોનું રક્ષણ કરે.
અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, 75 વર્ષ પછી હવે સમય આવી ગયો છે કે આપણે આપણાં મુખ્ય કાર્યો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીએ. હવે સમય આવી ગયો છે કે નાગરિકોના અધિકારોનું રક્ષણ કરવામાં આવે અને તેમની સામે થતા અત્યાચારને રોકવાના પ્રયાસો કરવામાં આવે. કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ કહ્યું કે, ગરીબો, બાળકો અને મહિલાઓના અધિકારોનું રક્ષણ કરવું ખૂબ જ મહત્વ ધરાવે છે.