નવી દિલ્હીઃ લોકસભામાં જાહેરાત કરતા કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી અમિત શાહે કહ્યું કે રાજદ્રોહ કાયદો નાબૂદ કરવામાં આવી રહ્યો છે, આ અંગે સરકાર દ્વારા પ્રસ્તાવ રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. છેલ્લા ઘણા દાયકાઓથી ચાલી રહેલા આ કાયદાને લઈને ઘણો વિવાદ થયો હતો, ઘણા વિરોધ પક્ષોએ તેને નાબૂદ કરવાની માંગ કરી હતી અને તેના દુરુપયોગનો આરોપ લગાવ્યો હતો.
કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રીએ કહ્યું કે, જે ત્રણ બિલ એક સાથે લાવ્યા છીએ, તે ત્રણ બિલ ફોજદારી કાયદાની પ્રક્રિયા, ફોજદારી ન્યાય પ્રણાલીમાં સુધારો કરવા જઈ રહ્યા છે. પ્રથમ ભારતીય દંડ સંહિતા છે જે 1860 માં બનાવવામાં આવી હતી, બીજી ક્રિમિનલ પ્રોસિજર કોડ છે જે 1898 માં બનાવવામાં આવી હતી અને ત્રીજો ભારતીય પુરાવા કાયદો છે જે 1872 માં બ્રિટિશ સંસદ દ્વારા પસાર કરવામાં આવ્યો હતો. આજે આ ત્રણને નાબૂદ કરીને ત્રણ નવા કાયદા બનાવવા આવ્યા છીએ. આ દરમિયાન, કેન્દ્રીય ગૃહ પ્રધાને કહ્યું કે હવે ભારતીય દંડ સંહિતા ભારતીય ન્યાય સંહિતા દ્વારા બદલવામાં આવશે, જ્યારે ભારતીય નાગરિક સુરક્ષા સંહિતા CrPC દ્વારા બદલવામાં આવશે. એ જ રીતે એવિડન્સ એક્ટનું નામ હવે ભારતીય પુરાવા અધિનિયમમાં બદલીને રાજદ્રોહના કાયદાને નાબૂદ કરવાની દરખાસ્ત કરવામાં આવી છે.
ગૃહમંત્રી શાહે કહ્યું કે, આ કાયદા બ્રિટિશ શાસનને મજબૂત કરવા માટે બનાવવામાં આવ્યા હતા, જેનો હેતુ ન્યાય આપવાનો નહીં પણ સજા આપવાનો હતો. આ ત્રણ કાયદાઓને બદલીને જે નવા કાયદાઓ બનાવવામાં આવશે તેનો આત્મા ભારતના નાગરિકોને બંધારણ હેઠળ મળેલા અધિકારોનું રક્ષણ કરવાનો છે… આ કાયદાઓનો હેતુ સજા કરવાનો નહીં, પરંતુ બધાને ન્યાય આપવાનો હશે. હવે આ ત્રણ કાયદા ભારતીય આત્મા સાથે લાગુ કરવામાં આવશે.
ગૃહમંત્રીએ કહ્યું કે આ કાયદાઓને સ્ટેન્ડિંગ કમિટીમાં મોકલવાનો છું, તેથી હું તેના પર વધુ બોલીશ નહીં. તેમણે કહ્યું કે, આ કાયદાઓની પ્રાથમિકતા અલગ હતી. મહિલાઓ સાથે દુર્વ્યવહારથી મોટો કોઈ ગુનો ન હોઈ શકે. તેને 302 નંબર પર સ્થાન આપવામાં આવ્યું હતું, તે પહેલા રાજદ્રોહ, તિજોરીની લૂંટ, સરકારના અધિકારી પર હુમલો થયો હતો. અમે આ અભિગમ બદલી રહ્યા છીએ. આમાં પહેલું પ્રકરણ મહિલાઓ અને બાળકો સામેના ગુનાઓ વિશે હશે, બીજું પ્રકરણ હત્યા અને માનવ શરીર સાથે થતા ગુનાઓ વિશે હશે.
અમિત શાહે વધુમાં કહ્યું કે, ચાર વર્ષથી આ અંગે ઘણી ચર્ચા થઈ રહી છે. આ અંગે ચર્ચા કરવા માટે અમે 158 બેઠકો યોજી છે. ભારતીય નાગરિક સંરક્ષણ સંહિતા, જે CrPCનું સ્થાન લેશે, તેમાં હવે 533 વિભાગો હશે, 160 વિભાગો બદલવામાં આવ્યા છે, 9 નવા વિભાગો ઉમેરવામાં આવ્યા છે અને 9 કલમો રદ કરવામાં આવી છે. ભારતીય ન્યાયિક સંહિતા જે IPCનું સ્થાન લેશે, અગાઉ 511 કલમો હતી, તેને 356 કલમો દ્વારા બદલવામાં આવશે, 175 કલમો બદલવામાં આવી છે, 8 કલમોમાં સુધારો કરવામાં આવ્યો છે અને 22 કલમો રદ કરવામાં આવી છે. ભારતીય પુરાવા અધિનિયમ, જે પુરાવા અધિનિયમનું સ્થાન લેશે, તેમાં 170 કલમો હશે, અગાઉ 167 હતી, 23 કલમો બદલવામાં આવી છે, એક નવી કલમ ઉમેરવામાં આવી છે અને પાંચ કલમો રદ કરવામાં આવી છે.