નવી દિલ્હીઃ આત્મનિર્ભર ભારતના સૂત્રને હવે બળ મળતું જણાય છે. આ ક્રમમાં, ભારતીય સંરક્ષણ પ્રણાલીએ મોટા પ્રમાણમાં સંરક્ષણ પ્રણાલીની નિકાસ કરી છે. તેમજ છેલ્લા ઘણા વર્ષોના રેકોર્ડ પણ તોડ્યા છે. આ સાથે મેક ઈન ઈન્ડિયા મેક ફોર ધ વર્લ્ડનું સૂત્ર પણ મજબૂત થતું જોવા મળી રહ્યું છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ભારતની સંરક્ષણ પ્રણાલી ખૂબ જ મજબૂત બની છે અને ભારતની સરહદોની સુરક્ષા ખૂબ જ ઝડપી ગતિએ મજબૂત થવા તરફ આગળ વધી છે. સેના પણ આધુનિક બની છે અને આધુનિક શસ્ત્રો પણ સેના પાસે ઉપલબ્ધ થયા છે. આ કારણોસર, ભારતની લશ્કરી વ્યવસ્થા વિશ્વની ચોથી સૌથી મજબૂત લશ્કરી વ્યવસ્થા છે.
વિશ્વમાં અમેરિકન આર્મી પ્રથમ, રશિયા બીજા, ચીન ત્રીજા અને ભારતીય સેના વિશ્વમાં ચોથા ક્રમે છે. ભારતીય સંરક્ષણ પ્રણાલીની નિકાસ બહુપક્ષીય પ્રક્રિયા છે. જેણે ભારતને એક મહત્વપૂર્ણ સંરક્ષણ ઉત્પાદક રાષ્ટ્ર બનાવ્યું છે. ભારતીય સંરક્ષણ પ્રણાલીઓએ આંતરરાષ્ટ્રીય બજારોમાં સફળતાપૂર્વક તેની શ્રેષ્ઠ સંરક્ષણ પ્રણાલીઓનું પ્રદર્શન કર્યું છે અને સમગ્ર વિશ્વમાં તેની પ્રતિષ્ઠા સ્થાપિત કરી છે. ભારતીય સંરક્ષણ ઉત્પાદન ઉદ્યોગ એક વિશાળ ક્ષેત્ર છે જે વિવિધ આયાતકારોને આકર્ષે છે. ભારતીય સંરક્ષણ પ્રણાલીની એક મહત્વપૂર્ણ ક્ષમતા તેની નૈતિકતા છે, જેના કારણે તે રોકાણકારોને પણ આકર્ષે છે. ભારતની સૈન્ય વ્યવસ્થાને મજબૂત કરવા માટે સરકારી સ્તરેથી સતત ઘણા પ્રયત્નો કરવામાં આવી રહ્યા છે. તાજેતરમાં પંજાબની સરહદ પર મોટા ડ્રોન તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે.
સંરક્ષણ મંત્રાલય અને સંરક્ષણ ઉત્પાદન વિભાગ દ્વારા આત્મનિર્ભર ભારત અભિયાન હેઠળ ભારતીય સંરક્ષણ નિકાસ દ્વારા રૂ. 21,000 કરોડની સંરક્ષણ પ્રણાલીઓની નિકાસ કરવામાં આવી છે. માહિતી અનુસાર, 2020-21માં 8434 કરોડ રૂપિયા, 2021-22માં 12814 કરોડ રૂપિયા, 2022-23માં 15918 કરોડ રૂપિયા અને 2023-24માં 2183 કરોડ રૂપિયાની ડિફેન્સ સિસ્ટમ્સની નિકાસ કરવામાં આવી છે. અગાઉ ભારત મોટા પ્રમાણમાં સંરક્ષણ પ્રણાલીની આયાત કરતું હતું પરંતુ હવે ભારત નિકાસકાર બની ગયું છે. તેની પાછળ ભારતીય સંરક્ષણ પ્રણાલીના આધુનિકીકરણની સાથે કંપનીઓના રોકાણની સાથે આત્મનિર્ભર ભારતને મજબૂત રીતે આગળ વધારવા માટે કામ કરવામાં આવી રહ્યું છે. ભારતની સૈન્ય પ્રણાલીના અપગ્રેડેશનની સાથે સાથે સંરક્ષણ પ્રણાલીની નિકાસ અને ઉત્પાદનમાં પણ ઘણી ગતિવિધિઓ થઈ છે. આવનારા સમયમાં ભારત વધુ સારું કામ કરે તે માટે તૈયારીઓ પૂરજોશમાં ચાલી રહી છે. ઘણા દેશો સાથે સૈન્ય અભ્યાસ કરીને ભારતીય સેના પોતાને સક્ષમ બનાવી રહી છે કે કેવી રીતે યુદ્ધની પરિસ્થિતિનો સામનો કરવો.