નવી દિલ્હીઃ કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા આપવામાં આવેલી માહિતી અનુસાર, દેશમાં અત્યાર સુધીમાં 40 કરોડથી વધુ સોનાના આભૂષણો હોલમાર્ક કરવામાં આવ્યા છે. આ સાથે દરરોજ 4 લાખથી વધુ સોનાના દાગીનાનું હોલમાર્કિંગ કરવામાં આવી રહ્યું છે. ભારતીય માનક બ્યુરો (BIS) દ્વારા 5 નવેમ્બરથી શરૂ કરવામાં આવેલા ફરજિયાત હોલમાર્કિંગના ચોથા તબક્કા હેઠળ 18 વધારાના જિલ્લાઓમાં હોલમાર્કિંગ કેન્દ્રો સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા છે.
ગ્રાહક બાબતોના મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, ફરજિયાત હોલમાર્કિંગના ચોથા તબક્કામાં જિલ્લાઓની કુલ સંખ્યા હવે 361 પર પહોંચી ગઈ છે. ફરજિયાત હોલમાર્કિંગની રજૂઆતથી, નોંધાયેલા જ્વેલર્સની સંખ્યા 34,647 થી વધીને 1,94,039 થઈ છે, જે પાંચ ગણા કરતાં વધુની પ્રભાવશાળી વૃદ્ધિ દર્શાવે છે. મંત્રાલયે માહિતી આપી હતી કે એસે એન્ડ હોલમાર્કિંગ સેન્ટર (AHC) ની સંખ્યા 945 થી વધીને 1,622 થઈ ગઈ છે. હોલમાર્કિંગ HUID (હોલમાર્ક યુનિક આઇડેન્ટિફિકેશન) સાથે કરવામાં આવે છે, જે બજારમાં ગ્રાહકો માટે વધુ વિશ્વાસ અને પારદર્શિતા સુનિશ્ચિત કરે છે.
BIS એ અગાઉ ફરજિયાત હોલમાર્કિંગનો પ્રથમ તબક્કો અમલમાં મૂક્યો હતો, જે 23 જૂન, 2021ના રોજ શરૂ કરવામાં આવ્યો હતો. આ તબક્કામાં 256 જિલ્લાઓને આવરી લેવામાં આવ્યા હતા જ્યારે બીજા તબક્કામાં, 4 એપ્રિલ, 2022થી શરૂ થતાં, વધુ 32 જિલ્લાઓનો ઉમેરો થયો હતો. આ પછી ત્રીજો તબક્કો આવ્યો જે 6 સપ્ટેમ્બર, 2023 થી અમલમાં આવ્યો અને તેમાં 55 નવા જિલ્લાઓનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો. મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે, “તે એક મોટી સિદ્ધિ છે કે ભારત સરકાર દ્વારા સક્રિય પગલા તરીકે દરરોજ 4 લાખથી વધુ સોનાની વસ્તુઓને HUID નંબર સાથે હોલમાર્ક કરવામાં આવે છે.”
HUID નંબર ધરાવતી હોલમાર્કવાળી સોનાની જ્વેલરી BISની અધિકૃત મોબાઇલ એપ્લિકેશનમાં ઓળખી શકાય છે. એપ જ્વેલરીની અધિકૃતતા ચકાસવાની સુવિધા પૂરી પાડે છે. જો ગ્રાહક પાસે સોનાની વસ્તુનું HUID છે, જેમાંથી તે એપ પર તમામ પ્રકારની માહિતી મેળવી શકે છે. એપ પર સોનાની જ્વેલરી સંબંધિત માહિતી જેમ કે જ્વેલર્સનો નોંધણી નંબર, AHC વિગતો (AHC ઓળખ નંબર અને સરનામું, લેખનો પ્રકાર જેમ કે વીંટી, હાર, સિક્કા વગેરે), હોલમાર્કિંગની તારીખ અને ધાતુની શુદ્ધતા (સોનું, ચાંદી, વગેરે) મળી શકે છે.
મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, BIS કેર એપ ગ્રાહકોને ઉત્પાદનની ગુણવત્તા, BIS ગુણવત્તા ગુણનો દુરુપયોગ અને ભ્રામક જાહેરાતો અંગે ફરિયાદો નોંધાવવા માટે પણ સુવિધા આપે છે.