નવી દિલ્હીઃ બોઇંગનું સ્ટારલાઇનર અવકાશયાન સુરક્ષિત રીતે ઉતરી ગયું છે. આ અવકાશયાન સુનીતા વિલિયમ્સ અને બૂચ વિલ્મોર સાથે સ્પેસ સ્ટેશન પર ગયું હતું, પરંતુ ટેકનિકલ ખામીને કારણે તે સમયસર પરત ન આવ્યું. જો કે, સલામતીને ધ્યાનમાં રાખીને, નાસાએ તેને ક્રૂ વિના પરત કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો.
સુનિતા વિલિયમ્સ અને બૂચ વિલ્મોરને અવકાશ સ્ટેશન પર લઈ જનાર સ્ટારલાઈનર અવકાશયાન પૃથ્વી પર પરત ફર્યું છે. સ્ટારલાઈનર અવકાશયાન ભારતીય સમય અનુસાર સવારે 9:30 વાગ્યે ન્યૂ મેક્સિકોના વ્હાઇટ સેન્ડ સ્પેસ હાર્બર પર ઉતર્યું હતું. જો કે આ સ્પેસક્રાફ્ટ દ્વારા સ્પેસ સ્ટેશન પર પહોંચેલા સુનિતા વિલિયમ્સ અને બૂચ વિલ્મોરે હવે ત્યાં જ રોકાવું પડશે, બંને અવકાશયાત્રીઓ નાસાના ક્રૂ 9 મિશનનો ભાગ છે અને સ્પેસએક્સના ડ્રેગન કેપ્સ્યુલ દ્વારા ફેબ્રુઆરી 2025 સુધીમાં પૃથ્વી પર પાછા ફરશે.
5 જૂનના રોજ, જ્યારે સ્ટારલાઈનર બંને અવકાશયાત્રીઓ સાથે સ્પેસ સ્ટેશન પર પહોંચ્યું હતું, ત્યારે તકનીકી ખામીને કારણે તે સમયસર પરત ફરી શક્યું ન હતું. નાસા, બોઇંગ સાથે મળીને, સ્ટારલાઇનર બનવનાર કંપનીએ નક્કી કર્યું કે તેઓ સ્ટારલાઇનરમાંથી સુનિતા વિલિયમ્સ અને બૂચ વિલ્મોરને પાછા નહીં લાવશે. જોકે બોઇંગને વિશ્વાસ હતો કે તેનું અવકાશયાન સુરક્ષિત રીતે પરત ફરવા સક્ષમ છે, પરંતુ નાસાએ તેના દ્વારા અવકાશયાત્રીઓનું પરત ફરવું ‘જોખમી’ ગણાવ્યું હતું. અંતે, 3 મહિના પછી, બોઇંગનું સ્ટારલાઇનર પૃથ્વી પર સુરક્ષિત રીતે ઉતરવામાં સફળ રહ્યું.
નાસાના જણાવ્યા અનુસાર, સ્ટારલાઇનર ભારતીય સમય અનુસાર સવારે 3:30 વાગ્યે સ્પેસ સ્ટેશનથી અલગ થયું અને સવારે 9:32 વાગ્યે અમેરિકાના ન્યૂ મેક્સિકોમાં વ્હાઇટ સેન્ડ સ્પેસ હાર્બર પર ઉતર્યું. આ રણ વિસ્તાર છે. સ્ટારલાઈનરના લેન્ડિંગના વીડિયોમાં સ્પષ્ટપણે જોઈ શકાય છે કે લેન્ડિંગ પહેલા સ્પેસક્રાફ્ટના 3 પેરાશૂટ ખુલ્યા અને તે પૃથ્વી પર સુરક્ષિત રીતે ઉતરવામાં સફળ રહ્યું.
સ્ટારલાઈનર 5 જૂને સુનીતા વિલિયમ્સ અને બૂચ વિલ્મોર સાથે ઈન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન ગઈ હતી અને બંને અવકાશયાત્રીઓ 13 જૂને પાછા ફરવાના હતા. સ્ટારલાઈનરની આ પ્રથમ ટેસ્ટ ફ્લાઈટ હતી, પરંતુ થ્રસ્ટર ફેલ્યોર અને હિલીયમ લીકેજને કારણે તે સમયસર પરત ફરી શકી ન હતી. 8 દિવસના ટેસ્ટ મિશન પર અવકાશમાં ગયેલા વિલિયમ્સ અને વિલ્મોરે પાછા ફરવા માટે લાંબો સમય રાહ જોવી પડશે. નાસાએ બંને અવકાશયાત્રીઓને તેના ક્રૂ 9 મિશનનો ભાગ બનાવ્યા છે. જેના કારણે હવે બંને ફેબ્રુઆરી 2025 સુધીમાં પરત ફરશે.
નાસા ક્રૂ 9 મિશન દ્વારા પહેલા 4 અવકાશયાત્રીઓને લોન્ચ કરવા જઈ રહ્યું હતું, પરંતુ થોડા દિવસો પહેલા, આમાં ફેરફાર વિશે માહિતી આપતા નાસાએ જણાવ્યું હતું કે સ્પેસએક્સના ડ્રેગન કેપ્સ્યુલથી 2 અવકાશયાત્રીઓને લોન્ચ કરવામાં આવશે અને સ્પેસ સ્ટેશન પર હાજર સુનીતા વિલિયમ્સ. અને બુચ વિલ્મોર તેનો એક ભાગ હશે. નાસાનું ક્રૂ 9 મિશન આ મહિનાના અંત સુધીમાં લોન્ચ થવાનું છે.
સુનીતા વિલિયમ્સનો જન્મ વર્ષ 1965માં અમેરિકામાં થયો હતો, તેના પિતા દીપક પંડ્યા ભારતીય હતા, જેઓ 1958માં ગુજરાતમાંથી અમેરિકામાં સ્થાયી થયા હતા. વર્ષ 1998માં નાસાએ સુનિતા વિલિયમ્સને અવકાશયાત્રી તરીકે પસંદ કર્યા હતા. ત્યારથી તે ઘણી વખત સ્પેસ મિશન પર ગઈ છે.
સુનીતા વિલિયમ્સ આ પહેલા 2006 અને 2012માં અવકાશની યાત્રા કરી ચૂકી છે. નાસાના જણાવ્યા અનુસાર તેણે કુલ 322 દિવસ અંતરિક્ષમાં વિતાવ્યા છે. જો કે આ વખતે તેમનું મિશન માત્ર 8 દિવસનું હતું, પરંતુ સ્ટારલાઈનરમાં ટેકનિકલ ખામીએ તેમના 8 દિવસના મિશનને 8 મહિનામાં ફેરવી દીધું.