નવી દિલ્હીઃ કેન્દ્ર સરકારે છેલ્લાં 9 વર્ષમાં 1,94,394 મેગાવોટની ઉત્પાદન ક્ષમતાનો ઉમેરો કરીને વીજ ક્ષેત્રને વીજળીની ઉણપમાંથી ઊર્જા-પર્યાપ્તમાં પરિવર્તિત કર્યું છે. વીજ ઉત્પાદનની વર્તમાન સ્થાપિત ક્ષમતા આશરે 4,26,132 મેગાવોટ છે. ચાલુ વર્ષ 2023-24માં ઉમેરવામાં આવેલી કુલ ઉત્પાદન ક્ષમતા 9,943 મેગાવોટમાંથી 1,674 મેગાવોટ અશ્મિભૂત ઇંધણ સ્ત્રોતોમાંથી અને 8,269 બિન-અશ્મિભૂત ઇંધણ સ્ત્રોતોમાંથી છે. વર્ષ દરમિયાન 7,569 મેગાવોટ પુનઃપ્રાપ્ય ક્ષમતા (મોટી જળવિદ્યુ) ઉમેરવામાં આવી છે, જેમાં 5,531 મેગાવોટ સૌર, 1,931 મેગાવોટ પવન, 34 મેગાવોટ બાયોમાસ, 42 મેગાવોટ સ્મોલ હાઇડ્રો અને 30 મેગાવોટ લાર્જ હાઇડ્રો ઉત્પાદન ક્ષમતાનો સમાવેશ થાય છે. દરેક ગામ અને ઘરને વીજળી પહોંચાડવામાં આવી છે. ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં વીજળીની ઉપલબ્ધતા વર્ષ 2015માં 12 કલાકથી વધીને 20.6 કલાક અને શહેરી વિસ્તારોમાં 23.8 કલાક સુધી વધી છે.
ચાલુ વર્ષ 2023-24 દરમિયાન, ચાલુ વર્ષ 2023-24 દરમિયાન ટોચની માંગ 12.7 ટકા વધીને 2,43,271 મેગાવોટ થઈ છે, જે અગાઉના વર્ષના સમાન સમયગાળા દરમિયાન 2,15,888 મેગાવોટ હતી અને ઓલ ઇન્ડિયા ટોચની અછત અગાઉના વર્ષના સમાન સમયગાળા દરમિયાન 4.0% (8,657 મેગાવોટ) ના સંદર્ભમાં ઘટીને 1.4% (3,340 મેગાવોટ) થઈ ગઈ છે.
ચાલુ વર્ષ 2023-24 દરમિયાન ઊર્જાની જરૂરિયાત 8.6 ટકા વધીને 11,02,887 એમયુ થઈ છે, જે અગાઉના વર્ષના સમાન ગાળામાં 10,15,908 એમયુ હતી. ઊર્જાની ઉપલબ્ધતા પણ વર્ષ દરમિયાન 8.9 ટકા વધીને 10,99,907 એમયુ થઈ છે, જે અગાઉના વર્ષના સમાન ગાળામાં 10,10,203 એમયુ હતી. વર્ષ 2023-24 દરમિયાન પુનઃપ્રાપ્ય સ્ત્રોતો સહિત કુલ વીજ ઉત્પાદન આશરે 1176.130 બીયુ છે, જે ગયા વર્ષે સમાન ગાળામાં 1092.520 બીયુ હતું, જે 7.7 ટકાની વૃદ્ધિ દર્શાવે છે. ચાલુ વર્ષ 2023-24 દરમિયાન અખિલ ભારતીય સ્તરે ઊર્જાની અછત ઘટીને 0.3 ટકા (2,980 એમયુ) થઈ ગઈ છે, જે અગાઉના વર્ષના સમાન ગાળામાં 0.6 ટકા (5,705 એમયુ) હતી.
(Photo-File)