દિલ્હી: ગ્રાહક બાબતોના વિભાગે આ વર્ષે ઊભા કરેલા 3.00 લાખ મેટ્રિક ટનના ડુંગળીના બફરમાંથી સ્ટોક મુક્ત કરવાનું શરૂ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. વિભાગના સચિવ રોહિત કુમાર સિંઘે 10.08.2023 ના રોજ નાફેડ અને એનસીસીએફના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર્સ સાથે બેઠક કરી અને નિકાલ માટેની પદ્ધતિને આખરી ઓપ આપ્યો. રાજ્યો અથવા પ્રદેશોમાં જ્યાં છૂટક કિંમતો અખિલ ભારતીય સરેરાશથી ઉપર છે અને જ્યાં પાછલા મહિના અને વર્ષની સરખામણીમાં ભાવમાં વધારો થ્રેશોલ્ડ લેવલથી ઉપર છે ત્યાંના મુખ્ય બજારોને લક્ષ્ય બનાવીને ડુંગળીનો સ્ટોક છોડવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. ઈ-કોમર્સ પ્લેટફોર્મ પર ઈ-ઓક્શન અને છૂટક વેચાણ દ્વારા નિકાલની પણ શોધ કરવામાં આવી રહી છે. ગ્રાહકોને પોષણક્ષમ ભાવે ડુંગળી ઉપલબ્ધ કરાવવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે કિંમતો અને ઉપલબ્ધતાની સ્થિતિ સાથે નિકાલની માત્રા અને ગતિ પણ માપાંકિત કરવામાં આવશે. બજાર નિકાલ ઉપરાંત, રાજ્યોને તેમની ઉપભોક્તા સહકારી સંસ્થાઓ અને કોર્પોરેશનોના છૂટક આઉટલેટ્સ દ્વારા વેચાણ માટે રાહત દરે ઓફર કરવાનું પણ નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું.
ચાલુ વર્ષમાં, બફર માટે કુલ 3.00 લાખ મેટ્રિક ટન ડુંગળીની ખરીદી કરવામાં આવી છે, જો પરિસ્થિતિની જરૂર પડશે તો તેને વધુ વધારી શકાય છે. બે કેન્દ્રીય નોડલ એજન્સીઓ, જેમ કે, NAFED અને NCCFએ મહારાષ્ટ્ર અને મધ્યપ્રદેશમાંથી જૂન અને જુલાઈ દરમિયાન 1.50 લાખ મેટ્રિક ટન રવી ડુંગળીની ખરીદી કરી હતી. આ વર્ષે, ભાભા એટોમિક રિસર્ચ સેન્ટર (BARC) ના સહયોગથી સંગ્રહની ખોટ ઘટાડવાના ઉદ્દેશ્યથી પ્રાયોગિક ધોરણે ડુંગળીનું ઇરેડિયેશન પણ હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું. લગભગ 1,000 MT ને ઇરેડિયેટ કરવામાં આવ્યું હતું અને નિયંત્રિત વાતાવરણ સ્ટોરેજમાં સંગ્રહિત કરવામાં આવ્યું હતું.
ડુંગળીના ભાવમાં અસ્થિરતાને ચકાસવા માટે સરકાર પ્રાઈસ સ્ટેબિલાઈઝેશન ફંડ હેઠળ ડુંગળીના બફરને જાળવી રહી છે. લીન સીઝન દરમિયાન મુખ્ય વપરાશ કેન્દ્રોમાં છોડવા માટે રવિ લણણીમાંથી ડુંગળી મેળવીને વાર્ષિક બફર બનાવવામાં આવ્યા છે. છેલ્લા ચાર વર્ષમાં ડુંગળીના બફરનું કદ ત્રણ ગણું થયું છે; 2020-21માં 1.00 લાખ મેટ્રિક ટનથી 2023-24માં 3.00 લાખ મેટ્રિક ટન. ડુંગળીના બફરે ગ્રાહકોને પોષણક્ષમ ભાવે ડુંગળીની ઉપલબ્ધતા સુનિશ્ચિત કરવામાં અને ભાવ સ્થિરતા જાળવવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી છે.
