નવી દિલ્હીઃ ફાર્માસ્યુટિકલ કંપનીઓ દ્વારા ડોકટરોને આપવામાં આવતી ભેટ મફત નથી હોતી, તેમની અસર દવાના ભાવ વધારાના સ્વરૂપમાં આવે છે, જે એક ખતરનાક જાહેર દુષ્ટ વર્તુળ બનાવે છે. આ અવલોકનો કરતાં, સર્વોચ્ચ અદાલતે ફાર્મા કંપનીઓની અરજીને ફગાવી દીધી હતી કે મફત ગિફ્ટ આપવાના ખર્ચને આવકવેરા મુક્તિમાં સામેલ કરવામાં આવે.
સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે મેડિકલ પ્રેક્ટિશનરને ગિફ્ટ આપવા પર કાયદા દ્વારા પ્રતિબંધ છે. ફાર્મા કંપનીઓ આવકવેરા કાયદાની કલમ હેઠળ આના પર આવકવેરા મુક્તિનો લાભ લઈ શકતી નથી. આ કલમ હેઠળ, આવા કોઈપણ ખર્ચ કે જે વ્યવસાયને આગળ વધારવા માટે કરવામાં આવે છે તેને આવકવેરામાંથી મુક્તિ આપવામાં આવે છે.
આ મામલાના ચુકાદામાં જસ્ટિસ યુયુ લલિતની બેન્ચે કહ્યું કે ડૉક્ટરનો દર્દી સાથે એવો સંબંધ હોય છે, જેનો એક જ શબ્દ દર્દી માટે અંતિમ હોય છે. ડોક્ટરે લખેલી દવા મોંઘી હોય અને દર્દીની પહોંચની બહાર હોય તો પણ તે ખરીદવાનો પ્રયત્ન કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, તે ખૂબ જ ચિંતાનો વિષય બની જાય છે જ્યારે જાણવા મળે છે કે ડૉક્ટર દ્વારા લખાયેલ કન્સલ્ટેશન ફાર્મા કંપનીઓની મફત ભેટો સાથે સંબંધિત છે.
સર્વોચ્ચ અદાલતે કહ્યું કે તબીબોની કોન્ફરન્સ ફી, સોનાનો સિક્કો, લેપટોપ, ફ્રિજ, એલસીડી ટીવી અને મુસાફરી ખર્ચ વગેરે મફત નથી, તે દવાઓના ખર્ચમાં ઉમેરવામાં આવે છે. આ દવાની કિંમતમાં વધારો કરે છે. ફ્રી આપવી એ સંપૂર્ણપણે જાહેર નીતિની વિરુદ્ધ છે, તે કાયદા દ્વારા સ્પષ્ટપણે પ્રતિબંધિત છે.
ઈન્ડિયન મેડિકલ કાઉન્સિલ રેગ્યુલેશન્સ, 2002ના પેટા-નિયમ અનુસાર, ડૉક્ટરોને ફાર્મા કંપનીઓની મફતમાં આપવામાં આવતી રકમ સજાને પાત્ર છે. તદનુસાર, સીબીડીટીએ ચુકાદામાં કહ્યું હતું કે કંપનીઓ માટે મેડિકલ પ્રેક્ટિશનરોને ભેટ આપવી ગેરકાયદેસર છે. તેથી તેમનો ખર્ચ કંપનીઓની આવક અને વ્યવસાય પ્રમોશનમાં ઉમેરી શકાય નહીં. કારણ કે, તે ગેરકાયદેસર કામમાં ખર્ચવામાં આવે છે અને ગેરકાયદેસર ખર્ચને આવકવેરાના લાભમાંથી મુક્તિ મળી શકે નહીં.