દિલ્હી: ભારતના રાષ્ટ્રપતિ શ્રીમતી દ્રૌપદી મુર્મુએ આજે ચેન્નાઈ, તમિલનાડુ ખાતે ઈન્ડિયન મેરીટાઇમ યુનિવર્સિટીના 8મા દીક્ષાંત સમારોહમાં હાજરી આપી અને સંબોધન કર્યું.
આ પ્રસંગે બોલતા રાષ્ટ્રપતિએ જણાવ્યું હતું કે 7,500 કિલોમીટર લાંબો દરિયાકિનારો અને 1,382 ઓફશોર ટાપુઓ સાથે ભારતની દરિયાઇ સ્થિતિ નોંધપાત્ર છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે મહત્વપૂર્ણ દરિયાઈ વેપાર માર્ગો પર વ્યૂહાત્મક સ્થાન સિવાય ભારત પાસે 14,500 કિલોમીટર સંભવિત નેવિગેબલ જળમાર્ગો છે. દેશનું દરિયાઈ ક્ષેત્ર તેના વેપાર અને આર્થિક વિકાસમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે, કારણ કે દેશનો 95 ટકા વેપાર વોલ્યુમ દ્વારા અને 65 ટકા વેપાર મૂલ્ય દ્વારા દરિયાઈ પરિવહન દ્વારા કરવામાં આવે છે. દરિયાકાંઠાની અર્થવ્યવસ્થા 40 લાખથી વધુ માછીમારોને ટકાવી રાખે છે અને ભારત લગભગ 2,50,000 માછીમારી નૌકાઓના કાફલા સાથે વિશ્વનો બીજો સૌથી મોટો માછલી ઉત્પાદક દેશ છે.
રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે આપણે આ ક્ષેત્રની ક્ષમતાનો પૂરેપૂરો ઉપયોગ કરીએ તે પહેલાં આપણે અનેક પડકારોને પાર કરવા પડશે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે ઊંડાણના નિયંત્રણોને કારણે ઘણાં કન્ટેનર શિપ કાર્ગોને નજીકના વિદેશી બંદરો તરફ વાળવામાં આવે છે. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે વેપારી અને નાગરિક શિપબિલ્ડીંગ ઉદ્યોગમાં, આપણે કાર્યક્ષમતા, કાર્યક્ષમતા અને સ્પર્ધાત્મકતાના ઉચ્ચતમ ધોરણો માટે લક્ષ્ય રાખવાની જરૂર છે. તેમણે પ્રકાશિત કર્યું કે ભારતીય બંદરોની કાર્યક્ષમતા અને ટર્નઅરાઉન્ડ સમય વૈશ્વિક સરેરાશ બેન્ચમાર્ક સાથે મેળ ખાય તે જરૂરી છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે ભારતીય બંદરોએ આગલા સ્તરે સ્નાતક થતાં પહેલાં માળખાકીય અને ઓપરેશનલ પડકારોને સંબોધવા જ જોઈએ. તેમણે જણાવ્યું હતું કે સાગરમાલા કાર્યક્રમ એ “પોર્ટ ડેવલપમેન્ટ” થી “પોર્ટ-લીડ ડેવલપમેન્ટ” તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે.
રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે આપણા સમયના સૌથી ગંભીર પડકારો પૈકી એક આબોહવા આપત્તિ છે જેમાં વધતું તાપમાન અને સમુદ્રનું સ્તર સામેલ છે. મેરીટાઇમ સેક્ટરને આબોહવા પરિવર્તનના અનુકૂલન અને શમનમાં ચપળ, સક્રિય અને ઝડપી બનવાની જરૂર છે જે ખાસ કરીને નબળા સમુદાયોમાં આજીવિકાને ખલેલ પહોંચાડવાનું જોખમ ધરાવે છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે વિદ્યાર્થીઓની માત્ર વ્યવસાયિક જવાબદારી જ નથી પણ પર્યાવરણ અને ઇકોસિસ્ટમના સ્વાસ્થ્ય પ્રત્યેની જવાબદારી પણ છે. સમયની જરૂરિયાત શિપિંગ સહિતની દરિયાઇ સંબંધિત પ્રવૃત્તિઓ ટકાઉ અને કાર્યક્ષમ છે. તંદુરસ્ત ઇકોસિસ્ટમ માટે સમુદ્રમાં વધુ સ્થિતિસ્થાપક અને હરિયાળી પ્રથાઓ પણ જરૂરી છે.
રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે કેન્દ્રીય યુનિવર્સિટીઓમાં સૌથી યુવા હોવા છતાં, ભારતીય મેરીટાઇમ યુનિવર્સિટીએ તેની ક્ષમતા સાબિત કરી છે. તે દરિયાઈ શિક્ષણ, સંશોધન, તાલીમ, ડ્રાઇવિંગ શૈક્ષણિક ભાગીદારી અને ક્ષમતા નિર્માણ માટે વૈશ્વિક સ્તરે વખાણાયેલી શ્રેષ્ઠતાના કેન્દ્ર તરીકે ચમકવાની ક્ષમતા ધરાવે છે, જ્યારે દરિયાઈ કાયદો, મહાસાગર શાસન અને દરિયાઈ વિજ્ઞાન જેવા સંબંધિત શાખાઓમાં તેની કુશળતાને વિસ્તૃત કરે છે.