નવી દિલ્હીઃ સુપ્રીમ કોર્ટે રાજકીય પક્ષો દ્વારા કોર્પોરેટ કંપનીઓ પાસેથી ચૂંટણી બોન્ડ દ્વારા મેળવેલા રાજકીય દાનની ‘સ્પેશિયલ ઇન્વેસ્ટિગેટિવ ટીમ’ (SIT) મારફતે તપાસની માંગ કરતી અરજીને ફગાવી દીધી હતી. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે, આ કથિત કૌભાંડની તપાસ કરવાની અત્યારે જરૂર નથી. કોઈને શંકા હોય તેવા કિસ્સામાં તે કાનૂની માર્ગ અપનાવી શકે છે. જો કોઈ ઉકેલ ન આવે તો તે કોર્ટમાં જઈ શકે છે.
હકીકતમાં એનજીઓ ‘કોમન કોઝ’ અને ‘સેન્ટર ફોર પબ્લિક ઈન્ટરેસ્ટ લિટિગેશન’ (CPIL)ની અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે, રાજકીય દાન દ્વારા કથિત રીતે લાંચ આપવામાં આવી હતી. અરજદારોએ જણાવ્યું હતું કે ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ દ્વારા આપવામાં આવેલા દાનમાં કરોડો રૂપિયાનું કૌભાંડ થયું છે. સીબીઆઈ કે અન્ય કોઈ તપાસ એજન્સી આ મામલાની તપાસ કરી રહી નથી. આવી સ્થિતિમાં, અમે માંગ કરીએ છીએ કે કોર્ટની દેખરેખ હેઠળ SIT તપાસ કરવામાં આવે.
ચીફ જસ્ટિસે કહ્યું કે, અમારે કંપનીઓ અને રાજકીય પક્ષો સામે તપાસ કરવા, ગેરરીતિથી મેળવેલ નાણા જપ્ત કરવા, કંપનીઓ પર દંડ લાદવા, કોર્ટ દ્વારા દેખરેખ હેઠળની તપાસ કરવા અને આવકવેરા વિભાગને 2018 થી ફરી રાજકીય પક્ષોની તપાસ કરવાની મંજૂરી આપવા માટે SIT બનાવવાની જરૂર છે.
CJIએ કહ્યું કે, વકીલોએ જણાવ્યું કે અમારા અગાઉના આદેશ પછી જાહેર કરવામાં આવેલા ઈલેક્ટોરલ બોન્ડના ડેટામાં સરકાર પાસેથી લાભ લેવા માટે રાજકીય પક્ષોને કંપનીઓ દ્વારા દાન આપવામાં આવ્યું હોવાનું બહાર આવ્યું છે. તેમનું કહેવું છે કે SIT બનાવવી જરૂરી છે કારણ કે સરકારી એજન્સીઓ કંઈ કરશે નહીં. તેમના મતે, ઘણા કિસ્સાઓમાં એજન્સીઓના કેટલાક અધિકારીઓ પોતે દાન માટે દબાણ કરવામાં સામેલ છે.
મુખ્ય ન્યાયાધીશે કહ્યું કે, ચૂંટણી બોન્ડની ખરીદી સંસદ દ્વારા બનાવવામાં આવેલા કાયદા હેઠળ કરવામાં આવી હતી. રાજકીય પક્ષોને સમાન કાયદાના આધારે દાન મળતું હતું. આ કાયદો હવે રદ કરવામાં આવ્યો છે. હવે આપણે નક્કી કરવાનું છે કે શું આ અંતર્ગત આપવામાં આવેલા દાનની તપાસ કરવાની જરૂર છે. આ અરજીઓ એ માનીને દાખલ કરવામાં આવી છે કે રાજકીય પક્ષોને નફો કમાવવા માટે દાન આપવામાં આવ્યું હતું જેથી તેઓ સરકારી કોન્ટ્રાક્ટ મેળવી શકે અથવા તેમના અનુસાર સરકારી નીતિમાં ફેરફાર કરી શકે. અરજદારો પણ માને છે કે સરકારી એજન્સીઓ તપાસ કરી શકશે નહીં.
તેમણે વધુમાં કહ્યું કે, અમે અરજદારને કહ્યું કે આ બધી તમારી ધારણા છે. અત્યારે એવું લાગતું નથી કે કોર્ટ સીધી તપાસ શરૂ કરશે. એવા કિસ્સામાં જ્યાં કોઈને શંકા હોય તો તે કાયદાનો માર્ગ અપનાવી શકે છે. જો કોઈ ઉકેલ ન આવે તો તે કોર્ટમાં જઈ શકે છે. કાયદામાં તપાસના ઘણા રસ્તાઓ છે. વર્તમાન પરિસ્થિતિમાં સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા તપાસ કરાવવી તે સમય પહેલા ગણાશે. અરજદારોએ અન્ય કાનૂની વિકલ્પો શોધવા જોઈએ.
CJIએ કહ્યું કે, જ્યારે કાયદાકીય વિકલ્પો ઉપલબ્ધ હોય ત્યારે સીધી સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી દાખલ કરવી યોગ્ય નથી. અમને રાજકીય પક્ષો દ્વારા આપવામાં આવેલા દાનને જપ્ત કરવું અથવા આવકવેરાની પુન: આકારણી માટે પૂછવું જરૂરી લાગતું નથી. સુપ્રીમ કોર્ટના નિવૃત્ત જજની દેખરેખ હેઠળ એસઆઈટીની રચના કરવાની અત્યારે કોઈ જરૂર નથી. એજન્સી તપાસ કરતી નથી અથવા તપાસ અટકાવે છે તેવા કિસ્સામાં ફરિયાદી હાઈકોર્ટનો સંપર્ક કરી શકે છે.