દિલ્હી: આજે 24મો કારગિલ વિજય દિવસ છે. 24 વર્ષ પહેલા આ દિવસે ભારતીય સૈનિકોએ પોતાની અદમ્ય હિંમતથી પાકિસ્તાનને હરાવ્યું હતું. આ યુદ્ધમાં દેશના વિવિધ ભાગોમાંથી સૈનિકોએ બલિદાન આપ્યું હતું. આવા જ એક શહીદ આરએસ પુરાના કોટલી શાહ દૌલા ગામનો દેવેન્દ્ર સિંહ છે
શહીદની પત્ની બલજીતે કહ્યું કે આજે પણ જ્યારે તે દિવસને યાદ કરે છે, જ્યારે તેના પતિનો મૃતદેહ ઘરે પહોંચે છે ત્યારે તેનો આત્મા કંપી ઉઠે છે. તેમના વિના ઘર ખાલીખમ લાગે છે. તેણે તે સમયે ગર્ભમાં રહેલા તેના પુત્રને પણ જોયો ન હતો. બલજીત કહે છે કે 6 જુલાઈ 1999માં કારગીલની ટોચ પર પાકિસ્તાની સૈનિકોને ભગાડતી વખતે તેના પતિએ પોતાનો જીવ આપી દીધો હતો. અફસોસની વાત એ છે કે ન તો પુત્ર યુદ્ધવીર સિંહે તેના પિતાને જોયા અને ન તો તેણે પુત્રને જોયો. હવે દીકરો 12મું પાસ થઈ ગયો છે અને બે વર્ષથી વિદેશમાં ભણે છે.
છાતીમાં ગોળી વાગ્યા પછી પણ તેણે દુશ્મનને પડકાર ફેંક્યો અને મક્કમતાથી તેનો સામનો કર્યો. આ શૌર્યગાથા હવાલદાર મદન લાલની છે, જેમણે કારગીલમાં દુશ્મનો સામે લડતા શહીદી મેળવી હતી. મદન 13 એપ્રિલ 1978ના રોજ સેનામાં જોડાયા અને તેને 18 ગ્રેનેડીયર યુનિટમાં મોકલવામાં આવ્યા. યુનિટ ગંગાનગરમાં હતું, જ્યાંથી તેને કારગિલ મોકલવામાં આવ્યા હતા.4 જુલાઈના રોજ ટાઇગર હિલ તરફ કૂચ કરવાનો આદેશ મળ્યો. આખી રાત દોરડાના સહારે પહાડનો મુશ્કેલ રસ્તો પસાર કર્યા પછી 5 જુલાઈએ સવારે આઠ વાગ્યે ટાઈગર હિલ પર પહોંચ્યો. મદન લાલ દુશ્મનો સાથે લડતા લડતા શહીદ થયા. તેમને મરણોત્તર વીર ચક્ર ચંદ્રક એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો.
કારગિલ યુદ્ધમાં બહાદુરીનો ઝંડો લહેરાવનાર ઘરોટા ગામના રહેવાસી વીરચક્ર વિજેતા કેપ્ટન રઘુનાથ સિંહનું કહેવું છે કે કેપ્ટન વિક્રમ બત્રાને કારગિલના અસલી હીરો કહેવામાં અતિશયોક્તિ નહીં ગણાય. તેણે લાખો રૂપિયાના પગારની નોકરી માટે ઠોકર ખાતી ભારતીય સેનાની પસંદગી કરી. કેપ્ટન બત્રાને 18 મહિનાની સેવા બાદ જ 1999માં કારગીલ જવું પડ્યું હતું.22 જૂન, 1999 ના રોજ, દ્રાસ સેક્ટરમાં પોઇન્ટ 5140 શિખર જે દુશ્મન દ્વારા કબજે કરવામાં આવ્યું હતું, કેપ્ટન બત્રાએ અદભૂત બહાદુરી બતાવીને 10 પાક સૈનિકોને મારી નાખ્યા અને તે શિખર પર ત્રિરંગો લહેરાવ્યો. કૅપ્ટન બત્રાએ તેમના કમાન્ડિંગ ઑફિસરને ફોન પર શિખર જીતવાની માહિતી આપી અને કહ્યું કે સાહેબ, હવે મને બીજું કામ આપો, કારણ કે આ દિલ માંગે મોર.
1999 માં મનાલી-લેહ રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગે કારગિલ યુદ્ધમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી, જેણે દુશ્મનોના દાંત ખાટા કર્યા હતા. કારગિલ યુદ્ધ દરમિયાન આ માર્ગ સેનાની લાઈફલાઈન બની ગયો હતો. આ માર્ગ દ્વારા ભારતીય સેનાના જવાનો કારગીલ પહોંચ્યા હતા. આ માર્ગ દ્વારા લોજિસ્ટિક્સ અને ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓનું પરિવહન પણ થતું હતું. યુદ્ધ દરમિયાન ભારતીય સેનાના જવાનો આ માર્ગ પરથી રોજ પસાર થતા હતા. જ્યારે સેનાનો કાફલો અહીંથી રવાના થતો ત્યારે સ્થાનિક લોકો સૈનિકોને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે એકઠા થતા હતા.શિક્ષણવિદ સતીશ સૂદે જણાવ્યું કે કારગિલ યુદ્ધ દરમિયાન મનાલી વિસ્તારના સ્ત્રી-પુરુષો સવારે 6:00 વાગ્યે પાલચન કરીને સેનાના જવાનોને પ્રોત્સાહિત કરતા હતા. નોંધનીય છે કે, BROએ 2008માં મનાલી-લેહ રોડને ડબલ-લેન બનાવવાનું કામ શરૂ કર્યું હતું.
શહીદ કેપ્ટન જિન્ટુ ગોગોઈના પિતા માનદ ફ્લાઈંગ ઓફિસર થોગીરામ ગોગોઈએ જણાવ્યું હતું કે કેપ્ટન ગોગોઈને તેમની સગાઈના 12 દિવસ પછી જ તેમના યુનિટમાં જોડાવા માટે રજા પરથી પાછા બોલાવવામાં આવ્યા હતા. ઓપરેશન વિજય દરમિયાન 29/30 જૂન 1999ની મધ્યવર્તી રાત્રે, કેપ્ટન ગોગોઈને બટાલિક સબ-સેક્ટરના જુબર હિલ વિસ્તારમાં નિયંત્રણ રેખાની સાથે કાલા પથ્થરની રિજ લાઇન પરથી દુશ્મનને દૂર કરવાની જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી.તેણે દુશ્મનોના ભારે ગોળીબારમાં સૈનિકોનું નેતૃત્વ કર્યું અને પ્રથમ પ્રકાશમાં ટોચ પર પહોંચ્યો કે માત્ર એક દુશ્મન દ્વારા ઘેરાયેલો હતો જેણે તેને આત્મસમર્પણ કરવાનું કહ્યું, પરંતુ તેણે બહાદુરીથી લડ્યા અને દુશ્મન પર ગોળીબાર કર્યો અને દુશ્મનના બે સૈનિકોને મારી નાખ્યા.
25 મેથી 26 જુલાઇ 1999 દરમિયાન થયેલા ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધમાં હિમાચલના 52 રણાબાંકુરોએ 60 દિવસમાં શહીદ થયા હતા. દેશની ધરતીનો એક અંશ પણ દુશ્મનોને છીનવા દીધો ન હતો. હિમાચલ પ્રદેશ બનાવ્યું, જેને દેવભૂમિ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, વીર ભૂમિ પર ગર્વ છે. કારગીલમાં કાંગડા જિલ્લાના સૌથી વધુ 15 જવાનો શહીદ થયા હતા.