હિંદુ ધર્મમાં નારિયેળને મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. તેનો ઉપયોગ પૂજા, વિશેષ અનુષ્ઠાન અને શુભ કાર્યોમાં થાય છે. નવા કાર્યની શરૂઆત હોય, લગ્ન હોય, તીજ-ઉત્સવ હોય કે પૂજા-ઉપવાસ, બધામાં નારિયેળનું મહત્વ છે.
પરંતુ નારિયેળ માત્ર ધાર્મિક દૃષ્ટિકોણથી જ નહીં પણ આર્થિક અને સ્વાસ્થ્યની દૃષ્ટિએ પણ વિશેષ મહત્વ ધરાવે છે. એશિયન પેસિફિક કોકોનટ કોમ્યુનિટી (APCC) ની રચનાની યાદમાં દર વર્ષે 02 સપ્ટેમ્બરને વિશ્વ નાળિયેર દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.
વિશ્વ નાળિયેર દિવસનો ઇતિહાસ
2009માં પ્રથમ વખત વિશ્વ નાળિયેર દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી. આ દિવસ એશિયન અને પેસિફિક નારિયેળ સમુદાય દ્વારા ઉત્સાહ સાથે ઉજવવામાં આવે છે. નારિયેળ દિવસની ઉજવણીનો હેતુ સમગ્ર વિશ્વમાં લોકોને નારિયેળની ખેતી વિશે જાગૃત કરવાનો છે. ‘કોકોનટ’ એ પોર્ટુગીઝ શબ્દો ‘કોકો’ અને ‘નટ’ના સંયોજન પરથી ઉતરી આવ્યો છે. ઈન્ડોનેશિયા પછી ભારત વિશ્વના સૌથી મોટા નાળિયેર નિકાસકારોમાંનું એક છે.
નારિયેળનું ધાર્મિક મહત્વ
ભારતીય ધાર્મિક સંસ્કૃતિમાં નારિયેળનું વિશેષ મહત્વ છે. હિન્દુ ધર્મમાં તેને ‘શ્રીફળ’ પણ કહેવામાં આવે છે. હિંદુ ધર્મમાં પૂજા સમયે નારિયેળ ચઢાવવાની કે તોડવાની માન્યતા છે. તે પૂજા સામગ્રી તરીકે સામેલ છે. પૌરાણિક માન્યતા અનુસાર, જ્યારે ભગવાન વિષ્ણુ પૃથ્વી પર અવતર્યા ત્યારે તેઓ માતા લક્ષ્મી અને કામધેનુ ગાય સાથે નારિયેળ લઈને આવ્યા હતા. એટલા માટે નારિયેળના વૃક્ષને ‘કલ્પવૃક્ષ’ કહેવામાં આવે છે. કહેવાય છે કે નાળિયેરમાં બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ ત્રિમૂર્તિનો વાસ છે.
વિશ્વ નારિયેળ દિવસની થીમ
આ વખતે 15 મો વિશ્વ નારિયેળ દિવસ ઉજવવામાં આવી રહ્યો છે. આ વર્ષે વિશ્વ નારિયેળ દિવસની થીમ Coconut for a Healthy Future and Life છે. જે તેનું મહત્વ દર્શાવે છે અને નારિયેળ એક સ્વસ્થ અને સંતુલિત આહારનો મહત્વનો ભાગ છે.