નવી દિલ્હીઃ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે નાણાકીય વર્ષ 2023-24થી વર્ષ 2025-26 સુધીનાં ત્રણ વર્ષમાં 75 લાખ એલપીજી કનેક્શન બહાર પાડવા માટે પ્રધાનમંત્રી ઉજ્જવલા યોજના (પીએમયુવાય)ને લંબાવવાની મંજૂરી આપી દીધી છે. દરેક કનેક્શન માટે 14.2 કિગ્રા સિંગલ બોટલ કનેક્શનના કનેક્શન દીઠ રૂ.2200, 5 કિગ્રા ડબલ બોટલ કનેક્શનના કનેક્શન દીઠ રૂ.2200 અને 5 કિગ્રા સિંગલ બોટલ કનેક્શન – પ્રતિ કનેક્શન રૂ.1300 દરે રૂ.1650 કરોડનો કુલ નાણાકીય બોજ પડશે. ઉજ્જવલા 2.0ની હાલની પદ્ધતિ મુજબ ઉજ્જવલા લાભાર્થીઓને પ્રથમ રિફિલ અને સ્ટવ પણ વિનામૂલ્યે આપવામાં આવશે.
પીએમયુવાયનાં ગ્રાહકોને દર વર્ષે 12 રિફિલ માટે દર વર્ષે 14.2 કિલોગ્રામ એલપીજી સિલિન્ડર દીઠ રૂ.200ની લક્ષ્યાંકિત સબસિડી પ્રદાન કરવામાં આવે છે. પીએમયુવાય ચાલુ રાખ્યા વિના, લાયક ગરીબ પરિવારો આ યોજના હેઠળ તેમનો યોગ્ય લાભ મેળવી શકશે નહીં. ગરીબ પરિવારોને એલપીજી કનેક્શન સ્વચ્છ રાંધણ ઇંધણની સુલભતા પ્રદાન કરશે, જે રાંધણ ઇંધણનાં પરંપરાગત સ્રોતો, જેમ કે આગ-લાકડું, કોલસો, છાણ વગેરેનાં ઉપયોગને કારણે ઊભી થયેલી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનું સમાધાન કરવામાં મદદ કરશે. આના પરિણામે મહિલાઓની ઉત્પાદકતામાં વધારો થશે, લાકડાંના એકત્રીકરણ સાથે સંકળાયેલી કઠોરતાને દૂર કરીને તેમના જીવનની ગુણવત્તામાં વધારો થશે અને કેટલીક વાર રાંધવાના બળતણની અનુપલબ્ધતા સામે તેમને વીમો ઉતારવામાં આવશે.
કેટલાક પાત્રતા ધરાવતા પરિવારો પાસે હજી પણ એલપીજી કનેક્શન નથી. આ અનેક કારણોને લીધે છે – દર વર્ષે વધતી જતી વસ્તી, લગ્ન, સ્થળાંતર, પરિવારોનું વિભક્તિકરણ, બાકી રહેલા ઘરો, અત્યંત અંતરિયાળ સ્થળો વગેરેના પરિણામે નવા ઘરોની રચના કરવામાં આવે છે. 31મી ઓગસ્ટ 2023 અનુસાર ૧૫ લાખ પીએમયુવાય જોડાણોની માંગ છે. પીએમયુવાયની એક સફળ સામાજિક કલ્યાણ યોજના તરીકે વ્યાપકપણે પ્રશંસા કરવામાં આવી છે, જેણે દેશમાં એલપીજીના પ્રવેશમાં વર્ષ 2016માં 62 ટકાથી વધીને હવે લગભગ સંતૃપ્તિ સુધી પહોંચવામાં મોટો ફાળો આપ્યો છે.