સાબુ, ટુથપેસ્ટ સહિતના સફાઈના ઉત્પાદનો ઉપયોગ લાંબાગાળે આરોગ્ય માટે નુકશાનકારણ

નવી દિલ્હીઃ સારા સ્વાસ્થ્ય માટે સ્વચ્છતા ખૂબ જ જરૂરી છે, પરંતુ હવે સંશોધકોએ સફાઈ ઉત્પાદનોને લઈને ચોંકાવનારો દાવો કર્યો છે. સંશોધન મુજબ, હાથ ધોવાના સાબુ, ટૂથપેસ્ટ અને સાફ-સફાઈમાં ઉપયોગમાં લેવાતા ઉત્પાદનોમાં એક રસાયણ મળી આવ્યું છે, જેનો સીધો સંબંધ એન્ટિમાઈક્રોબિયલ સેજિસ્ટેંસ સાથે છે. આ રસાયણો શરીરમાં રહેલા બેક્ટેરિયા વગેરેને ખતમ કરતા એન્ટિબોડીઝને નુકસાન પહોંચાડે છે. યુનિવર્સિટી ઓફ ટોરોન્ટોના સંશોધકોના અભ્યાસમાં આ વાત સામે આવી છે.

ટોરોન્ટો યુનિવર્સિટીના આસિસ્ટન્ટ પ્રોફેસર હુઈ પેંગની આગેવાની હેઠળના અભ્યાસ અનુસાર, માટીમાં હજારો રસાયણો હાજર છે. આ પૈકી, ટ્રાઇક્લોસન મુખ્ય એન્ટીબેક્ટેરિયલ સંયોજન હોવાનું જણાયું હતું, જે ઇ-કોલાઈને અસર કરે છે. એન્ટિમાઈક્રોબિયલ રેજિસ્ટેંસ એટલે રોગાણુરોધી પ્રતિરોધ ત્યારે થાય છે, એટલે કે બેકટેરિયા મૃત્યુ પામતા નથી અને વધતા રહે છે.

શાકાહારીઓએ એન્ટિમાઈક્રોબિયલ રેજિસ્ટેંસને વિશ્વભરના સામાન્ય લોકો માટે એક મોટો ખતરો ગણાવ્યો છે. જેના કારણે વિશ્વભરમાં 1.27 મિલિયન લોકોના મોત થયા છે. 2019 માં લગભગ 50 લાખ સાથે તેનો સંબંધ છે. રિસર્ચ અનુસાર, જોકે, આ પહેલીવાર નથી કે રોજિંદા જીવનમાં વપરાતી પ્રોડક્ટમાં હાનિકારક રસાયણો મળી આવ્યા હોય. વૈજ્ઞાનિકો દ્વારા કરવામાં આવેલા અભ્યાસમાં આવા કિસ્સાઓ સામે આવતા રહે છે.

સંશોધકોએ જણાવ્યું હતું કે, આ ઉત્પાદનો બજારમાં એટલા માટે છે કારણ કે કંપનીઓ આરોગ્યના પાસાઓને અવગણીને તેનું વેપારીકરણ કરી રહી છે. સંશોધકોના મતે, કેટલીકવાર કંપનીઓ પ્રમાણભૂત સેટઅપ ન હોવાને કારણે આ ઉત્પાદનો બનાવતી વખતે સંયોજન (રસાયણોનું યોગ્ય મિશ્રણ) ધ્યાનમાં લેવાતુ નથી.

સંશોધકોએ સલાહ આપી છે કે, જ્યાં સુધી આ કંપનીઓ ધોરણો નક્કી ન કરે અને સંયોજન પ્રમાણ ન બનાવે ત્યાં સુધી આવા ઉત્પાદનોથી દૂર રહેવું. તેમણે કહ્યું, ‘જ્યાં સુધી તેઓને આ માટે યોગ્ય અને સુરક્ષિત વૈજ્ઞાનિક વિકલ્પ ન મળે ત્યાં સુધી તમામ ઉત્પાદનોને ટાળવા તેમજ વધુ ઓર્ગેનિક અને કુદરતી ઉત્પાદનોનો ઉપયોગ કરવાનો પ્રયાસ કરવા સુચન કર્યું છે. સંશોધકોએ જણાવ્યું હતું કે ડ્રાય શેમ્પૂ, એરોસોલાઇઝ્ડ સ્પ્રે, પરફ્યુમ અને સનસ્ક્રીનમાં બેન્ઝીન નામનું સંયોજન હોય છે. આ બેન્ઝીનનો લાંબા સમય સુધી ઉપયોગ કરવામાં આવે તો તે વિવિધ પ્રકારના બ્લડ કેન્સર અને લ્યુકેમિયાનું કારણ બની શકે છે. તેના ઉપયોગથી છિદ્રો બંધ થઈ શકે છે. તેનાથી માથાની ચામડીમાં ખંજવાળ આવી શકે છે, જેના કારણે વાળ ખરી શકે છે.

ઘરમાં વપરાતા પાવડરમાં એસ્બેસ્ટસ હોય છે. તેનાથી અંડાશયનું કેન્સર અથવા ગર્ભાશયનું કેન્સર થઈ શકે છે. ટૂથપેસ્ટ અંગે સંશોધકોએ જણાવ્યું કે, તેમાં ટ્રાઈક્લોસન કમ્પાઉન્ડ હોય છે. જો નિર્ધારિત ધોરણમાં લાંબા સમય સુધી ઉપયોગ કરવામાં આવે તો તે કેન્સરનું કારણ પણ બની શકે છે.